Artikel. 962 Ger. W. bepaalt: "De rechter kan, ter oplossing van een voor hem gebracht geschil of ingeval een geschil werkelijk en dadelijk dreigt te ontstaan, deskundigen gelasten vaststellingen te doen of een technisch advies te geven" De door de rechter aangestelde deskundige is een medewerker van het gerecht die zijn taak in alle onafhankelijkheid en onpartijdigheid uitvoert of moet uitvoeren teneinde een oplossing voor het geschil te vinden (Grondwettelijk Hof nr. 31/2009, 24 februari 2009, http://const-court.be).
Als medewerker van het gerecht is de gerechtelijke deskundige in beginsel onderworpen aan de essentiële beginselen van het proces- en burgerlijk recht.
Zo moet de gerechtelijke deskundige zijn advies behoorlijk motiveren en de tijdig bijgebrachte opmerkingen van de partijen beantwoorden in zijn advies. Het advies moet deugdelijk antwoorden op relevante en pertinente opmerkingen van de partijen (art. 976, tweede lid Ger. W.). Daarom bevat de omschrijving van de opdracht door de rechter in vele gevallen de opdracht: "te antwoorden op alle nuttige vragen die verband houden met of een invloed kunnen hebben op het te verlenen advies".
De rechtsregels van het burgerlijk recht, meer bepaald met betrekking tot het begroten van geleden schade, zijn mutatis mutandis ook van belang voor het advies door een gerechtelijke deskundige.
De schade is de enige maatstaf van de schadeloosstelling, niet minder, maar ook niet meer.
In beginsel kan de schuldeiser kiezen hoe hij zijn schade wenst vergoed te zien, maar hij mag zich in de uitoefening van dit keuzerecht niet schuldig maken aan 'rechtsmisbruik'.
In het algemeen mag een schuldeiser zijn recht niet uitoefenen op een manier die klaarblijkelijk de grenzen te buiten gaat van de normale uitoefening van dat recht door een voorzichtig en bezorgd persoon, hetzij doordat hij zijn recht uitoefent zonder enig redelijk belang (met het uitsluitend oogmerk om een andere partij schade te berokkenen), hetzij doordat hij tussen verschillende manieren van rechtsuitoefening met hetzelfde nut, deze kiest die voor een ander (het meest) schadelijke is, hetzij doordat er een kennelijke wanverhouding is tussen het voordeel dat de houder van het recht uit de rechtsuitoefening put en het nadeel dat daarmee aan anderen wordt berokkend.
Een technische bevinding van een deskundige die stelt dat gebreken vrij miniem zijn en het volledige herstel door uitbraak en herplaatsing 'niet verantwoord' is gezien het type en de hoegrootheid van de gebreken, om aldus te komen tot een begroting van een minwaarde, sluit aan aansluit bij wat 'misbruik van recht' inhoudt. Dit komt neer op het stellen dat volledig herstel in de gegeven omstandigheden 'niet te verantwoorden en dus klaarblijkelijk de grenzen te buiten van de normale uitoefening van het recht op herstel door een voorzichtig en bezorgd persoon.
De bevinding dat het 'technisch mogelijk is om tot volledig herstel over te gaan speelt bij de beoordeling over de vaststelling van de disproportionele uitoefening een recht geen rol.