Eddy Eerdekens

10 redenen om tegen de GAS-boetes te stemmen

Eddy Eerdekens Hoofdredacteur TV Limburg

In de Kamer van volksvertegenwoordigers is de verstrenging van de wet op de GAS-boetes goedgekeurd. GAS-boetes kunnen voortaan maximum 350 euro kosten en ook kinderen van 14 kunnen nu een GAS-boete krijgen. Hier waren alvast 10 redenen om tegen de GAS-boetes te stemmen.

1. Er is geen maatschappelijk draagvlak voor GAS-boetes
Protest (het; -en) – mondelinge of schriftelijke verklaring dat men zich tegen een handelwijze verzet, hoewel men die niet kon beletten, syn. verzet, voorbehoud
‘Kiezen voor GAS is kiezen tegen de samenleving. U kiest voor willekeur, voor het verlaten van de scheiding der machten.’

Liefst 213 organisaties uit het middenveld roepen de Kamerleden op om tegen de verstrenging van de GAS-wet te stemmen. Bij die organisaties zijn onder meer de jongerenafdelingen van SP.A en CD&V (partijen die voor een strengere GAS-wet zijn), vakbonden ABVV en ACV, Unicef en zowat alle organisaties die zich om het welzijn van jongeren en kinderen bekommeren, de Gezinsbond, Welzijnszorg en de Liga voor de Mensenrechten.

Klik hier voor een volledige lijst.
Zelden zal een wet goedgekeurd zijn waarvoor zo weinig maatschappelijk draagvlak bestond als voor de verstrenging van de GAS-wet.

2. GAS-boetes leiden tot rechtsonzekerheid
Rechtsonzekerheid (de (v.)) het ontbreken van rechtszekerheid, tgov. rechtszekerheid
De GAS-boete negeert de in de grondwet voorziene scheiding der machten. Een GAS-ambtenaar is de beambte van het gemeentebestuur, is rechter en partij tegelijkertijd en wordt tijdens de uitoefening van zijn functie door geen enkele onafhankelijke instantie gecontroleerd. Beroep is moeilijk wegens erg ingewikkeld en bijna per definitie duurder dan de straf zelf.

Door het strafrecht hyperlokaal te organiseren weet de rechtszoekende niet of nauwelijks waar hij aan toe is en wordt hij overgeleverd aan de willekeur van de gemeentebesturen.

3. GAS-boetes zetten de deur wagenwijd open voor willekeur
Willekeur (de; g. mv.) het handelen naar, zich laten leiden door de wens, de inval, de gril van het ogenblik, m.n. daarbij ingaande tegen recht en regel: een daad van willekeur; een regering van geweld en willekeur; dat is pure willekeur: (ook passief) grillige, onrechtmatige behandeling.
De ene gemeente is de andere niet. In Dendermonde is het op 1 november verboden om grafzerken schoon te maken. In Hasselt is het – behalve voor Sinterklaas, Zwarte Piet, de kerstman en de paashaas – verboden om het gelaat geheel of gedeeltelijk te bedekken. In Lede is het maken van een vuur in een woning verboden.

Om toch enigszins een kader aan te geven voor de feiten die mogen worden bestraft met een GAS-boete, heeft de regering een lijst opgesteld waaraan de gemeenten zich moeten houden.

Probleem is dat de lijst vaag is en zeer ruim te interpreteren valt. De gemeenten doen dat dan ook. Ze bepalen zelf en volledig arbitrair wat overlast is.

Tal van gemeenten tonen zich bijzonder inventief in het definiëren van vormen van overlast waar tot voor kort niemand van wist dat ze zelfs maar bestonden.

De enige zekerheid die de burger nog overhoudt aan dit verhaal, is dat hij moet weten wat mag en vooral wat niet mag telkens wanneer hij het grondgebied van één van de 589 gemeenten in het land betreedt.

De wetgever geeft zowel een stad van 500.000 inwoners (Antwerpen) als een gemeente van 85 inwoners (Herstappe) de macht om naar eigen goeddunken en willekeur een sanctioneringssysteem te bedenken en toe te passen.

En dit 589 keer.

4. Wie een GAS-boete krijgt, kan zich nauwelijks verdedigen tegen degene die hem de GAS-boete oplegt
Verdediging (de (v.)) 1 het verdedigen (1) syn. Afweer, defensie tgov. aanval 2 het verdedigen (3) of verdedigd worden: tot zijn verdediging voerde hij aan dat … 3 (jur.) het verdedigen van, pleiten voor een persoon die terechtstaat 4 (meton.) verdedigende persoon of de gezamenlijke advocaten , syn. advocaat: van de zijde der verdediging werd de vrijspraak gevraagd 5 betoog waarin men iemand of zich verdedigt
De GAS-wet staat volledig buiten de bestaande strafwetgeving. Dat betekent dat het bijzonder moeilijk is om gelijk te halen tegen een GAS-boete.

Als u een GAS-boete toch wil aanvechten, moet u een ‘verzoekschrift tot hoger beroep’ bij de politierechter opmaken en een rolrecht ter griffie betalen. Ter zitting wordt u dan geconfronteerd met de advocaat van de stad die de sanctieambtenaar vertegenwoordigt. De advocaat vraagt een ‘conclusiekalender’ aan die u een viertal keer werkverlet veroorzaakt, en legt ‘conclusies’ voor die u moet beantwoorden met een antwoordconclusie.

Tot slot vraagt hij een ‘rechtsplegingsvergoeding’ (minimum 82,50 en maximum 330 euro). De rechtspleginsvergoeding alleen kost dus vaak evenveel of meer dan de GAS-boete die ermee wordt aangevochten. Dat betekent overigens niet dat de GAS-boete verdwijnt als u ongelijk krijgt.

Het wordt nog ingewikkelder. Het is van het grootste belang dat u weet dat de boete die u krijgt, wel degelijk een GAS-boete is. Tal van gemeenten goochelen met verschillende vormen van boetes en retributies door elkaar en die hebben allemaal een verschillende beroepsprodecure.

Voor één en dezelfde ‘overtreding’ kan u verschillende boetes krijgen waarvoor volgende beroepsprocedures mogelijk zijn :

– GAS-boete (zie hierboven)
– Belasting met administratieve prodecure (beroep enkel bij de Raad van State)
– Retributie (burgerlijke procedure bij de vrederechter)
– Betaling privé parkeerbedrijf (ook vrederechter)

Om maar te zeggen dat het zo goed als onmogelijk is om een GAS-boete aan te vechten zonder nog meer te verliezen dan men al verloren heeft.

5. GAS-boetes betekenen het einde van de rechtstaat
Rechtsstaat (de (m.)) staat(svorm) die het recht als hoogste gezag handhaaft, tgov. politiestaat, machtsstaat
Voor het bestaan van de GAS-wetgeving, was overlast een zaak van politierechtbanken en vredegerechten. Onze rechtsstaat was een moeizaam verworven staatsvorm waarin professionele rechters garant stonden voor rechtszekerheid.

Vaststellingen werden gedaan door politiemensen, het parket vervolgde, recht werd gesproken door rechters. Feiten die mogelijk een straf verdienden, werden vervolgd, feiten die geen straf verdienden, werden geseponeerd.

De rechtszoekende kreeg al eens de kans om zich aan een rechtszaak te onttrekken bij wijze van minnelijke schikking of kon na een gerechtelijke uitspraak in beroep gaan zonder dat de kosten voor deze procedure per definitie zwaarder uitvielen dan de straf die was opgelegd.

Het justitiële systeem werkte volgens strikte procedures, met vele controlemechanismen en vele mogelijkheden om verhaal te halen.

Wie vandaag in Hasselt op de leuning van een bankje zit, wordt aangesproken door een ambtenaar in een gedemodeerd paars regenjasje of in hemdsmouwen. De ambtenaar sommeert om over te gaan tot de betaling van een GAS-boete die voortaan kan oplopen tot 350 euro. Einde verhaal.

6. GAS-boetes worden ingezet om kinderen op een buitenproportionele manier te straffen
Kind (het; kinderen) 1 mens in onvolwassen staat, klein, nog jong mens van het ene of het andere geslacht 2 (fig.) iemand die onschuldig, onervaren, onwetend is
Ook gezien dat het protest tegen de GAS-boetes mee ondertekend wordt door Unicef? De kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties komt doorgaans in het nieuws wanneer ze aan de alarmbel trekt over kindsoldaten in Oost-Congo of kindslavernij in Aziatische sweatshops. Unicef protesteert onder meer wanneer kinderen slachtoffer worden van oorlog, hongersnood, armoede, gebrek aan onderwijs.

Niet in ons land. In België moet Unicef de kinderen in bescherming nemen tegen de eigen politici omdat die het mogelijk maken dat kinderen worden gestraft met een GAS-boete.

Naast Unicef trekt overigens zowat iedereen die zich bekommert om het welzijn van jongeren en kinderen aan de alarmbel. De kinderrechtencommissarissen, de jeugdverenigingen, de jongerenorganisaties van SP.A en CD&V.

De Waalse kinderrechtencommissaris Bernard De Vos vraagt zich af of GAS-boetes voor kinderen in overeenstemming te brengen zijn met het kinderrechtenverdrag.

Hoe kan ons land nog in een internationale context andere landen op de vingers tikken voor het niet naleven van kinderrechten wanneer het zelf aan kinderen buitenproportionele straffen oplegt voor handelingen die nog niet zo lang geleden gedefinieerd werden als ‘spelen’ en ‘opgroeien’?

7. GAS-boetes zijn een vorm van verkapte belastingen
Belasting (de (v.)) verplichte bijdrage tot de openbare geldmiddelen, syn. census, retributie
De grootste zorgen van de gemeentebesturen zijn financiële zorgen. Heel wat gemeenten kunnen slechts met de grootste moeite het eigen personeel of de pensioenregelingen die daarmee gepaard gaan, betalen.

Toch willen alle burgemeesters tijdens de legislatuur dat zij het voor het zeggen hebben, een aantal projecten uitvoeren die hun stempel voor de eeuwigheid op de gemeente drukken. En anders toch tot aan de volgende verkiezingscampagne.

Het gaat vaak om de uitbreiding of verbetering van het rioleringsnetwerk, wegenwerken, de bouw van een nieuw zwembad, een sporthal of een landmark building. Of bijvoorbeeld om de aankoop van het stamnummer van een eerste klasse voetbalploeg.

In de huidige economische conjunctuur en met de schaarse middelen waarover de gemeenten nog beschikken, is dat een zo goed als onmogelijke opdracht.

Het mag dan ook niet verwonderen dat de steden en gemeenten met de hoogste schuldenlast vaak het meest uitgebreide GAS-reglement en het hoogste aantal GAS-ambtenaren hebben.

Critici noemen de GAS-boetes een verkapte vorm van belastingen. Gemeenten moeten op zoek naar nieuwe inkomsten en zien in het GAS-reglement een instrument om het geld te halen waar het zit: bij de mensen op straat.

De regering Di Rupo reikt met steun van N-VA de gemeenten een instrument aan om de gemeentekas te vullen waardoor nu ook de allerzwaksten uit de samenleving getroffen worden, namelijk kinderen van 14 jaar. Als het van de N-VA afhangt straks ook kinderen van 12 jaar.

De kinderen van vandaag zijn die van gisteren niet meer, zeggen voorstanders van GAS-boetes voor minderjarigen. ‘Er lopen op straat wel degelijk losgeslagen 14-jarigen rond die niet terugdeinzen voor het plegen van criminele feiten.’

Laat ons dan niet vergeten dat GAS-boetes niet worden ingezet voor criminele feiten. Niet voor het plegen van een gewapende overval of voor het wurgen van de buurvrouw. GAS-boetes worden ingezet voor onbenulligheden.

8. GAS-boetes worden gebruikt voor het bestraffen van onbenulligheden
Onbenullig (bn) 1 zonder benul of begrip, syn. dom, stom, stumperig: wat een onbenullige vent, kan je dat nog onbenulliger doen? 2 mal, geestloos, zonder inhoud
GAS-boetes voor jongeren die op de leuning van een bankje zitten, die een broodje eten in de portiek van een kerk, die met sneeuwballen gooien of die iemand laten schrikken. Kan het nog onbenulliger?

We verwijzen nog eens naar deze lijst van echte voorbeelden van onbenulligheden die door verschillende gemeenten in het land effectief worden bestraft met een GAS-boete:

GAS-boetes voor kinderen: het definitieve einde van de rechtstaat 9. GAS-boetes maken politieke activisten monddood Monddood (bn.) niet in staat (gesteld) te spreken, kritiek te uiten: iem. monddood maken, hem verhinderen zijn bezwaren, zijn afwijkende mening (enz.) te uiten.
In Antwerpen kregen 200 Monsanto-actievoerders een GAS-boete omdat ze betoogden. In Genk kregen PVDA-militanten een GAS-boete omdat ze voor een voetbalwedstrijd opriepen tot steun aan de Ford-werknemers. In tal van andere Vlaamse gemeenten kregen actievoerders een GAS-boete omdat ze flyers uitdeelden. Zo’n pamflet is niet zelden gericht tegen de burgemeester of het gemeentebestuur.

De burgemeester als rechter en partij dus. De burgemeester die de ene burger recht van spreken geeft en de andere monddood maakt.

10. GAS-boetes zijn een weinig benijdenswaardige politieke erfenis
Erfenis (de (v.)) wat men van een voorganger of van een vroeger geslacht heeft overgenomen, wat uit vroeger tijd is blijven bestaan
Dames en heren volksvertegenwoordigers,

Arthur Gilson legde de taalgrens vast. Lucienne Herman- Michielsens en Roger Lallemand haalden abortus uit de strafwet. Jean-Luc Dehaene leidde België de euro in. Leo Delcroix schafte de verplichte legerdienst af. De regeringen Verhofstadt keurden als eerste in de wereld het homohuwelijk goed en ook de euthanasiewet. Yves Leterme en Kris Peeters redden onze banken van de ondergang.

Dames en heren volksvertegenwoordigers,

jullie keuren vandaag de verstrenging van de GAS-boetes goed. Daardoor wordt het mogelijk dat gemeentelijke ambtenaren banaliteiten bestraffen met boetes tot 350 euro en dat kinderen van 14 jaar gestraft kunnen worden met een geldboete, een taakstraf en een plaatsverbod.

De definities in dit artikel zijn fragmenten van definities van woorden uit de veertiende, herziene uitgave van het Groot Woordenboek van de Nederlandse Taal door drs. Ton den Boon en prof. Dr. Dirk Geeraerts

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content