Advocatenkantoor elfri.be

G. t/ NV T.

1. Procedurevoorgaanden

Bij vonnis van 26 maart 2002 werd de handelszaak van de eiseres, een kleinhandel in textielwaren, failliet verklaard door de Rechtbank van Koophandel te Gent.

Bij vonnis van de Rechtbank van Koophandel te Gent van 11 juni 2002 werd de eiseres verschoonbaar verklaard en werd het faillissement gesloten wegens ontoereikend actief.

Bij vonnis van de Correctionele Rechtbank te Gent van 14 2003 werd de eiseres veroordeeld voor het aanwenden van ongedekte cheques in haar zakenrelatie met de verweerster. De eiseres had aan de verweerster een aantal ongedekte bankcheques gegeven in ruil voor de door verweerster geleverde goederen.

In de zaak voor de correctionele rechtbank heeft de verweerster zich burgerlijke partij gesteld tot betaling van het bedrag van de uitgeschreven cheques (1.256,73 euro), zijnde ook het bedrag van de schuldvordering waarvan de verweerster aangifte had gedaan in het faillissement van de eiseres.

Op 15 juli 2003 liet de verweerster het correctionele vonnis betekenen aan de eiseres.

2. Gegrondheid van het verzet

2.1. De eiseres verzet zich tegen de gedwongen tenuitvoerlegging van het arrest door de eerste verweerster, op de volgende gronden:

– de verweerster beoogt de voldoening van een schuldvordering, die reeds dateert van vóór het faillissement;

– de raadsman van de verweerster heeft op 11 juni 2002 de curator van het faillissement van de eiseres gevraagd vrijwillig te willen verschijnen voor de opname van de schuldvordering in het gewoon passief, maar diezelfde dag reeds vond de sluiting plaats van het faillissement wegens ontoereikend actief;

– de correctionele rechtbank heeft in haar vonnis van 14 2003 geoordeeld dat niet kan worden aangevochten dat de afgifte van de cheques onvoorwaardelijk verbonden was aan de afgifte van de goederen die werden geleverd op 21 februari 2002;

– daar de eiseres verschoonbaar werd verklaard, kan de verweerster niet overgaan tot gedwongen uitvoering van haar schuldvordering, die dateert van vóór het faillissement en door de verschoonbaarverklaring is tenietgegaan

...

2.3. De beslagrechter is bevoegd om kennis te nemen van geschillen die ontstaan naar aanleiding van de gedwongen tenuitvoerlegging op het vermogen van de debiteur. Hij dient hierbij na te gaan of de schuldeiser beschikt over een uitvoerbare titel, die nog niet aan actualiteit heeft ingeboet. Dit betekent dat de schuldvordering, belichaamd in de titel, ten tijde van het beslag nog steeds moet bestaan en opeisbaar zijn.

De eiseres betoogt terecht dat de gefailleerde, die verschoonbaar is verklaard, niet kan worden vervolgd door zijn schuldeisers. Na de sluiting van het faillissement kan de ex-gefailleerde door zijn schuldeisers niet meer worden vervolgd tot betaling van de schulden die bestonden op de datum van het vonnis van faillietverklaring.

De verweerster beschikt evenwel over een uitvoerbare titel ten laste van de eiseres, namelijk het vonnis van de Correctionele Rechtbank te Gent van 14 mei 2003, waarbij de eiseres werd veroordeeld wegens uitgifte van ongedekte cheques en oplichting en waarbij de burgerlijke partijstelling van de verweerster ten laste van de eiseres gegrond werd verklaard.

Zodoende werd de eiseres veroordeeld om de verweerster te vergoeden voor de schade die zij heeft geleden ingevolge de uitgifte van ongedekte cheques. Deze uitvoerbare titel dateert van na de sluiting van het faillissement, en de verschoonbaarverklaring van de eiseres betreft een schuldvordering die niet werd aangegeven in het faillissement, namelijk de schade van de verweerster ingevolge het misdrijf van de eiseres.

Uit de motivering van het correctionele vonnis kan niet worden afgeleid – zoals de verweerster aanvoert – dat de eiseres de burgerlijke partijstelling van de verweerster heeft bestreden met het argument dat zij reeds verschoonbaar werd verklaard door de rechtbank van koophandel.

De correctionele rechtbank overwoog wel dat het door de verweerster gevorderde bedrag toewijsbaar voorkomt, «nu dit enkel het bedrag van de uitgeschreven cheques betreft». Hoewel hieruit duidelijk blijkt dat het toegekende bedrag hetzelfde is als het bedrag van de schuldvordering van de verweerster die reeds bestond ten tijde van het faillissement – namelijk de vordering tot betaling van de geleverde goederen – is het niet aan deze rechtbank om op grond van de verschoonbaarverklaring de verdere vervolging door verweerster te schorsen of te verbieden.

Het behoort niet tot de bevoegdheid van de beslagrechter om de gedwongen tenuitvoerlegging van het correctionele vonnis op grond van dit argument te doen verbieden, omdat dit geen betrekking heeft op de regelmatigheid of de rechtmatigheid van de gedwongen tenuitvoerlegging van de schuldvordering, maar wel op de gegrondheid van deze vordering.

De betwisting tussen partijen raakt de grond van de zaak. De beslagrechter oordeelt enkel over de rechtmatigheid en regelmatigheid van het beslag. Hij mag niet ingrijpen in de materieelrechtelijke verhoudingen tussen de procespartijen, d.w.z. de obligatoire verhoudingen zoals die in de uitvoerbare titel zijn vastgelegd.

Over de materieelrechtelijke positie van de partijen is enkel de bodemrechter bevoegd (Cass. 29 september 1986, Arr. Cass. 1986-87, p. 128, nr. 53; Cass. 28 september 1990, Arr. Cass. 1990, p. 101, nr. 46; Cass. 3 juni 1994, R.W. 1994-95, 880). Hij mag geen afbreuk doen aan hetgeen hierover door de bodemrechter zou zijn beslist (A.P.R., Tw. Beslag, Antwerpen, Kluwer, 2001, 35).

De materiële juistheid van de correctionele veroordeling had slechts bestreden kunnen worden op de wijze die de wet voorschrijft, door het instellen van hoger beroep, wat evenwel niet is gebeurd. Het is niet de taak van de beslagrechter om onrechtstreeks via de procedure van het verzet tegen de gedwongen tenuitvoerlegging, het vonnis te hervormen, dat inmiddels in kracht van gewijsde is getreden.

Het komt de beslagrechter niet toe te oordelen over de vraag of de verschoonbaarheid zoals bepaald in de Faillissementswet, die aan de eiseres werd verleend bij vonnis van de rechtbank van koophandel van 11 juni 2002, tot gevolg heeft dat zij niet meer veroordeeld had kunnen worden ten aanzien van de burgerlijke partij in de strafzaak, omdat deze partij reeds aangifte had gedaan van haar schuldvordering in het faillissement.