Een incassokantoor kan geen retentierecht uitoefenen op de haar toevertrouwde dossiers. Dit retentierecht uitoefenen op toevertrouwd dossiers is strijdig met het grondrecht van vrije keuze van advocaat. Een incassokantoor kan de vrije keuze van advocaat niet belemmeren door vast te houden aan haar retentierecht, ook al heeft ze dit contractueel bedongen.
Verweerster heeft in de loop van oktober 2010 blijkbaar een aantal dossiers willen toevertrouwen aan een raadsman, nu zij het vertrouwen in eisende partij - terecht of onterecht - verloren was.
De vrije keuze van advocaat is een grondrecht, gewaarborgd door art. 6.3.c EVRM: "Een ieder tegen wie een vervolging is ingesteld, heeft in het bijzonder de volgende rechten: ( ... ) c. zich zelf te verdedigen of daarbij de bijstand te hebben van een raadsman naar eigen keuze of, indien hij niet over voldoende middelen beschikt om een raadsman te bekostigen, kosteloos door een toegevoegd advocaat te kunnen worden bijgestaan, indien de belangen van een behoorlijke rechtspleging dit eisen."
Dit principe werd ook bevestigd door een arrest van 10 september 2009 (nr. C-199/08) van het Hof van justitie in het kader van richtlijn nr. 87/344/EEG betreffende de rechtsbijstandverzekering. Hierbij wordt het beginsel van de vrije keuze van de advocaat bevestigd in het geval van massaschadegevallen. De wet op de Landverzekering (thans wet betreffende de verzekeringen) wijst ook op de vrije keuze van advocaat inzake rechtsbijstand.
Advocaten en boekhouders mogen geen retentierecht uitoefenen omdat zij een vertrouwensrelatie hebben met de cliënt. Ook tussen een incassokantoor en haar cliënt bestaat er een vertrouwensband. Dit basisvertrouwen kan er niet zijn als de cliënt niet de garantie heeft dat zijn dossier niet het voorwerp kunnen uitmaakt van een retentierecht en tegen de cliënt gebruikt kunnen worden als drukkingsmiddel.
Dergelijk dossier behoort uitsluitend aan de klant toe en naar analogie van het verboden retentierecht van de boekhouder kan gesteld worden dat het juridisch dossier niet het voorwerp kan uitmaken van retentie of beslag omdat dit uitsluitend toebehoort aan de persoon van de cliënt (verweerster) en niet omzetbaar zijn in geld.
Bovendien wordt de Belgische rechtsorde gekenmerkt door het principe van de wilsautonomie of partijautonomie. Eén van de facetten daarvan is de contractvrijheid: de client is vrij om rechtsbetrekkingen aan te gaan en zijn medecontractant te kiezen of te wijzigen. De cliënt moet zijn vertrouwenspersoon inzake invorderingen en/of raadsman dus in alle vrijheid kunnen kiezen zonder onder druk te worden gezet.
Een incassokantoor moet dan ook net zoals een advocaat en een boekhouder onverwijld alle dossiers overmaken aan zijn klant wanneer deze daarom verzoekt waarbij voorbehoud kan gemaakt voor eventuele schade die te wijten is aan het laattijdig overmaken van de dossiers.