Wugi's hoom Wugi's TaalBaal
Klare kleretaal erger je niet

Guido "Wugi" Wuyts @ Dilbeek, Belgium, Europe, World, Solar System, Milky Way, Local Cluster, ...

@ 3 Taalzaak
@ 2 Denkzaak
@ 1 Smaakzaak
@ 0 Wugi's hoom

TaalBaal
Etymon
Nederoverlands
Taalgroepie
Brusselse  Spraute
Mythaloog
Beginselen van Verkavelingsvlaams

Eh? Verkavelingsvlaams?
Spelling aanpassen aan uitspraak Schoon Vlaams?
De teloorgang van een voornaam woord.
Potpourri van voorzetsels.
Vervlakking is mode. Of omgekeerd?
Vervoegingspijnen.
Het gestapelTe.
Een modelzin in het Schoon Vlaams.



Eh? Verkavelingsvlaams?

Geert Van Istendael (zie bij Taalzaak onder Taalportaal/Taalzaak) lanceerde de term. Het VRT taalcharter (ibidem) noemt het een tussentaal (tussen standaardtaal en regiolect in). De TaalTelefoon (ibidem) noemt het substandaardtaal waarin dialectische, regionale en archaīsche taalelementen geslopen zijn. Volgens Van Istendael zelf is het dat halfzacht Standaardnederlands dat de Vlamingen zich in hun ergerlijke taalluiheid eigen maken, of volgens al genoemd taalcharter, een onvolkomen taaltje dat alleen steunt op de onwil en het onvermogen van velen om echt Nederlands te spreken.

Die laatste omschrijvingen lijken mij de beste. Ik noem Verkavelingsvlaams het taaltje van de Vlaming die dénkt dat hij AN spreekt, het zondagse of paasbeste Schoon Vlaams dat hij bovenhaalt als hij bijvoorbeeld met TV-camera's of, erger, Nederlandse werkgevers te maken krijgt. 

Geen Verkavelingsvlaams noem ik het gebruik van dialectische woorden en uitdrukkingen (een chieke vwatuur, komde gij?, geeft diene stoel eens) of regionale (schoon weer he? Trekt uw plan!), of archaīsche (zijn verbuigingen als uwen hond en blijfde gij lang nu archaīsch of dialectisch?). Dus ook de zogenaamde Belgicismen waarvan onderhand hele lijsten op het Net staan zijn voor mij geen Verkavelingsvlaams, tenzij we op hun beurt de enkel in Nederland bekende wendingen Verkavelingsnederlands zouden gaan noemen, in plaats van Algemeen Nederlands !:-^). 

De spreker van Verkavelingsvlaams kan en zal er ongetwijfeld ook nog dialectische e.d. wendingen bijslepen, zoals zijn of haar discours ook doorspekt kan wezen met algemene ziekteverschijnselen van het Nederlands (die ik afzonderlijk behandel), maar dat is dan een mengniveau dieper en zo belanden we echt in tussentaal. Het 'zuivere' Verkavelingsvlaams acht ik beperkt tot die scheeftrekkingen die de Vlaming dénkt AN te zijn, bij gebrek aan enige leerinspanning. Het taalcharter gaat ervan uit dat die 'tussentaal' allengs zal aansluiten bij de in Vlaanderen geaccepteerde standaardtaal. Zonder ernstige pedagogische brainstorming in het onderwijs durf ik te verwedden dat dat niet het geval zal zijn: kind en leerling assimileren telkens weer de fouten van ouder en leraar. Eerder dus zal, omgekeerd, de Vlaamse standaard bij de tussentaal gaan aansluiten (daar zijn al symptomen van in de geschreven pers), maar dan belanden we bij sterk afwijkende standaarden onder en boven Rosendaal...

Ziehier enkele beginselen van het Verkavelingsvlaams :-)


Spelling aanpassen aan uitspraak Schoon Vlaams?

Hoewel ik ze oerlelijk vind, zijn de volgende gevallen eerder dialectisch getint (Brabants en Antwerps) en dus geen Verkavelingsvlaams:
(Het betreft de uitspraak van korte lettergrepen, waar er "in mijn tijd" zo op werd gehamerd om ze mooi dof te laten klinken. En ij en ui. Hier moeten we accenten invoeren:)
woensdāg en vannācht, het belāng vān dāt blād. Volgens sommigen ies wieskuunde fččtelčk nog altčd belāngrek, dad ies duus joeust. 

Wel vrij algemeen (zelfs in Nederland) zijn de rukwinden van seeftig tot neegtig km per uur, weete gij nog in neegtienneegtig? Geef mij maar de jaren taggetig.

Typisch Verkavelingsvlaams (gebracht dus door wie verzorgd denkt te praten) is de korte uitspraak van open lettergrepen in leenwoorden. Normaal is hij, zoals in eigen woorden, lang of halflang. Dat doet trouwens vele leenwoorden zo mooi klinken in het Nederlands. In het Schoon Vlaams klinkt het zo:
sosciallisme, pollittiek, pozzities, committés, moddern monnettair beleid, evenals de nattuur, Affrikka, proggrammas, opas, tabbellen, kattasstrofen, kwallitteiten, Pallestijnen, ellemmenten en minnisters. Koersen en Koerden zoals hoesten en niet zoals boer(s). En hij vierde lang, de vierde kort...


De teloorgang van een voornaam woord.

Zie ook de tegenhanger bij de kwaaltjes van het Nederlands. 
Hier de gevallen van Verkavelingsvlaams. Contaminaties met andere ziekteverschijnselen doen zich voor
;-o)

De verdieīng:
Een systeem die toelaat van winst te maken.
Een product die veel gevraagd wordt. 
Een hoofdkwartier die haar strategie uitstippelt. 
Het aantal manschappen die als eerste naar een brand uitrukt...
...het overlegcomité tussen de deelregeringen; die moet zich dan uitspreken...
...dat het het Ministerie van Arbeid was die de vergunning afleverde.

De verdatting:
De persoon dat dat zegt weet niet wat dat 'm zegt.
Degenen da willen komen steken hun hand op.
Het is de minister zelf da gezegd heeft wat hier te lezen staat.
Het is de toewijzing van dāt systeem dat aanleiding gaf tot de Dassault-affaire.

De verdiedatting:
Degenen die dat willen komen steken nu hun hand op.
De kiezers die dat mij steunen beloof ik vanalles.

De verwiedatting:
Weet gij wie dat dat is?
Weet ge wel met wie dat wij te doen hebben.
Ik weet niet wat dat dit wil zeggen.
Vergeet niet hoe goed dat we het hebben.
Ik vraag me af waar dat hij is.
Dat is hier dat hij van spreekt.
Nu dat hij komt. Zodra dat we gedaan hebben. Waarbij dat we moeten stellen dat...

De verjeuwing:
(als een Vlaming probeert te jijen)
Heb je voor morgen al uw huiswerk gemaakt?
Heb jij dat aan hem gegeven of hij aan u?
Hebben jullie allemaal uw boterhammetjes op?
Je hebt hem toch niet gezegd dat ge gisteren niet op je werk waart?
Als je u gewassen hebt kun je uw piama aandoen.


Potpourri van voorzetsels.

...is gewonnen van een verplichte AIDS-test.
Dat is prettig om weten. Mooi om zien. (zie ook het gestapelTe)
Alle kinderen zijn gek van Samson. (niet te verwonderen ! Ook in Nederland gehoord)
Zich interesseren aan. Gevoelig aan. Onderzoek doen aan. We kunnen ons verwachten aan...
... dat wij daar niet zullen mee akkoord gaan.

De vervanning:
(Een 'skild en vriend' (*) van het Verkavelingsvlaams!)
Het is prettig van te weten dat...
...is niet van plan van te reageren.
...besloot van te publiceren.
De noodzaak van het probleem op te lossen...
De kiezers hebben bewezen van zich niet laten te doen.
Deze regeling liet toe van verder te werken.

(*) Een kreet waarmee de opstandelingen Fransen konden ontmaskeren tijdens de Brugse Metten. Een trefzeker herkennertje...


Vervlakking is mode. Of omgekeerd?

Zie ook de kwaaltjes van het Nederlands. 

Niet typisch voor Verkavelingsvlaams, wel voor de stamelende Vlaming.
Wat zeker het geval is dat... (vrij algemeen toch wel)
...nam geen hand voor de mond.
... is zeldzaam te zien.
Men hoeft dat zo te doen.


Vervoegingspijnen.

Ook hier, eerder Vlaams gestamel dan Verkavelingsvlaams:
het bier wordt gebrouwd in... ; ...zullen het kernafval opslagen in...; ...hoeft u mij niet te ontslagen (Buren); Van Rossem zwoor dat hij de zaak in het reine kon brengen ; ... hebben hun trouw gezweerd 
Het slagen en stampen van illegalen. De vijand is verslaan. Iemand slagen. Iemand ontslagen. Zo schepten zij hun eigen wereld.


Het gestapelTe.

Zie ook de vraag gesteld bij de tegenhanger onder kwaaltjes van het Nederlands!

De Vlaming is minder geneigd van gaan te stoefen.
Hij verstuikte zijn enkel met willen te springen.
Heb je zin om gaan te skiën?
In plaats van gaan te studeren!
Om de RTT proberen dynamisch te maken.
Het is tijd om gaan koffie te zetten.


Het gestapeld werkwoord.

Er zijn onvoldoende mensen kunnen geholpen worden.
Ik zal mee helpen het eten klaarmaken.
Ik weet niet hoe dat moet opgelost worden.
Het is tijd om te gaan koffie zetten.
Hoeft het gezegd dat wij daar niet zullen mee akkoord gaan.
Het is wenselijk dat de vluchtelingen beter worden ter plekke opgevangen.


Een modelzin in het Schoon Vlaams.

Een systeem die toelaat van gaan te kijken hoe dat de verdere samenwerking kan verder gezet worden.
(Een systeem dat het mogelijk maakt, of ons in staat stelt, om te gaan bekijken hoe de samenwerking verder kan worden gezet, of verdergezet kan worden.)