De handgift is een schenking waarbij hetgeen geschonken wordt rechtstreeks overgaat van de hand van de schenker in de handen van de begunstigde.
Op een handgift zijn geen successierechten verschuldigd voorzover de schenker meer dan 3 jaar na deze schenking komt te overlijden. Indien binnen de 3 jaar na de schenking de schenker overlijdt zullen er alsnog schenkingsrechten dienen betaald. Zie: tarieven successierechten. Oplossing: geregistreerde schenking om successierechten te vermijden
Volgens het wetboek van successierechten worden alle goederen waarover de overledene kosteloos beschikte, drie jaar vóór zijn overlijden geacht deel uit te maken van de nalatenschap voor zover er geen schenkingsrechten zijn betaald.
Omgekeerd: Indien een schenking derhalve notarieel gebeurde met betaling van schenkingsrechten en de schenker overlijdt binnen de 3 jaar, dienen geen successierechten op het geschonkene betaald te worden
|
Voor de handgift is geen notariële akte noodzakelijk.
Contant van hand tot hand maar kan het ook per overschrijving?
De "handgift" kan sinds kort ook per overschrijving van rekening van de schenker naar de rekening van de begiftigde. Op de mededeling mag dan evenwel niet vermeld staan dat het een schenking betreft.Eigenlijk mag de schenker op de overschrijving zelf niets invullen in het vakje mededeling omdat de verhandeling volstrekt neutraal moet verlopen.
Deze schenking mag niet herroepbaar zijn.
De schenking dient schriftelijk kunnen worden bewezen in al haar elementen, zo ondermeer mbt bedrag, datum (van belang voor de 3 jarige termijn), identiteiten en het onmiddellijk en onherroepbaar karakter.
Dit bewijs wordt meestal geleverd door 2 aangetekende brieven:
- een aangetekende brief van de schenker aan de begiftigde waarin het voornemen tot schenking wordt kenbaar gemaakt of (beter en veiliger) waarin de reeds uitgevoerde schenking wordt bevestigd.
- een aangetekend antwoord van de begiftigde waarin de schenker wordt bedankt (nadat en pas nadat de schenking is ontvangen.
In de aangetekende brief van de schenker kunnen voorwaarden bepaald worden voor zover het onmiddellijk en onherroepbaar karakter van de schenking en de duidelijke wil te schenken hierdoor niet ondermijnd worden. Deze voorwaarden kunnen voorzien in een bepaalde vorm van beperkte controle of in andere modaliteiten zoals de bedongen terugkeer. Dit beding behelst dat het geschonkene terugkeert naar de schenker, bij vooroverlijden van de begiftigde, dus voor zover de begiftigde de schenker zou overleven.
Bij de schenking aan een echtpaar verdient het aanbeveling in de aangetekende brief duidelijk te vermelden of de goederen aan de gemeenschap der echtgenoten, dan wel aan het eigen vermogen van de begiftigde wordt geschonken, eventueel met toevoeging dat gift dit eigen karakter dient te behouden en niet mag ingebracht worden in de gemeenschap.
Deze modaliteiten kunnen ook worden opgenomen in en afzonderlijk stuk, dus los van de aangetekende brieven. En dergelijke brief wordt "pacte adjoint" geheten.
Bepaalde modaliteiten zoals het voorbehoud van vruchtgebruik over aandelen of kapitalen is evenwel niet mogelijk middels handgift. Hiervoor is de tussenkomst van een notaris vereist en zullen er schenkingsrechten dienen betaald.
Bij een handgift of bankgift kan de schenker het beheersmandaat over de geschonken portefeuille behouden mits vermelding van deze clausule in de geschriften.
Let wel : de kleinste nalatigheid of onvolkomendheid aan de handgift zal de fiscus toelaten om toch tot heffing over te gaan. Laat u dus zeker voor belangrijke handgiften bijstaan door uw advocaat, die u ook kan wijzen op alternatieven.
Revindicatie van kasbons en handgift
Wie beweert eigenaar te zijn van kasbons en zich hierbij beroept zowel op deugdelijk bezit (art. 2279 BW) als op een handgift, zal bij de revindicatie van deze kasbons door een beweerde eigenaar, het pleit verliezen wanneer hij e handgift niet kan bewijzen. Door zich te beroepen op de handgift kan hij zich immers niet meer beroepen op een louter bezit als titel van eigendom. Hof Gent, 30/11/2006, NJW 158, 227.
Schenkingen van aandelen
Schenkingen van aandelen op naam kunnen niet door middel van een handgift. Loutere overschrijving in het aandelenregister is niet voldoende als bewijs van de overdracht, zeker niet ten aanzien van de fiscus, al dient benadrukt dat de overschrijving in het aandelenboek in elk geval dient te gebeuren. De aandelenoverdracht onder de vorm van een schenking dient derhalve notarieel vastgelegd. Zie, ook geregistreerde schenking om successierechten te vermijden.
Opgelet met de bewijsvoering
Indien het geschrift dat strekt tot bewijs van de handgift werd opgesteld voordat de handgift tot stand kwam is de handgift nietig.
Een schenking die wordt uitgevoerd in uitvoering van een onderhands geschrift is nietig.
Een geschrift tot bewijs van een handgift waarin partijen verklaren een een handgift te doen (in de tegenwoordige tijd) is vernietigbaar is wegens niet naleving van de vormvereisten van artikel 931 BW.
Een geschrift, tot bewijs van een gift moet een bevestiging achteraf inhouden van een voordien gedane handgift.
Hof van Cassatie 12 september 2014
De regel van artikel 931 BW is niet van toepassing op de handgift van roerende goederen tussen levenden, die tot stand komt door de louter materiële overhandiging, met het inzicht om te schenken, van de zaak aan de begiftigde, die aanvaardt. Wanneer een schenking inzake roerende goederen nietig is wegens de miskenning van de vormvereistenbepaald in artikel 931 Burgerlijk Wetboek, kan de uitvoering van die schenking niet gelden als handgift , tenzij is aangetoond dat de schenker op het ogenblik van de overhandiging met een nieuw begiftigingsinzicht handelde.