Het misdrijf valsheid in geschrifte slaat op de weergave van grafische tekens, beelden (op welke wijze ook (handgeschreven, gedrukt, geprint…). Het betreft aldus niet alleen authentieke akten, maar ook private geschriften, bestelbonnen, handels, of bankgeschriften, facturen, factuurvoorwaarden, tabellen, zelfs loutere invulling van formulieren met bokketjes of kruisjes, dateringen…)
De valsheid in facturen maakt valsheid in geschrifte uit omdat zij een intellectuele waarde heeft, met uitdrukking van een gedachte ,met een zekere mate dan wel intentie om bewijskrachtig zijn met juridische draagwijdte dan wel mogelijke of zelfs toevallige bewijswaarde of juridische relevantie.
De valsheid kan zowel in de verkeerde weergave van het negotium (de handeling) als een loutere vervalding van het instrumentum (bewijs) uitmaken.
Het vals opmaken van een niet bestaand, doch met de realiteit overeenstemmend, schriftelijk bewijs schendt het vertrouwen dat men kan stellen in het instrumentum. Dit schendt het vertrouwen in de vorm, zelfs indien de waarheid geen geweld werd aangedaan. Immers deze valsheid van bewijs, behelst de fabricatie van een bewijs dat zonder de valsheid niet bestond.. De vervalser verschaft zich een middel, een voordeel dat hij niet had of niet meer had (RIGAUX M. en TROUSSE. , «Les crimes et les delits du Code penal», III, Brussel, Bruylant, 1957, 27).
Aldus kan de loutere antidatering van akten, geschriften of facturen valsheid in geschrifte opleveren, (RIGAUX M. en TROUSSE. , «Les crimes et les delits du Code penal», III, Brussel, Bruylant, 1957, 39, 40).
Van zodra de valsheid bestaat uit de vermomming van de waarheid die is er sprake van valsheid. Het volstaat dat de vervalsing een bewijs zou kunnen opleveren, in ieder geval in een zekere mate een schijn van waarachtigheid van de feiten zou kunnen opwekken (Cassatie 12 december 1927. Pas., 1928, I, 45, op conclusie van advocaat-generaal GESCHE. Tegen deze stelling).
Uitgaande van de ratio legis van de artt. 193 e.v. Sw., 1867 (art. 451 Sw. 2024) namelijk de publica fides is een beschermd geschrift het geschrift dat het relaas weergeeft van een handeling of van een feit met juridische relevantie en dat zich aan het openbaar vertrouwen opdringt (RIGAUX M. en TROUSSE. , «Les crimes et les delits du Code penal», III, Brussel, Bruylant, 1957, 39, 59).
Een beschermd geschrift voldoet aan volgende voorwaarden (RIGAUX M. en TROUSSE. , «Les crimes et les delits du Code penal», III, Brussel, Bruylant, 1957, 29-32)
1) een geschrift in materiele zin;
2) een geschrift dat een gedachte uitdrukt;
3) een uitgedrukte gedachte die juridisch gevolg moet kunnen hebben (lees in rechte gevolgen kunnen hebben)
4) een geschrift dat het openbaar vertrouwen moet genieten (een geschrift dat naar inhoud en vorm als waar zou mogen worden beschouwd.
De juridisch uitgedrukte gedachte betreft de weergave van rechtshandelingen en rechtsfeiten of, met andere woorden, handelingen en feiten die, op zich beschouwd of in relatie tot andere, het ontstaan, de wijziging, het tenietgaan of de vaststelling van rechten kunnen bepalen.
Volgens het arrest van het Hof van Cassatie van 5 oktober 1982 An: Cass., 1982-83, 185. staat de vereiste van een beschermd geschrift los van de formele bewijsleer en is kan een privaat geschrift valsheid in geschrifte uitmaken zonder dat het wettelijke of procedurele bewijswaarde moet bezitten om in de werkingssfeer van artt. 193 e.v. Sw. (bedoeld wordt vooral art. 196 Sw.) te vallen.
Het volstaat dat het geschrift in het gewone maatschappelijke verkeer in zekere mate als bewijs kan dienen van een rechtshandeling of rechtsfeit, hetgeen betekent dat het geschrift voor zij die er kennis van nemen, hen kan overtuigen van de waarachtigheid van die handeling of van dat feit.
Klik hier voor een model conclusie valsheidsvordering
Middels dit model kan een valsheidsvordering in een lopend geding voor de burgerlijke rechter bij conclusies worden ingesteld.
Klik hier voor een model dagvaarding wegens valsheid in geschrifte
Middels dit model kan een nieuw geding worden ingesteld tegen een partij die een vals stuk aanwendt.