Krachtens art. 8, eerste lid, van de wet van 16 maart 1803 op het notarisambt mogen de notarissen geen akten verlijden waarin zijzelf of nauwe verwanten partij zijn of «waarin enige bepaling te hunnen voordeel voorkomt». Deze bepaling geldt wanneer de notaris fungeert als openbare ambtenaar, inzonderheid wanneer hij authentieke akten verlijdt. In zoverre is de rechtzoekende immers van de diensten van de notaris afhankelijk (artt. 1 en 3 van de wet van 16 maart 1803 op het notarisambt). De rechtzoekende kan niet elders terecht. Het is dan ook van cruciaal belang dat de notaris daarbij onafhankelijk en onpartijdig ageert en zodoende alle vertrouwen uitstraalt. Dit is de overduidelijke ratio legis van de absolute verbodsbepaling van art. 8, eerste lid, van de wet van 16 maart 1803 op het notarisambt (L. Weyts, De notariswet, Mechelen, Kluwer, 2015, p. 83-84, nr. 53).
Wanneer de notaris optreedt als openbare ambtenaar bij de totstandkoming van een internationaal testament, moet art. 8, eerste lid, van de wet van 16 maart 1803 op het notarisambt worden gelezen in het licht van de bijzondere kenmerken van een dergelijk testament (W. Pintens, N. Torfs en R. Torfs, Internationaal testament, Antwerpen, Kluwer, 1985, p. 30, nr. 58). Het is zeer kunstmatig om het onderhandse gedeelte van het testament te onderscheiden van de notariële elementen en de authentieke verklaring. Een en ander maakt een geheel uit, ook al komen de bevoordelingen voor in het onderhandse gedeelte. Het is even kunstmatig om te beweren dat de notaris die in voorkomend geval zelf het onderhandse gedeelte van het testament opstelt, handelt als privé-vertrouwenspersoon, terwijl diezelfde notaris zonder meer als openbaar ambtenaar kan fungeren bij de verdere totstandkoming van het testament. Die wissel van hoedanigheid is al te schizofreen.
Dat noch de notariële elementen noch de authentieke verklaring aan het onderhandse gedeelte van het testament een authentiek karakter verlenen, doet, gelet op de bijzondere kenmerken van een internationaal testament, geen afbreuk aan de toepasselijkheid van art. 8, eerste lid, van de wet van 16 maart 1803 op het notarisambt, ingeval de instrumenterende notaris kennis heeft van de inhoud van het onderhandse gedeelte van het testament en meer precies van de bepaling in zijn voordeel. Dat de bepaling in het voordeel van de instrumenterende notaris voorkomt in het onderhandse gedeelte van het testament, dat als zodanig authentieke waarde ontbeert, doet, gelet op de bijzondere kenmerken van een internationaal testament, geen afbreuk aan de toepasselijkheid van art. 8, eerste lid, van de wet van 16 maart 1803 op het notarisambt.
Punt is dat het onderhandse gedeelte open wordt aangeboden aan de notaris, die het vervolgens samen met de testator en twee getuigen finaliseert aan de hand van authentieke elementen. Hoewel het tegendeel in theorie niet is uitgesloten (de testator kan immers de inhoud van het onderhandse gedeelte van het testament bedekken), neemt de notaris in de regel kennis van de inhoud van het onderhandse gedeelte van het testament (zo ook in casu). Indien daarin een bepaling in zijn voordeel voorkomt, dient hij, gelet op art. 8, eerste lid, van de wet van 16 maart 1803 op het notarisambt, zijn ambt te weigeren (W. Pintens, N. Torfs en R. Torfs, Internationaal testament, Antwerpen, Kluwer, 1985, p. 30, nr. 58; N. Torfs, «Art. 16 Wet Internationaal Testament» in Comm.Erf. 1987, p. 1-2, nr. 3; zie ook: A.-Ch. Van Gysel, Précis du droit des successions et des libéralités, Brussel, Bruylant, 2008, 177; zie meer algemeen: L. Weyts, De notariswet, Mechelen, Kluwer, 2015, p. 87, nr. 36). Zo niet, fungeert hij niet (langer) onafhankelijk en onpartijdig. Alsdan verliest hij het vertrouwen dat van een openbaar ambtenaar mag worden verwacht.
De notaris die kennis heeft van de inhoud van het onderhandse gedeelte van het testament dat een bepaling in zijn voordeel bevat, kan bezwaarlijk finaliseren aan de hand van notariële elementen. Even bezwaarlijk kan hij de authentieke verklaring verlijden.
Wet van 25 ventôse jaar XI op het notarisambt zie deze link