De bepalingen van boek 5 van het Burgerlijk Wetboek zijn van toepassing op alle rechtshandelingen en rechtsfeiten die hebben plaatsgevonden na de inwerkingtreding van deze wet.
Tenzij partijen anders zijn overeengekomen, zijn die bepalingen niet van toepassing en blijven de vorige regels van toepassing:
1° op de toekomstige gevolgen van rechtshandelingen en rechtsfeiten die hebben plaatsgevonden voor de inwerkingtreding van deze wet;
2° in afwijking van het eerste lid, op rechtshandelingen en rechtsfeiten die hebben plaatsgevonden na de inwerkingtreding van deze wet die betrekking hebben op een verbintenis ontstaan uit een rechtshandeling of rechtsfeit dat heeft plaatsgevonden voor de inwerkingtreding van deze wet.
(Art. 64 Wet 28 april 2022 houdende boek 5 "Verbintenissen" van het Burgerlijk Wetboek, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 1 juli 2022).
Deze wet treedt in werking op de eerste dag van de zesde maand na die waarin ze is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. De publicatie vond plaats op 1 juli 2022. De wet treedt dus in werking per 1 januari 2023.
Onverminderd het eerste lid, treedt artikel 29 in werking op 1 juli 2022.
(Art. 64 Wet 28 april 2022 houdende boek 5 "Verbintenissen" van het Burgerlijk Wetboek, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 1 juli 2022).
Volgens het voormelde eerste punt (1°) zijn de nieuwe bepalingen niet van toepassing op de toekomstige gevolgen van rechtshandelingen en rechtsfeiten die hebben plaatsgevonden voor de inwerkingtreding van Boek 5. Die precisering is noodzakelijk, aangezien, volgens de gebruikelijke regels van het overgangsrecht, de nieuwe wet in principe van toepassing is op de toekomstige gevolgen van de onder het stelsel van de vorige wet ontstane situaties (Cass. 2 januari 2017, nr. S.15 0018.F, met conclusies van advocaat-generaal J.-M. Genicot). Een uitzondering geldt weliswaar in het contractenrecht, maar ook daar is de nieuwe wet niettemin onmiddellijk van toepassing wanneer ze van dwingende aard of van openbare orde is (Cass. 16 september 2013, Pas. 2013, nr. 449).
Vanuit de bekommernis voor de rechtszekerheid, kiest de voorgestelde bepaling er, in tegendeel, voor om de toepassing van de nieuwe wet op toekomstige gevolgen van voorgaande situaties helemaal uit te sluiten, zelfs wanneer het gaat om bepalingen van dwingend recht of van openbare orde.
Volgens het tweede punt (2°) wordt een uitzondering aangebracht aan het principe uitgedrukt in het eerste lid. Krachtens die bepaling zijn de rechtshandelingen en rechtsfeiten die plaatsvinden na de inwerkingtreding van Boek 5 onderworpen aan de nieuwe bepalingen. Het kan evenwel voorkomen dat die rechtshandelingen of rechtsfeiten, hoewel ze plaatsvonden na de inwerkingtreding van Boek 5, betrekking hebben op een verbintenis ontstaan uit een rechtshandeling of een rechtsfeit van voor de inwerkingtreding van Boek 5.
Dat is bijvoorbeeld het geval van een betaling, die heeft plaatsgevonden na de inwerkingtreding van Boek 5, van een verbintenis die reeds was ontstaan voor de inwerkingtreding van Boek 5; van een aanvulling die de verbintenissen wijzigt van een contract dat ontstaan is voor de inwerkingtreding van Boek 5; van een uitvoeringscontract gesloten naar aanleiding van een raamconract dat werd gesloten voor de inwerkingtreding van Boek 5 of van de verlenging of vernieuwing van een contract gesloten voor de inwerkingtreding van Boek 5; van de overdracht van een schuldvordering gesloten na de inwerkingtreding van Boek 5 met betrekking tot een dergelijke verbintenis; of nog van de uitdoving van die verbintenis als gevolg van een opzegging, vernietiging of ontbinding wegens niet-nakoming plaatsgevonden na de inwerkingtreding van Boek 5, net als de restituties die eruit voortvloeien, etc. In al die gevallen, opnieuw vanuit de bekommernis van rechtszekerheid, blijven de oude bepalingen volledig van toepassing.
Ten slotte wordt opgemerkt dat telkens de oude wetsbepalingen van toepassing blijven, de rechtspraak op geen enkele wijze gehinderd wordt om rekening te houden met de nieuwe bepalingen om vragen op te lossen die betwist bleven onder het stelsel van de oude wet.