Advocatenkantoor elfri.be

Art. 371 van het burgerlijk wetboek voorziet in de wederzijdse verplichting van eerbied tussen ouders en kinderen.

Dit gebrek aan eerbied kan als grond worden ingeroepen om een einde te maken aan de onderhoudsverplichting wanneer een meerderjarig kind op flagrante wijze zijn ouders niet respecteert.

Zie Vred. Hoei, 05/02/1986, Jur. Liège 1986,623;
Zie Rb. Brussel 31/12/1991, RW 1991-1992, 1328
Zie ook Vred. Gent 28/12/1998 AJT 1999-2000, 711 met noot van De Groote
 

Let wel deze stelling wordt niet door alle rechtbanken aangenomen. Een belangrijk deel van de rechtspraak stelt dat onwaardigheid geen grond is om de onderhoudsplicht uit te sluiten, behoudens de uitzonderingen van art. 33,4° van de jeugdbeschermingswet.
 

• Zie: Vred. St. Jans-Molenbeek 10 mei 1994 AJT 1994-95,63

• Zie terzake rechtbank Leuven 29/04/05 RABG 2006/07, 533, met noot Vergauwen.

•• Hof van Beroep Gent 5 april 2007:

"De geïntimeerde werpt ter zake de exceptie van onwaardigheid van de onderhoudsgerechtigden op als verweer tegen de vordering van de appellante tot verhoging van de onderhoudsbijdragen voor de
zonen van partijen.
Vermits de geïntimeerde de door de eerste rechter bepaalde onderhoudsbijdragen heeft betaald in de voormelde niet betwiste perioden hanteert hij klaarblijkelijk dit criterium om hem gedeeltelijk met name enkel voor wat de gevraagde verhoging betreft ¿ van zijn onderhoudsverplichting te ontlasten.
De wet bepaalt dat een kind van welke leeftijd ook aan zijn vader en moeder respect verschuldigd is(art. 371 B.W.).

De flagrante miskenning van deze plicht door een meerderjarig kind kan in principe zijn recht op voortgezet onderhoud vanwege die ouder verbeuren.
5.2.
Het feit dat er tussen de geïntimeerde en zijn zonen klaarblijkelijk een contactarmoede bestond/bestaat en dat zij hun vader geen eerbied en respect zouden betonen/betoond hebben is naar het oordeel van het hof in de gegeven omstandigheden niet van aard enige invloed te kunnen hebben op de vordering van de appellante tot verhoging van de verschuldigde onderhoudsbijdragen.
Naast het feit dat grote terughoudendheid geboden is wat betreft de beoordeling van de miskenning
van deze plicht tijdens de minderjarigheid van S en L, noopt een onderzoek van de stukken waarop het hof vermag acht te slaan tot het besluit dat ook de geïntimeerde zijn aandeel heeft in de verziekte relatie tussen hem en zijn kinderen, zowel vóór als na hun meerderjarigheid (stuk 39 geïntimeerde: verklaring van L aan de rijkswacht Wetteren d.d. 11 juli 1994; stukken 11 a en 11b appellante: brief van L d.d. 28 juli 1994 en van S d.d. 27 juli 1994).
5.3.
De geïntimeerde voert aan dat S hem na zijn meerderjarigheid niet op geregelde tijdstippen heeft op de hoogte gebracht van zijn studieverloop.
Eén en ander wordt door de appellante ontkend en is niet éénduidig bewezen.
Enkel de stukken 1 en 2 van de geïntimeerde tonen aan dat hij bij de Universiteit Gent respectievelijk op 6 oktober 1997 en 5 juli 1998 zelf informeerde over de studieresultaten van zijn zoon.
Uit het schrijven van de raadsman van de geïntimeerde d.d. 4 oktober 2000 aan de raadsman van de appellante blijkt dat de geïntimeerde er van op de hoogte was dat S alsdan in zowel de tweede als de derde kandidatuur was ingeschreven (stuk 16 geïntimeerde).
5.4.
Er is in casu dan ook geen sprake van een ernstig geval van onwaardigheid dat aanleiding zou kunnen
geven tot een gedeeltelijk verlies van de onderhoudsbijdrage.
6.
Door de enkele daad van het huwelijk gaan de beide ouders de verplichting aan om hun kinderen
huisvesting, levensonderhoud, toezicht, opvoeding en opleiding te verschaffen. Daarbij kunnen de kinderen aanspraak maken op een levensstandaard in verhouding tot de welstand van hun ouders.
De beide ouders moeten daarin bijdragen naar evenredigheid van hun inkomsten en mogelijkheden en naargelang de noden van de kinderen.

Ook de duur van het verblijf bij ieder van de ouders ¿ ter zake een hoofdverblijf bij de moeder en de
facto geen verblijf bij de vader ¿ heeft zijn invloed op de begroting, evenals de fiscale repercussies.
7.1.
De eerste rechter hield bij zijn beslissing van 1 februari 1995 rekening met een maandelijks nettoinkomen in hoofde van de appellante als (deeltijds) bankbediende van 879,28 EUR (35.470,- BEF) en in hoofde van de geïntimeerde als leraar van 1.602,81 EUR (64.657,- BEF).
Hiermede rekening houdend, evenals met de werkelijke noden en kosten voor levensonderhoud van de jongens (17 en 16 jaar en beiden alsdan leerling in het college te Melle) werd de onderhoudsbijdrage begroot op 185,92 EUR (7.500,- BEF) boven de kinderbijslag die aan de moeder
diende toe te komen.
De stukken 36 en 37 van de geïntimeerde (aanslagbiljetten aanslagjaar 1994, inkomsten 1993 en aanslagjaar 1995, inkomsten 1994) reveleren volgende inkomsten.
Voor het jaar 1993 had de geïntimeerde een belastbaar inkomen van 24.314,26 EUR (980.835,- BEF) - 7.650,66 EUR (308.627,- BEF) bedrijfsvoorheffing = 16.663,60 EUR (672.208,- BEF) of gemiddeld per
maand 1.388,63 EUR (56.017,- BEF).
Voor datzelfde jaar ontving de appellante een belastbaar inkomen van 11.914,21 EUR (480.618,- BEF) - 2.550,50 EUR (102.887,- BEF) = 9.363,71 EUR (377.731,- BEF) of gemiddeld per maand 780,32 EUR (31.478,- BEF).
De te betalen belasting bedroeg uiteindelijk 160,64 EUR (6.480,- BEF).
Voor het jaar 1994 had de geïntimeerde een belastbaar inkomen van 25.554,28 EUR (1.030.857,- BEF) - 8.231,01 EUR (332.038,- BEF) bedrijfsvoorheffing - 167,33 EUR (6.750,- BEF) bijzondere bijdrage sociale zekerheid = 17.155,94 EUR (692.069,- BEF) of gemiddeld per maand 1.429,65 EUR (57.672,- BEF).

Voor datzelfde jaar had de appellante een belastbaar inkomen van 12.796,59 EUR (516.213,- BEF) - 2.981,69 EUR (120.281,- BEF) - 52,06 EUR (2.100,- BEF) bijzondere bijdrage sociale zekerheid = 9.762,84 EUR (393.832,- BEF) of gemiddeld per maand 813,56 EUR (32.819,- BEF).
De te betalen belasting bedroeg uiteindelijk 862,02 EUR (34.774,- BEF).
De hypothecaire leninglast op de gezinswoning was 313,66 EUR (12.653,- BEF) per maand volgens de geïntimeerde en zijn huurlast, nutsvoorzieningen inbegrepen, 322,26 EUR (13.000,- BEF) per maand.

7.2.
Als beroepsgrieven liet de appellante in haar appèlakte gelden met het oog op het doen toekennen van de oorspronkelijk door haar gevorderde onderhoudsbijdrage van 247,89 EUR (10.000,- BEF) per maand en per jongen, enerzijds, het gegeven dat de huurlast in hoofde van de geïntimeerde buiten beschouwing diende te worden gelaten gelet op zijn intrek bij zijn vriendin, en anderzijds, dat de
orthodontische behandeling van beide jongens een meeropleg verantwoordde.
Van een beweerde meerkost ingevolge orthodontie ligt geen bewijs voor. Anderzijds is het gegeven dat de geïntimeerde kostendelend samenwoonde relevant doch niet van
aard op zichzelf een verhoging van de onderhoudsbijdragen te verantwoorden.
Overigens bewijst de geïntimeerde dat zijn echtgenote zelf invalide is met vele medische kosten (stukken 49-51, 52, 53 geïntimeerde).
De appellante staaft met haar stukken 6 en 7 voor het schooljaar 1994-1995 de schoolkosten voor S ten bedrage van 1.320,95 EUR (53.287,- BEF) en voor L ten bedrage van 972,68 EUR (39.238,- BEF) bij het schoollopen in het college van Melle. De verplaatsingskosten raamt zij op 44,62 EUR (1.800,- BEF) per maand.
Met inachtneming van de hoger aangehaalde criteria en de feitelijke gegevens komen de door de eerste rechter opgelegde onderhoudsbijdragen het hof passend voor.

8.1.
De appellante heeft haar onderhoudsvordering voor S, die universiteitsstudent werd, verhoogd in haar conclusie neergelegd op 6 oktober 1995 naar 309,87 EUR (12.500,- BEF). In conclusies
neergelegd op 19 augustus 2004 dreef zij haar vordering verder op tot 371,84 EUR.
De kosten voor de universitaire studies voor S worden, naast het inschrijvingsgeld  aangenomen dat S niet beursgerechtigd was ¿, geraamd op 1.200,- EUR per jaar dat in éénmaal wordt afgelegd (stuk
25 appellante).
De kosten voor de hogeschool zijn niet meer dienend vermits de geïntimeerde daarin niet meertussenkwam.
8.2.
De appellante is deeltijds blijven werken tot 1999 en vanaf dan begon zij voltijds te werken (stuk 22 appellante).
Deze eigen keuze van de appellante ¿ niet meer te verantwoorden door de noodzaak tot opvang van de kinderen ¿ kan niet doorwegen op de geïntimeerde.
Haar netto-inkomen evolueerde als volgt:
- 1995: 14.588,61 EUR (588.503,- BEF) - 2.215,28 EUR (89.364,- BEF) bedrijfsvoorheffing = 12.373,33 EUR (499.139,- BEF) of gemiddeld per maand 1.031,11 EUR (41.595,- BEF) en een te
betalen belasting van 613,76 EUR (24.759,- BEF);
- 1996: 21.326,65 EUR (860. 315,- BEF) - 4.358,12 EUR (175.806,- BEF) bedrijfsvoorheffing - 63,01 EUR (2.542,- BEF) bijzondere bijdrage sociale zekerheid = 16.905,52 EUR (681.967,- BEF) of  gemiddeld per maand 1.408,80 EUR (56.831,- BEF) en een te betalen belasting van 1.955,48 EUR
(78.884,- BEF);
- 1997: 22.013,39 EUR (888.018,- BEF) - 4.885,91 EUR (197.097,- BEF) bedrijfsvoorheffing -
77,09 EUR (3.110,- BEF) bijzondere bijdrage sociale zekerheid = 17.050,39 EUR (687.811,- BEF) of gemiddeld 1.420,88 EUR (57.318- BEF) per maand en een te betalen belasting van 1.692,37 EUR (68.270,- BEF);- 1998: 21.608,93 EUR (871.702,- BEF) - 5.535,51 EUR (223.302,- BEF) - 83,29 EUR (3.360,- BEF) = 15.990,12 EUR (645.040,- BEF) of gemiddeld per maand 1.332,50 EUR (53.753,- BEF) per maand en een te betalen belasting van 1.343,21 EUR (54.185,- BEF);
- 1999: 24.967,44 EUR (1.007.184,- BEF) - 9.109,49 EUR (367.476,- BEF) - 226,00 EUR (9.117, BEF) = 15.631,94 EUR (630.591,- BEF) of per maand gemiddeld 1.302,66 EUR (52.549,- BEF) en een te
betalen belasting van 714,85 EUR (28.837,- BEF);
- 2000: 29.568,76 EUR - 10.747,28 EUR - 291,35 EUR bijzondere bijdrage sociale zekerheid = 18.530,13 EUR of per maand gemiddeld 1.544,-EUR en een te betalen belasting van 567,04 EUR.
Zij nam naar aanleiding van de vereffening-verdeling de gezinswoning over.

8.3.
De geïntimeerde bewijst enkel op 1 april 2004 (hetzij na de relevante periode) een pensioen te ontvangen van 1.340,86 EUR per maand (stuk 20 geïntimeerde).
De geïntimeerde kent sedert een aantal jaren een zware medische problematiek, met niet geringe kosten die een impact hebben op zijn draagkracht (stukken 21, 22, 23, 24, 40, 41, 42, 43, 44, 46, 47
en 48 geïntimeerde).
Hij bewijst  buiten de relevante periode ¿ voor de aankoop van een woning een overbruggingskrediet te hebben aangegaan (stuk 25 geïntimeerde).
Ook andere kosten die de geïntimeerde bewijst hebben ten dele betrekking op de periode na 2000 (stukken 27-35 geïntimeerde).
Volgens de appellante heeft de geïntimeerde respectievelijk 225.000,-EUR en 115.000,- EUR uit de vereffening-verdeling ontvangen zonder dat blijkt wanneer die bedragen hem werden uitbetaald.
De geïntimeerde woont zoals voorzegd kostendelend samen

8.4.
S is in het academiejaar 1995-1996 begonnen aan universitaire studies geneeskunde en slaagde in het academiejaar 1996-1997 na de tweede examenperiode (stuk 1 geïntimeerde).
In het academiejaar 1997-1998 is S overgegaan naar de tweede kandidatuur geneeskunde, slaagde niet voor de eerste examenperiode maar genoot van een overdracht van examenpunten naar de tweede examenperiode (stuk 2 geïntimeerde), waarvoor hij niet slaagde (stuk 3 geïntimeerde).
In het academiejaar 1998-1999 slaagde S evenmin in de tweede kandidatuur geneeskunde in geen van de beide zittijden (stuk 5 geïntimeerde).
In het academiejaar 1999-2000 was S ingeschreven zowel voor de tweede als de derde kandidatuur geneeskunde (stukken 6 en 7 geïntimeerde). Hij slaagde in geen van beide na twee zittijden (stukken
10 en 11 geïntimeerde).
In het academiejaar 2000-2001 en 2001-2002 was S opnieuw ingeschreven in de tweede kandidatuur geneeskunde (stukken 12 en 13 geïntimeerde).
Voor het academiejaar 2002-2003 was S ingeschreven in de derde kandidatuur geneeskunde (stukken 14-15 geintimeerde), doch slaagde niet (stuk 24 appellante).
Eén en ander wordt niet tegengesproken door de door de appellante overgelegde studieattesten (stukken 19 appellante).
Uiteindelijk behaalde S met onderscheiding het diploma van gegradueerd (psychiatrisch) verpleger (diploma van 22 juni 2004; stuk 23 appellante).

8.5.
Met inachtneming van de hoger aangehaalde criteria en de feitelijke gegevens zijn er geen redenen tot verhoging van de onderhoudsbijdragen voor S zoals door de eerste rechter toegekend

De geïntimeerde is voor S een onderhoudsbijdrage blijven betalen gedurende vijf jaar na afloop van het middelbaar onderwijs.
Blijkbaar verliepen de studies geneeskunde voor S uitermate moeizaam en waren deze duidelijk te hoog gegrepen. Uiteindelijk heeft S met succes de studie van verpleger beëindigd doch na 2000 werd door appellante geen onderhoudsbijdrage meer gevraagd.
De onderhoudsbijdrage zoals door de geïntimeerde betaald is, in acht genomen zijn draagkracht, voldoende en van aard om S op redelijke wijze toe te staan een aan zijn mogelijkheden aangepaste opleiding te voltooien.
Bij de beoordeling van de zaak zijn de door de partijen nog in Belgische frank uitgedrukte bedragen
wetshalve omgezet in Euro, tevens rekening houdend met de afrondingsbepalingen. Wanneer de Belgische frank nog wordt vermeld, is dit louter ten informatieven titel.
Alle anders luidende conclusies worden door het hof verworpen als ongegrond, niet dienend en/of irrelevant.
OP DIE GRONDEN,
HET HOF,
recht doende op tegenspraak,
gelet op artikel 24 van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken;
Verklaart het hoger beroep met betrekking tot het gebruik van het werkatelier en de tussenkomst in de hypothecaire lening zonder voorwerp.

Decreteert de afstand van hoger beroep van de appellante wat betreft de onderhoudsbijdrage voor E, zoals aanvaard door de geïntimeerde.
Verklaart het hoger beroep voor het overige toelaatbaar, doch wijst het af als niet gegrond.
Bevestigt de bestreden beschikking binnen de perken van het hoger beroep, met dien verstande dat ¿ ingevolge akkoord van partijen ¿ de onderhoudsbijdrage voor L geldt tot en met september 1998
en voor S tot en met december 2000.
Verwijst de appellante in haar eigen kosten van deze aanleg, met dien verstande dat de uitgavenvergoeding en de rechtsplegingvergoedingen worden omgeslagen over de partijen.
Verstaat dat de kosten verder niet nuttig te begroten zijn.
Aldus gewezen en uitgesproken in openbare terechtzitting van het hof van beroep te Gent, ELFDE KAMER, zetelende in burgerlijke zaken, op VIJF APRIL TWEEDUIZEND EN ZEVEN."

Edoch

• Cass. 3 juni 2010, RABG, 2011/05,333  met noot, E. De Maeyer en C. Vergauwen: Hof van Cassatie gooit de exceptie van onwaardigheid in het onderhoudsrecht overboord.

Samenvatting:

Gebrek aan respect van een kind zoals ten aanzien va de ouders verplicht, vormt geen beletsel om een recht op onderhoudsbijdrage door het kind te vorderen, omdat dit recht van openbare orde is.

Uittreksel uit het arrest:

– Bij vonnis van de rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen van 24 april 1993werd de echtscheiding bij onderlinge toestemming uitgesproken;

1. Overeenkomstig artikel 203 1 van het Burgerlijk Wetboek dienen de oudersnaar evenredigheid van hun middelen te zorgen voor de huisvesting, het levenson­derhoud, het toezicht, de opvoeding en de opleiding van hun kinderen, en loopt deverplichting door na de meerderjarigheid van het kind indien de opleiding niet vol­tooid is.