Wanneer de notaris geconfronteerd wordt met moeilijkheden waardoor de vereffening-verdeling geblokkeerd of bemoeilijkt dreigt te worden kan hij de rechtbank vatten middels een proces-verbaal van geschillen of moeilijkheden.
De rechtbank die door de notaris in toepassing van artikel 1216 gerechtelijk wetboek wordt gevat middels een tussentijds proces-verbaal, van geschillen of moeilijkheden ziet haar saisine in beginsel beperkt tot het beslechten van de geschilpunten die zijn opgenomen in het tussentijdse proces-verbaal (
Hierdoor kunnen partijen in het kader van een (gerechtelijke) vereffeningverdeling geen andere betwistingen aanhangig maken bij de rechter dan deze die voorkomen in het tussentijds proces-verbaal. Dit PV limiteert de omvang van de aanhangigmaking bij de rechtbank.
De rechtsmacht van de rechtbank is tot de grieven vervat in het tussentijds PV van moeilijkheden.
Behoort aldus niet tot de rechtsmacht van de rechtbank die gevat werd ingevolge een PV van betwisting:
- vorderingen tot vervanging van de notaris-vereffenaar;
- vorderingen gericht aan de notaris-vereffenaar om stukken aan en andere notaris over te maken onder verbeurte van een dwangsom;
- vorderingen hanteren van een bepaalde verdeelsleutel op een levensverzekeraar
- vorderingen om de grote wafel van een partij (sic) te schenken aan de erven van een striptekenaar
- vorderingen door een partij gericht aan de rechter dat de rechter zou moeten zeggen dat die zelfde partij zou moeten afzien van een vordering tegen een buurman
Een partij die zonder advocaat voor de burgerlijke rechter verschijnt kan geen vordering stellen tegen de advocaat van haar tegenpartij, laat staan vorderingen om de advocaat voor de tuchtrechter of de gepaste rechtbank te brengen.
Evenmin kan een rechter in een geschil tussen partijen een advocaat van partijen veroordelen het tussen te komen vonnis te publiceren op de website van de advocaat.
Overeenkomstig artikel 758, lid 2 van het Gerechtelijk Wetboek kan de rechter de uitoefening van het recht om zelf de conclusies en verweermiddelen voor te dragen aan een partij ontzeggen, indien hij vindt dat hij/zij door drift of onbedrevenheid buiten staat is zijn/haar zaak met de vereiste betamelijkheid of met de nodige duidelijkheid te bespreken.
Van onbedrevenheid is sprake wanneer een partij niet in staat is haar stelling op een begrijpelijke wijze uit te leggen en over te brengen aan de rechter en haar zaak niet met de nodige duidelijkheid en rust kan bespreken.
De rechtbank kan toepassing maken van dit artikel wanneer een partij, die de complexiteit van een dossier onderschat, dwaalt waar zij meent met chaotisch gebrachte onderdelen van wetteksten en argumenten de problematiek te kunnen beheersen en de lectuur van haar conclusies niet voldoende duidelijkheid verschaft.
De vordering gesteld op grond van art. 758 Gerechtelijk wetboek tegen een partij die in een procedure verschijnt in persoon zonde bijstand van een advocaat komt gegrond voor wanneer die partij
- de notaris onbekwaam heet en de medewerkster van de notaris hierin betrekt;
- verder fulmineert met de stelling dat de notaris onbetrouwbaar is en niet in staat om eerlijk te handelen, niets kan zien en niet kan voorzien;
- haar wederpartij een oplichter en bedrieger heet;
- de advocaat van haar wederpartij een oplichter en bedrieger en advokwaad (sic) heet en hierbij zonder relevantie zelfs gaat verwijzen naar de ter dood veroordeelde oorlogsburgemeester Leo Vindevogel;
- dit alles uitspint in bladzijdenlange conclusies en correspondentie ;
- haar eigen vorige raadsman aanvalt;
- het schofferen de bovenhand laat nemen in zijn betoog en de principes van een captatio benevolentiae en hoffelijke procesbejegening naar alle actoren miskent vreemd zijn;
- de rechter dan nog bondig blijft in de weergave van de beledigende taal om reden de notarisvereffenaar, verweerder of diens raadsman niet verder onnodig te grieven;
- het beschikkend gedeelte van haar conclusie, niet als een weergave voorstelt van de vorderingen en dus als een soort voorstel van beschikkend gedeelte van de uitspraak, maar doorspekt van motiverende delen en een kluwen aan (dubbele) vorderingen, waarvan de rechtbank hopelijk de hoofdgedachtes heeft kunnen begrijpen;
- ook in de pleidooien geen blijk geeft om zijn emoties onder controle te hebben;
- de rechtbank in pleidooien kwaadwillig bejegent, door te stellen dat zij - mocht haar visie niet gevolgd worden - het proces wel verder in de media zou voeren en aldus een dwingende houding etaleert, waardoor elke redelijke oplossingsgerichte gedachte haar moeilijk valt
Om die reden kan de rechtbank een partij ontzeggen bij toepassing van bovenstaand artikel 758 Ger. W. van het recht zichzelf verder te verdedigen, conclusies en verweermiddelen te ontwikkelen en verzoekt hem beroep te doen op een advocaat, zowel in de verdere procedure bij de notaris-vereffenaar als in de eventuele procedure voor de rechtbank, waarbij de rechtbank de heer X uitnodigt op een raadsman beroep te doen, en waarbij de rechtbank de notaris-vereffenaar machtigt de rechtstreekse communicatie met deze partij te beperken tot de bij wet vereiste betekeningen, en behoudens de communicatie met een door deze partij aangewezen raadsman of behoudens de communicatie met de raadsman {als benaarstiger van diens belangen die zich aanmeldt bij de notaris-vereffenaar;
De rechtbank verstaat hierbij dat dit de procedure niet zal mogen vertragen en onverminderd het recht voor de andere partijen, voor de notaris-vereffenaar en voor de rechtbank om bij gebrek aan vertegenwoordiging te kunnen handelen in afwezigheid van de partij ten aanzien van wie de maatregel van artikel 758 Ger. Wetboek werd uitgesproken waarbij alsdan elke beslissing of handeling genomen of gesteld bij afwezigheid zal geacht worden, geschied te zijn op tegenspraak in zoverre de tegenspraak wetconform werd gefaciliteerd, dan wel geschied te zijn op verstek.
Hoewel de wet geen sancties op deze maatregel voorziet, maakt deze maatregel het mogelijk maakt om nieuwe middelen en vorderingen buiten het notarieel of het rechterlijk beraad te houden indien die partij ondanks het feit dat haar het recht ontzegd wordt om haar middelen en vorderingen zelf voor te dragen, zij toch in persoon, zonder bijstand van een raadsman verschijnt en standpunten ontwikkelt.
Mede gelet op deze elementen komt het gerechtvaardigd voor om het aan die een partij een verbod tot verdere negatieve commentaar op te leggen en dit kracht bij te zetten door het opleggen van een dwangsom.
Artikelen 1193 en 1587 van het Gerechtelijk Wetboek stellen dat de notaris een instelprijs kan bepalen. De rechtbank benadrukt dat een instelprijs slechts een minimumverkoopprijs is. Een dergelijke instelprijs dient te worden beschouwd als een 'bieden vanaf' en niet als een aanbod of een vraagprijs uitgaande van de verkopers.
Behalve in geval van een akkoord van alle partijen omtrent de verkoop uit de hand overeenkomstig artikel 1214, § 1, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek, vindt de verkoop bij openbare verkoop plaats.
Overeenkomstig de artikelen 1193 en volgende en artikel 1587 van het Gerechtelijk Wetboek heeft de wetgever het mogelijk gemaakt om de openbare verkoop via het internet te laten verlopen, waarbij de toewijzing in een al dan niet gedematerialiseerde zitting kan plaatsvinden.
Artikel 1224 §4 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt dat de rechtbank, indien zij vaststelt dat de gevoeglijke verdeling in natura onmogelijk is, de verkoop beveelt.