Advocaten en andere heren en dames van het recht gebruiken vaak gevleugelde latijnse uitspraken om hun argumenten kracht bij te zetten. Hierna een bloemlezing.
Latijnse basiswoordenlijst
medische latijnse termen
|
daarnaast gebruiken zij ook juridische latijnse termen en spreuken.
zie ook: Constant DE KONINCK, "Latijnse Rechtsspreuken", 600 Latijnse rechtsspreuken,uitgekozen, vertaald en geannoteerd door Constant DE KONINCK, Mys & Breesch, 1992 (thans KLUWER)
|
--A latere-- (van terzijde)
--A potiori-- (uitgaande van het belangrijkste)
--A puero-- (van kindsbeen)
--A potiori-- (uitgaande van het belangrijkste)
--A mundo conditio-- (vanaf de schepping)
--A posse ad essse non valet consequentia-- (van het kunnen zijn tot het zijn concluderen is niet consequent)
--A posteriori-- (achteraf)
--A limine-- (van in het begin)
--A duobus malis minimum eligendum est-- (van 2 kwaden...)--
--A deo solo-- (van God alleen)
--Ab imo pectore: (Uit het diepst van het hart)
--Ab initio-- vanaf het begin
--Ab ovo(van in het begin; van het ei af)
--A fortiori zoveel te meer, met een grotere reden
--Ab Hoc et ab hac(van de hak op de tak)
--Ab equis ad asinos(van het paard tot de ezel)
--Absens carens--(De afwezige krijgt niets)
--Absentia mentis: Afwezigheid van geest.)
--Absolvere ab instantia-- (vrijspreken bij gebrek aanbewijs)
--Accipe in bonam parte--
--Actio iudicati-- zie de link actio iudicati
--Acta est fabula-- (het spel is uit)
--Actam rem agere-- (herbeginnen met een afgedane zaak)
--Actus non facit reum,nisi sit mens rea-- een handeling maakt op zichzelf geen schuld uit tenzij de handeling een schuldige intentieverklaring inhoudt
--Actus reus--schuldig handelen
--Actori incumbit probatio(de eiser draagt de bewijslast)
--Ad libitum-- (naar believen)
--Ad valvas(an de muren)
--Ad kalendas Graecas-- (tot sint-juttemis)
--Adverso flumine niti-- (tegen stroom in roeien)
--Adversus aërem certare-- (tegen lucht vechten)
--Advocatus et non latro-- (Sequens van St Ivo) advocaat en geen rover
--Aeternum vale: (Vaarwel voor eeuwig)
--Aequalis aequalem delecat-- (soort zoek soort)
--Aequalitas non parit bellum-- (gelijkheid vermijdt twist)
--Affirmando incumbit probatio--
--Albus in albis-- (wit onder de witten... uitmuntend)
--Aliam vitam, alios mores--
--Aliena ne cures-- (Bemoei je niet zaken v. anderen
--Alienis se coloribus adornare-- (opsmuk m.geleende tooi)
--Aliis si licet, tibi non licet-- (al mag de andere het, daarom mag jij het niet)
--Aliud et idem-- (anders en toch hetzelfde)
--Aliunde--van elders of van een andere persoon
--Alma mater-- (de milde voedende moeder.. de unief)
--Alta mente repostum: (Diep in de ziel bewaard)
--Altera pars-- (de andere kant, de tegenpartij)
--Amantes amentes-- (verliefden zijn hun verstand kwijt, zijn verdwaasden)
--Amantium ira amoris integratio est-- (waar verliefden strijden herstellen zij hun liefde)
--Amica manu-- (door vriendenhand)
--Amicus curiae--een vriend van het hof
--Amicus hominis, inimicus causae-- (vriend van de mand, maar vijand van de zaak)
--Amor omnia vincit-- (de liefde overwint alles)
--Amor non talia curat-- (de liefde onderhoudt zich niet met onbenulligheden)
--Amor sceleratus habendi-- (misdadige hebzucht)
--Amore et labore-- (door liefde en arbeid)
--Anguilla est: elabitur-- (hij is een aal: hij ontglipt)
--Animal scribax-- (schrijfbeest..veelschrijver)
--Animal scribax--
--Animo deliberato: (Met voorbedachten rade).
--Animo dat gloria vires-- (Roem geeft gemoed kracht)
--Animus imperat-- (de geest heerst)
--Anno hodie--(dit jaar, de dag van vandaag, heden)
--Ante voordat
--Ante diem mortis nullus laudabilis exstat-- (voor de dag van zijn dood is niemand lovenswaardig)
--Antiquus amor cancer est-- (oude liefde is kanker)
--'Apparent rari nantes in gurgite vasto.'('Hier en daar verschijnen zwemmers in de kolkende massa.' dit citaat komt uit de Aeneis van Vergilius. Het verhaal is echter nog maar begonnen of de held lijdt al schipbreuk in een storm, waaruit maar een paar drenkelingen ('rari nantes') levend ontkomen. In het Vlaams: er zitten weinig balletjes in de tomatensoep, Of "eindelijk heb ik iemand gevonden met verstand van het Latijn.)
--Aperto libro-- (a l'improviste)
--Apud novercam queri-- (bij zijn schoonmoeder en dus bij de verkeerde klagen)
--Aquila non captat muscas-- (een adelaar vangt geenvliegen; een grote man houdt zich niet bezig met futuliteiten,...de minimis...)
--Arcem facere ex cloacas--
--Arem facere ex cloaca-- (van een riool een burcht maken)
--Argumenta non numeranda sed ponderanda(argumenten worden niet genummerd maar gewogen)
--Argumenta non numeranda sed ponderanda sunt-- (argumenten moet men niet tellen maar wegen)
--Argumentum ad hominem-- (Arg. ontleend aan de principes van de tegenstander; ofwel spottend: handtastelijkheid)
--Aristoteles non semper Aristoteles,-- (ook het beste paard struikelt wel eens
--Armis potentius aequum-- (Billijkheid is machtiger dan wapenen)
--Arrectis auribus-- (met gespitste oren)
--Arrectis auribus-- met gespitste oren
--Arte, non vi-- (door diplomatie niet door geweld)
--Asinas litteras docere--
--Asinum litteras docere-- (een ezel les geven; vergeefse moeite)
--Assem habeas, assem valeas-- (heb je maar een duit dan ben je ook maar een duit waard)
--Atrium mortis-- (het voorportaal van de dood)
--Audi et alteram partem-- (hoor ook de tegenpartij)
--Audi, vide, tace--
--Audi, vide, tace, si vis vivere in pace-- (hoor, zie en zwijg als je rustig wil leven)
--Augia cloacas purgare-- (augiasstal uitmesten)
--Aurea mediocritas: (Gulden middelmaat)
--Aures habent en non audiunt-- (oren en niet horen)
--Aut Omnia, aut nihil--
--Aut pati, aut mori-- (dulden of sterven)
--Aut fer aut feri-- (verdraag of sla terug)
--Aut omnia, aut nihil-- (alles of niets)
--Ave Caesar, morituri te salutant--
--Bellum est sua vitia nosse-- (het is goed zijn gebreken te kennen)
--Bellum omnium in omnes-- (oorlog van allen tegen een)
--Bene--goed
--Beneficium accipere, libertatem est vendere-- (een geschenk aannemen is zijn vrijheid verkopen)
--Bis pueri senes-- (ouderen zij 2x kinderen)
--Bis ad eundum-- (lapidem offendere)-- (tweemaal aan zelfde steen stoten.
--Bis repetita placent-- (wat 2 x herhaald is, behaagt)
--Bona fide-- te goeder trouw
--Bona pro stercore habet-- (hij heeft bezit als stront)
--Brevis esse laboro, obscurus fio-- (als ik tracht kort te zijn , word ik duister)
--Canere surdo: (Zingen voor een dove)--Captatio benevolentiae: (Beroep doen op welwillendheid)
--Carbone diem notare-- (als een zwarte dag -met houtskool- aantekenen)
--Carbonem pro thesauro invenire-- (houtskool ipv schat vinden)
--Cardo quaestionis--
--Cardo Quaestionis:-- (de kern -de scharnier- van de zaak)
--Carpe diem, quam minimum credula postero(pluk de dag...en vertrouw zo einig mogelijk op de volgende)
--Casus belli-- (onmiddelijke reden tot oorlog)
--Censor morum: (Een zedenmeester.)
- - Certo certius: (Zekerder dan zeker)
--Cessante causa cessat effectus-- (als de oorzaak wegvalt dan ook het gevolg)
--Cetera desunt-- (de rest ontbreekt)
--Ceteris paribus-- (onder gelijke omstandigheden)
--Circulus in probando-- (cirkelgang in de bewijsvoering)
--Circumstantiae rem variant-- (de omstandigheden wijzigen de zaak)
-- Compesce mentem: (Bedwing je drift)
--Compos mentis-- (Bij zijn verstand)
--Coniunctis viribus: (Met vereende krachten)
-- Constantia et labore: (Door volharding en inspanning)
--Contra pacem--tegen de vrede
--Contra vim non valet ius--
--Contradictio in terminis-- (tegenspraak in woorden)
--Crambe repetita-- opgewarmde kool
--Crambe repetita-- (opgewarmde kool; eindeloos herhaalde leerstof)
--cui prodest--
--Cuique sum-- (elk het zijne)
--Culpa lata dolo aequiparatur-- Zware fout wordt met opzet/bedrog gelijkgesteld
--Culpa lata dolo non aequiparatur--(Cass., 18 mei 1987, AC 1986-87,1250).
--cum laude--
--Cum grano salis-- (met een korreltje zout)
--Cum laste nutricis sugere-- (met de melk van de voedster indrinken)
--Cum laude (met onderscheiding)
--Cum multis aliis, quae perscribere longum est-- (en om nog zoveel andere redenen, waarvan het teveel tijd zou vergen ze nu alle op te sommen.
--Cum grano salis(met een korreltje zout)
--Davus sum, non Oedipus(ik ben maar een arme slaaf die niet zo slim is als Oedipus die het raadsel van de sfinx kon ontwarren)
--De minimis non curat praetor(men loop niet voor onbenulligheden naar de rechter)
--De duobus malis minus est eligendum-- (van 2 kwaden moet men de minste kiezen
--De factoi--
--De gustibus non est disputandum--
--De alieno corio ludere-- (spelen om andermans huid-bezit)
--De alieno liberalis est-- (vrijgevig met andermans bezit)
--De mortibus nil nisi bene(van de doden niets dan goed)
--De omnibus aliquid, de toto nihil-- (van alles wat en van het geheel niets)--
--Defecit scheda-- bij gebrek aan papier--
--Deficiente pecunia (bij gebrek aan geld)
--Deficit scheda-- (bij plaatsgebrek op het blad papier)
--deo volente--
--Deo volente(als god het wil)
--Deus ex machina(een duivel uit het doosje)
--Di aliter visum-- (de goden hadden anders beschikt)
--Di meliora-- (mogen de goden iets beters geven)
--Dictum dicta--(een gezegde)
--Dictum factum-- (zo gezegd zo gedaan)
--Dii minores-- (mindere goden)
--Disce, sed a doctis-- (leer, maar van geleerden)
--Discordat parcus avaro-- (er is verschil tussen de zuinige en de gierigaard)
--Dispar vulgo-- (afwijkend van de grote massa)
--Divide et impera(verdeel en heers)
--Doli incapax-- (niet in staat van misdaad)
--Dulce est desipere in loco-- (het is goed zo af en toe eens uitgelaten te zijn)
--Dura lex, sed lex(de wet en niets anders dan de harde wet)
--E vestigo (op staande voet)--
--Ea fama vagatur-- (dat gericht doet de ronde)
--Ecce homo-- (zie de mens -zei Pilatus tot de Joden over Jezus)
--Ecce signum--
--Ecco vi l'uom che è stato all'inferno-- (gezegd van Dante)
--Exceptis excipiendis: (Alle uitzonderingen buiten beschouwing laten)
--Experientia docet: (Ondervinding leert)
--Expertus dico: (Ik spreek uit eigen ervaring)
--Een vrouw leidt de onderneming
--Eiusdem farinae-- (van dezelfde bloem-slag-)
--Ejusdem generis-- (van dezelfde soort)
--Elephantum ex musca facere-- (ven een vlieg een olifant maken - Grieks Muscae encomium)
--Eligas quem diligas-- (kies wie je begeert)
--Elige, cui dicas: "Tu mihi sola places"-- (zoek een meisje tegen wie je kan zeggen, jij alleen behaagt mij)
--Emax domina-- (Een koopzuchtige dame)
--Eo sensu-- (in dezelde zin)
--Ergo glute capiuntur aves-- (derhalve worden vogels met lijm gevangen: na een absurde gevolgtrekking)
--Ergo bibamus-- (laten we darom drinken)
--Errare humanum est(missen is menselijk)
--Est modus in rebus-- (er is een maat in de dingen)
--Est in caelo-- (hij is in de hemel)
--Et al-- (en anderen)
--Et factum est ita--
--Et sequentes-- (en volgende)
--Et tu Brutu--
--Etiam post malam segetem serendum Men moet ook zaaien na een slechte oogst)
--Etiamsi omnes, ego non-- (ook al doen alle anderen het, ik doe het niet)
--Ex comoedia fit saepe tragoedia een tragedie veroorzaakt vaak een tragedie
--Ex hypothesi-- (volgende uit de veronderstelling)
--Ex paneel-- (namens)
--Expressio unius, exclusio alterius--(de uitdrukkelijke vermelding van het ene sluit het andere uit)
--Exempla sunt audiosa-- (voorbeelden zijn hatelijk)
--Fac et spera-- (doe en blijf hopen)
--Facere candida de nigris-- (van zwart wit maken)
--Facere de necessitate virtutem-- (van de nood een deugd maken)
--Factum fieri infectum non potest-- (gedane zaken nemen geen keer)
--Factum non fabula-- (het is een feit, geen verzinsel)
--Fama volat-- (het gerucht doet de ronde)
--Faventibus astris-- (als de sterren goed staan)--Fiat lux (er zij licht)
--Fiat voluntas tua-- (uw wil geschiede)
--Filo pendet-- (het hangt aan een draadje)
--Finis Poloniae-- (het einde van Polen)
--Finis coronat opus-- (het einde kroont het werk)
--Finis ecce laborum-- (ziehier het einde van mijn zwoegen)
--Finuis adesr rerum-- (het einde is nabij)
--Fons et origo-- (bron en oorsprong)
--'Fortiter in re, suaviter in modo.''(Ferm in de principes, soepel in de toepassing.', uitspraak met prachtige mogelijkheden in relaties, maar ook in strafrecht, onderhandelingen, huwelijk en vriendschap).
--Fortuna rota volvitur-- (het rad van fortuin is gedraaid)
--Fortunae rotae--(Het rad van fortuin)
--Frondem in silva non cernere-- (Door het bos de bomen niet zien)
--Fundamentum est iustitiae fides--
--Habeas corpus-- (Gij zult hebben het lijf)
--Habeas tibi-- je mag het houden
--Hactenus honie-- Zover vandaag
--Haec hactenus--dit tot zover; genoeg hierover
--Haec brevis est nostrorum summa malorum--
--Haec est rerum humanorum conditio--dit zijn de omstandigheden. waarin wij nu eenmaal verkeren
--Hanibal ante portas(Hanibal <lees het gevaar> staat voor de deur)
--hic finis fandi(hier eindigt mijn verhaal)
--Hic iacet lepus-- hier ligt de haas--
--Horresco referens-- Ik huiver bij het vertellen
--'Horum omnium fortissimi sunt Belgae' (Citaat can Caesar: nochtans de dappersten onder de Galliërs zijn de Belgen)
--Iam satis, ohe--Hola, het is nu wel genoeg
--Ibid of Ibidem-- (op dezelfde plaats, in het zelfde boek)
--Idem atque unus--een en dezelfde
--In dubiis pro reo(bij geval van twijfel wint de verweerder)
--In dubiis abstine--
--In cauda venenum-- het kwaad zit in de staart
--'In necessariis unitas, in dubiis libertas, in omnibus caritas.'('Eensgezind als het moet, vrij in geval van twijfel en altijd met liefde.' Mooie uitspraak over het huwelijk of over een groep vrienden of een familie die weliswaar van mening kunnen verschillen zonder de liefde voor mekaar te verliezen.)
--Id est (Dat is, dit wil zeggen)
--Ignaris omnibus : (Zonder dat iemand het weet)
--infitiando lis crescit in duplum -- door te ontkennen groeit het geschil uit tot het dubbele zie actio iudicati
-- Illotis manibus: (Met ongewassen handen. onvoorbereid zijn)
--In aeternum: Voor eeuwig.
--In dubio: Twijfelen.
--In dulci iubilo: In zoete vreugde.
--In extenso: Uitvoerig.
--In fine: Aan het einde.
--In limine: Op de drempel.
--In liminine litis (vorrafgaand aan de aanvang van het geding)
--In memoriam: Ter herinnering.
--In mitiori sensu-- in de minder ongunstige zin
--In optima forma : In optimale conditie
--In pari materia-- in een soortgelijk geval
--In perpetuum: Voor eeuwig
--In spe: In de toekomst
--In pari materia-- in een soortgelijk geval
--Inverso ordine-- in omgekeerde volgorde
--Ipsissima verba--letterlijk dezelfde woorden
--Ipssimus idem--volstrekt dezelfde
--Ipso facto: Door het feit zelf.
--Ita lex scripta est--
--Iudicata res pro veritate accipitur--
--Iuris peritus--: rechtsgeleerde
--ius sumum summa iniuria--
--Ius est in armis--
--Iuvante Deo--
--L'argent ou la fesse--
--Lapsus linguae--: verspreking
--Lapsus calami-- schrijffout
--Latet anguis in herba-- er schuilt een adder in het gras
--Lege artis-- volgens de regels van de kunst
--Lex prospicit, non respicit-- (geen terugw. kracht)--
--Lex neminem cogit ad impossibile--
--Lis est in nomine, non re--
--Lis litem generat--het ene geschil veroorzaakt het andere
--Lite pendente--
--Litem lite resolvere-- de ene zwarigheid met de andere oplossen
--Locus regit actum
--Iusto tempore: Te gelegener tijd.
--Linea recta: In rechte lijn.
--Magna cum laude: Met grote onderscheiding.
--Magna petis: Je vraagt een grote gunst.
--Mala fide: Te kwader trouw.
--Magna petis: Je vraagt een grote gunst.
--manus manum lavat
--Margaritas ante porcos--
--Mea cupa door mijn schulkd
--Me iudice-- naar mijn oordeel--
--Melioribus annis--in gelukkiger jaren--
--Mens agitam molem--
--Mille hominum species et rerum discolor usus--de verschillende veren
--Mos pro lege--gewoonte ipv wet
--Navem perforare, in qua ipse naviges--
--Ne bis in idem--
--Ne longum faciam--om het niet te lang te maken
--Ne varietur--dit mag niet meer gewijzigd
--'Nec spe, nec metu.'( Zonder hoop, zonder vrees.'. Deze spreuk staat op het belfort van Aalst en was de lijfspreuk van Filips II. 'Zonder hoop' is positief bedoeld, dat lijkt vreemd, maar past in de Stoïcijnse traditie: verwacht weinig, dan word je niet teleurgesteld. De spreuk is toepasselijk wanneer je voor een onmogelijke uitdaging of onderhandeling staat, of wanneer alles hopeloos lijkt.)
--Nec plus ultra-- en niet verder
--Nec ingens si corruat orbis--zelfs niet als het heelal instort
--Nec plus ultra-- en niet verder
--Necessitas frangit legem-- nood breekt wet
--Necessitas tollit arbitrium--Nood kent geen gebod
--Necessitate coactus--door nood gedwongen
--Necessitatem ne di quidem superant--Tegen noodlot vermogen zelfs goden niets
--Nemine contradicente-- niemand spreekt tegen
--Nemo solus satis sapit--niemand is alleen wijs genoeg
--Nemo mortalium omibus horis sapit--Geen sterveling is elk ogenblik wijs
--Nervus rerum--de zenuw van alles (geld)
--Nervus rerum--de zenuw van alles (geld)
--Nexus--verbinding
--Ni fallor--als ik mij niet vergis
--Nihil ad rem: Dit doet niets ter zake.
--Nihil est in intellectu quod non prius fuerit in sensu--geen waarheid zonder waarneming
--Nihil simile est idem--
--Nihil ad rem--dat doet niets terzake
--Nihil sine causa--
--Nihil ad rem-- dat doet niet terzake
--Nil desperandum: Laat de moed niet zakken.
--Nil nequit amor: Liefde kan alles
--Nil novi sub sole
--Nil volentibus arduum (eerder voor zij die willen, is er niets "lastig". en niet zoals door Bart De Wever verkeerd vertaald "onmogelijk"
--Nisi fallor: Als ik me niet vergis. --Nolens volens-- goedschiks of kwaadschiks
--Nomen est omen De naam is een voorteken
--Nomen nescio--N.N.--Numerius Negidius--Numerare negat--
--non dolet-- het doet geen pijn
--non placet--het behaagt mij niet; ik ben er tegen
--Non liquet--Het is niet duidelijk
--Non nominandus--niet nader te noemen
--Non bis in idem inquiritur--
--Non possumus-- wij kunnen het niet (zei de paus tegen Hendrik VIII)
--Non plus ultra-- verder gaat niet
--Non possunt omnia simul--Alles kan niet ineens
--Non libet--
--Non si fractus illabatur orbis--ook niet als het heelal in puin op ons stort
--Non compos mentis--
--Non decet--het is niet passend
--Non modo sed quomodo--niet dat maar hoe (het gebeurt)
--Non liquet--het is niet duidelijk
--Non sequitur--dit volgt er niet uit
--Nonobstante--niettegenstaande
--Novus rex, nova lex
--Nosce te ipsum: Ken jezelf. --Nuda veritas--
--Nudum praeceptum--naakt voorschrift;wet zonder sanctie;of: niet nageleefde wet
--Nudum latro transmittit-- (de struikrover laat de naakte passeren)
--Nulla ratione--op geen enkele wijze
--Nulla poena sine praevia lege poenali--;
--Nulla regula sine exceptione--
--Nulla fere causa est, in qua non femina litem-- (B elke zaak w dr vr.à rollen gebr
--Ob nummos--om het geld
--Obiter dictum--Terloops gezegd
--Obscuris vera involvens-- De waarheid in duistere woorden hullend
--Occasio facit furem-- De gelegenheid maakt de dief
--Omne simile claudicat-- Elke vergelijking mankt
--Omnia vertuntur, certe vertuntur amores--alles verandert, zeker in liefde
--Omnia fausta--Alle goeds; alles wat wenselijk is
--Omnis comparatio claudicat-- Elke vergelijking gaat mank
--Omnis amans amens-- iedere minnaar is een dwaas
--Omnium consensu
--sis iocis: Zonder grapjes. (Alle gekheid op een stokje)
--Omnia cadunt: (Alles vergaat)
--Op. cit. Opera citato-- in dit werk geciteerd
--Opera pro pecunia--
--Opus Herculem--
--Oratio pro domo--
--Organe comitante--met orgelbegeleiding... met toeters en bellen
--Ovem lupo commitere--een schaap aan een wolf toevertrouwen
--paucis verbis--met weinig woorden
--Paulo maiora canamus--Laat ons nu ietwat meer verheven zaken bezingen
--Peccavi--Ik heb gezondigd
--Pecunia non olet--
--Pecuniae causa--
--Pecuniae oboediunt omnia--
--Per angusta ad augusta--
--Permitte divis cetera--Laat de rest aan de goden over
--Pia vota--vrome wensen
--Pia fraus--leugen om bestwil
--Pia desideria--vrome wensen
--Piscari in aëre-- in de lucht vissen
--Plegnus sacculus est aranearum--de beurs is vol spinnewebben
--Plus proficit correctio apud prudentem quam centum plagae apud stultum-- Een berisping haalt meer uit bij een verstandig man dan 100 stokslagen bij een dwaas.
--Poena potest demi, culpa perennis erit--de straf kan worden kwijtgescholden, de schuld zal altijd blijven
--Pons asinorum--
--Post tenebras lux
--Post proelia praemia--na de gevechten komen de beloningen
--Potior est, qui prior est--
--Potior prior--Die het eerst komt, eerst maalt
--'Post coitum omne animal triste.' ('Na de coïtus is elk dier triest.'Toepasselijk op: Elke down na een up.)
--Primum vivere deinde philosophari
--Primus inter pares
--Pro deo : Om Gods wil. (gratis)
--Pro rege, lege, grege-- voor koning, wet en volk
--Probatum est--Het is-- (profondervindelijk) goedgekeurd
--Procul dubio-- zonder twijfel
--Proles sine matre creata--geboren zonder moeder; een oorsprobkelijk kunstwerk
--Promissum cadit in debitum--belofte maakt schuld--
--Propria manu--
--Proprio motu--uit eigen beweging
--Proprio Marte--op eigen kracht
--propter veritatem et iustitiam-- Omwille van waarheid en justitie
--Proter barbum et statuaram-- omwille v. baard en gestalte niet omwille van zijn kunnen;
--Pugnis et calcibus--met vuisten en hielen-- (met alle mogelijke middelen verweren)
--Quae cum ita sunt-- Daar de zaken zo staan
--Quale ingenium, talis oratio-- Zoals iemands aard is, zo spreekt hij
--Qualis vir, talis oratio--Zo de man, zo zijn redevoering
--Qualiter taliter-- Zoals het nu eenmaal is
--Quamvis sunt sub aqua, sub aqua maledicere temptant--kwak kwak kwak (hoewel ze onder water zijn blijven ze onder water schelden;klanknabootsing van kwakende kikkers
--Quantum quisque sua nummorum servat in arca tantum habet et fidei-- Men heeft zoveel krediet als men duiten in zijn brandkast heeft
--Quantum in me-- Voor zover het aan mij ligt
--Quasimodo-- Als;1 zondag na pasen
--Qui nimium probat, nihil probat-- Wie teveel bewijst, bewijst niets
--Qui tacet, consentit-- Wie zwijgt, stemt toe
--Qui tacet, fatetur;-- Wie zwijgt, stemt toe
--Qui capit, ille facit-- wie het zich aantrekt heeft het gedaan
--Qui fuit rana, nunc est rex-- (Hij die eens een kikker was...)
--Quia nominor leo--
--Quicumque vult-- Alwie wil
--Quid me persequeris? (Hand.9,4)-- Waarom vervolgt gij mij
--Quid ad me (te)-- wat gaat mij dat aan
--Quid est enim fides, nisi credere quod non vides?-- (Augustinus)--Wat is geloven anders dan geloven wat je niet ziet?
--Quid sibi vult?-- Wat heeft dat te betekenen
--Quidquid licet, minus disederatur-- Naar het geoorloofde verlangt men minder
--Quis leget haec?-- wie zal deze dingen lezen
--Quisque praesumitur bonus, donec probatur contrarium-- Iedereen wordt voor goed gehouden zolang het tegendeel niet bewezen is
--Quo animo?-- met welke bedoeling?
--Quocumque modo-- op welke wijze ook
--Quod libet--
--Quod attestor-- hetgeen ik getuig
--Quod iure? met welk recht?
--Quod scripsi, scripsi
--Quod verum est, id merum est-- wat waarheid is, is klaarheid
--Quod nego-- hetgeen ik ontken
--Quod gratis affirmatur, gratis negatur
--Quod erat demonstrandum-- hetgeen te bewijzen was.
--Quod non est in actis, non est in mundo
--Quod bene notandum-- waar men goed nota moet van nemen
--Quod dixi, dixi-- wat ik gezegd heb, heb ik gezegd
--Quousque tandem-- hoelang nog?
--Ratione et usu-- in theorie en in praktijk
--Ratione omnia vincit-- De rede overwint alles
--Re infecta-- onverrichter zake
--Rebus sic stantibus(zoals de zaken ervoor staan)
--Recta prava facere--het kromme recht praten
--Redde Caesari quae sunt Caesaris--
--Reductio ad absurdum--herleiden tot het ongerijmde
--Relato refero-- ik vertel wat mij verteld is
--Res nullius cedit primo occupandi--
--Res ipsa loquitur-- de zaak spreekt voor zichzelf
--Res inter alios acta--
--Res inter alios iudicata--
--Res non verba--
--Reservatis Reservandis-- (onder voorbehoud)
--Restitutio in integrum--
--Rex non moritur--
--Rex regnat, sed non gubernat--
--Ridere in stomacho-- (in de maag lachen... in vuistje)
--rite creatus-- volgens de regels gekozen
--Rixari de lana caprini-- over geitewol ruzie maken
--Roma locuta, causa finita--
--Rotat omnia fatum-- het lot draait alles rond
--saepe summa est malitia--
--Salvo errore et ommissione-- behoudens vergissing en weglating
--Sancta sancte-- het heilige moet op heilige wijze benaderd worden
--Sapiens nihil affirmat quod non probat- Een wijs man beweert niets dat hij niet kan staven
--Satis superque-- genoeg en meer dan genoeg--'Sedulo curavi humanas actiones non ridere, non lugere neque detestari, sed intelligere.'('Ik heb er altijd met zorg naar gestreefd de menselijke handelingen niet te bespotten, niet te betreuren noch te verachten, maar te begrijpen.' Spreuk voor een advocaat, rechter, zelfs een topmanager).
--Semel malus semper praesumitur malus (Erasmus)--Iemand die zich eens misdragen heeft wordt altijd voor slecht gehouden.
--Semel emissum volat irevocabile verbum-- eenmaal uitgesproken vliegt het woord onherroepelijk heen--
--Semper et ubique--altijd en overal
--Semper aliquid haeret-- (er blijft aktijd iets hangen--
--Senatores boni viri, senatus mala bestia
--Sequitur--hieruit volgt
--si dis placet-- als het goden behaagt (soms cynisch)
--si fabula vera-- als het verhaal waar is
--si fast est-- als het geoorloofd is
--si placet--als het U behage
--si fabula vera-- als het verhaal waar is
--Si augur augurem-- als de ene waarzegger de andere ontmoet (lachen ze samen)
--Si transit gloria mundi-- (zo vergaat de heerlijkheid van de wereld (wordt plechtig uitgesproken bij de kroning van de paus).
--Si fas est-- als het geoorloofd is
--Si cum Jesuitis, non cum Jesu itis. Als jullie met de jezuieten gaan, gaan jullie niet met Jezus
--Si erat in fatis-- aldus door het noodlot bepaald
--Sibi quisque peccat--ieder zondigt voor zichzelf; is verantwoordelijk voor zijn eigen daden
--Simplex ratio veritas-- de waarheid zit eenvoudig in elkaar
--Sine ira et studio-- zonder antipathie of voringenomenheid
--Sine dubio-- ongetwijfeld--
--Singula quid referam-- waartoe zal ik details verhalen?
--'Sint ut sunt, aut non sint.'('Laat ze zijn zoals ze zijn, of laat ze anders niet zijn.', citaat van Lorenzo Ricci, een achttiende-eeuwse generaal overste van de jezuïeten, toen de paus enkele afdelingen van zijn orde wou hervormen. In het Vlaams toepasselijk om onmogelijke hervormingen. Aan sommige dingen moet je niet sleutelen; je laat ze bestaan of schaft ze af.
--Sit venia verbo-- men verontschuldige de uitdrukking
--Sol omnibus lucet-- De zon schijnt voor iedereen
--Solamen miseris socios habuisse malorum-- Aesopus, waarnaar Spinoza citeerde in zijn Ethica: Het is een troost voor ongelukkigen lotgenoten te hebben gehad
--Solem orientem plures adorant quam occidentem-- Erasmus: Meer mensen aanbidden de opkomende dann de ondergaande zon Als iemands macht taant laat men hem in de steek
--Species decipit-- schijn bedriegt
--spes patriae-- de hoop van het vaderland-- (de jeugd)
--Stans pede in uno-- op één voet staande (zonder moeite)
--Stante pede--Op staande voet
--Stricto iure--
--Stricto sensu--
--Stultitiam simulare loco summa prudentia est-- domheid veinzen op juiste ogenblik is hoogste wijsheid
--Stultorum infinitus est numerus-- het getal van de dwazen in oneindig
--Stultus stulte loquitur-- Een dwaas spreekt op dwaze wijze
--Sub rosa-- in vertrouwen; in het geheim
--Sub sigillo-- onder zegel; onder geheimhouding
--Summa summarum-- alles bijeengenomen
--Summum ius summa iniuria--
--Suo loco-- in zijn plaats
--Suo Marte-- op eigen kracht
--Suo sibi gladio hunc iugulo-- (iemand met eigen zwaard kelen)
--Sus Minvervam docet-- het zwijn onderwijst de god van de wijsheid
--Suum cuique-- elk het zijne
--Tabula rasa--
--Tacitus consensus-- stilzwijgende overeenkomst
--Tacitus loquitur-- Zwijgend spreekt hij toch
--Tam Marte quam Mercurio-- door oorlog en door handel
--Tam arte quam Marte-- zowel door trucs als door geweld
--Tam Marte quam Minerva-- door oorlog en door wijsheid
--Tempus omnia revelat
--Tempus te citius quam oratio deficiet-- de tijd zal U eerder ontbreken dan de woorden
--Tenax propositi-- vasthoudend aan zijn doelstelling
--Terminus ad quem-- de termijn tot
--Terminus a quo-- de termijn vanaf
--Tertium non datur-- een derde mogelijkheid wordt niet geboden
--Testis unus, testis nulus--
--Tibi gratias-- U dank ik
-- 'Timeo Danaos et dona ferentes.' (Vertaling: 'Ik ben bang van de Grieken, zeker als ze cadeaus meebrengen.') Door Vergilius in de mond gelegd van de Trojaan Laocoon, wanneer de Griekse vijand het belegerde Troje een groot houten paard schonk, waaruit enkele uren later Griekse soldaten kropen om de stadspoorten te openen.
--Totidem verbis-- met even zoveel woorden
--Totis viribus-- met alle krach
--Totus tuus-- t.t. geheel de uwe; uw dienstwillige
--Tu quoque, Brute?
--Ubi terrarum-- waar ook ter wereld?
--Ubi nihil est quod scribas, id ipsum scribitio-- Als er niets is om over te schrijven, moet je juist daarover schrijven
--Ubi major pars est, ibi est totum--
--Ubi lex, ibi poena--
--Ubi ius, ibi remedium--
--Ubi mel, ibi fel-- waar honing is is gal
--Ubi tu Gaius, ego Gaia-- belofte van trouw
--Ubi uber, ibi tuber-- waar overvloed is, begaat men buitensporigheden
--Ultio doloris confessio-- wraak is een bekentenis van smart
--Ultorem ulscitur ultor-- een wreker wreekt de vorige wreker
--Ultra posse nemo est obligatur--
--Una hirunda non facti ver-- een zwaluw maakt de lente niet
--Unitis viribus-- met vereende kracht
--Uno ore-- eenstemmig
--Uno iuctu-- met een slag
--Uno tenore-- in een adem
--Uno animo-- eensgezind
--Unum et idem-- één en hetzelfde
--Unum cognoris, omnes noris-- Ken je er één, dan ken je ze allemaal
--Unum pro multis-- Een in plaats van velen
--Unum sed leonem--
--Unum castigabis, centum emendabis-- door er een te straffen kan men er honderd tot beter inzicht brengen
--Usus optima legum interpres--De praktijk is de beste verklaarder van de wet
--ut semper-- zoals steeds
--ut supra--
--Ut infra-- zoals beneden
--Utile dulci-- Het nuttige met het aangename gemengd
--Vacare culpa megnum est solacium-- vrij te zijn van schulden is een grote troost
--Varia lectio-- ee andere lezing
--Varietas delectat: Afwisseling is aangenaam.
--Vel prece, vel pretio-- of met smeekbeden of met geweld
--Veni, vidi, vici: (Ik kwam,ik zag, ik overwon)
-- Veni, vidi, vicodin (ik kwam, ik zag en had een opijnstiller nodig)
--Vento vivere-- van de wind leven
--Verba nullo pretio emuntur-- woorden kosten niets
--Verba et voces-- woorden en klanken
--Verba volant, scripta manent--('Woorden vervliegen, geschriften blijven.')
--Veritas praevalebit-- de waarheid zal overwinnen
--Vero distinguere falsum-- de waarheid van de leugen onderscheiden
--Verso pollice-- met naar beneden gewende duim; doodvonnis
--Vestis virum facit-- de kleren maken de man
--Victi victoribus leges dederunt-- De overwonnenen hebben de overwinnaars de wet voorgeschreven
--Victi vincimus-- Ofschoon overwonnen zijn we overwinnaars
--Victor uterque fuit-- beiden waren overwinnaars
--Vim vi repellere licet-- geweld mag men met geweld afweren
--Vina bibunt homines, animalia cetera fontes
--Vincit qui se vincit-- Hij oiverwint die zichzelf overwint
--Vita summa brevis, spem vetat nos inchoare longam-- Onze korte levensduur verhindert ons hoop te koesteren die pas na lange tijd kan in vervulling gaan
--Vitus in medio-- de deugd in het midden
--Viva vox-- de levende stem; het gesproken woord
--Vivere parvo-- van weinig leven
--Vivere est cogitare-- leven is denken
--Volente Deo
--Volenti non fit iniuria-- wat iemand met zijn toestemming wordt aangedaan is geen onrecht
--Volventibus annis: Met het verstrijken van de jaren. --Volo, non valeo-- ik wil wel maar ik kan niet
--Volventibus annis-- met het voorbijgaan van de jaren
--Vox unius vox nullius--
--Vulpes pilum mutat, non mores-- een vos verliest zijn haren en niet zijn streken
--Vulpibus vulpinare-- Met vossen (moet men) vossen vangen
--Si dice il peccato ma non il peccatore
--Men noemt wel de zonde maar niet de zondaar.
- -Iura novit curia : Het hof kent het recht
- -Mores novit curia : Het hof kent de zeden
- -Errare humanum est : Zich vergissen is menselijk
Het wezen van een taal openbaart zich het duidelijkst
in haar onvertaalbare woorden (Marie van Ebner-Eschenbach)
MEEST POPULAIRE
Actori incumbit probatio: de eiser draagt de bewijslast
(art.1315, l, B.W., art. 870 Ger .W..
Ad impossibile nemo tenetur: tot het onmogelijke is niemand gehouden.
Consensus facit legem: wilsovereenkomst schept recht.
De internis non iudicat praetor: over gedachten oordeelt de rechter niet.
De minimis non curat praetor: met onbenulligheden houdt de rechter zich niet bezig.
Dies a quo non computatur in termino: de dag waarop de verjaring begint te lopen telt niet mee.
Dies ad quem computatur in termino: de laatste dag van een verjaringstermijn telt mee. 8.Dura lex sed lex: de wet is hard, maar het is nu éénmaal de wet.
Electa una via non datur recursus ad alteram: eens een weg gekozen, mag men geen ander weg inslaan.
Ex aequo et bono: naar recht en billijkheid.
Exceptio firmat (probat)regulam: de uitzondering bevestigt (bewijst) de regel.
Falsa causa non nocet: een onjuist motief schaadt niet.
Honestum non est semper quod licet - Non omne quod licet honestum est: niet alles wat toegestaan is, is eervol.
In dubio pro reo: twijfel kom ten goede aan verdachte.
Iniuria non excusat iniuriam: onrecht met onrecht vergelden is niet te rechtvaardigen. 16.Iuris ignorantia nocet: onbekendheid met het recht schaadt.
Littera scripta manet: het geschrevene blijft.
Ne bis in idem - Non bis in idem: niet tweemaal over hetzelfde.
Ne eat iudex ultra petita partium: De rechter kan niet meer toekennen dan partijen vorderen.
Necessitas frangit legem: nood breekt wet.
Nemo auditur propriam turpitudinem allegans: niemand wordt aanhoord indien hij zich beroept op zijn eigen schandelijk gedrag.
Nemo censetur ignorare legem: iedereen wordt geacht de wet te kennen.
Nemo iudex idoneus in propra causa: niemand kan rechter zijn in zijn eigen zaak.
Nemo potest essere simul actor et iudex: niemand kan terzelfder tijd eiser en rechter zijn.
Nemo tenetur se ipsum accusare: niemand is verplicht zichzelf te beschuldigen.
Nemo testis idoneus in propria causa: niemand kan getuige zijn in zijn eigen zaak. 27.Nolens volens: willens nillens.
Nulla poena sine lege: geen straf zonder wet.
Nulla regula sine exceptione: geen regel zonder uitzondering.
Nullum crimen sine lege: geen misdrijf zonder wet.
Pacta sunt servanda: overeenkomsten moeten worden nagekomen.
Poena maior absorbet minorem: de zwaardere straf slorpt de lichtere op.
Poenalia sunt restringenda: strafwetten dienen strikt te worden geïnterpreteerd. 34.Possessor, ergo dominus: de bezitter is de eigenaar.
Qui tacet, consentire videtur: wie zwijgt wordt geacht in te stemmen.
Qui vult decipi, decipiatur: wie wil bedrogen worden, wordt bedrogen.
Quid leges sine moribus ?: wat baten wetten zonder goede zeden?.
Quod abundat non vitiat: het overtollige schaadt niet.
Quod non apparet non est: wat niet verschijnt, bestaat niet.
Quod nullum est, nullum producit effectum: wat nietig is, kan geen gevolgen hebben. 41.Res inter alios iudicata aliis neque nocet neque prodest: een overeenkomst (waarin de derde geen partij is) kan derden noch schaden noch baten.
Res iudicata pro veritate accipitur: een rechterlijke uitspraak wordt voor waar gehouden.
Scripta publica probant se ipsa: authentieke akten bewijzen zichzelf.
Sic lex sic iudex: zo de wet, zo de rechtspraak.
Sub iudice lis est: het geschil is nog voor de rechter.
Summum ius, summa iniuaria: het hoogste recht is het hoogste onrecht.
Testis unus, testis nullus: één getuige is geen getuige.
Tot capita, tot sententiae: zoveel vorderingen, zoveel vonnissen.
Ubi ius, ibi remedium: waar recht is, daar is een rechtsmiddel.
Verba volant, scripta manent: woorden vervliegen, geschriften blijven.
Veritas est iustitiae mater: de waarheid is de moeder van de gerechtigheid.
Veritatis simplex oratio: de taal van de waarheid is eenvoudig.
Enkele bronnen van Romeins recht:
|
Leges regiae, rogatae, datae
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Abundat dulcibus vitiis |
Hij is rijk aan vriendelijke tekortkomingen |
Alea iacta est |
De teerling is geworpen |
Alius aliud dicit |
Een ander zegt iets anders. (Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is). |
Audi et alteram pastem |
Hoor ook de tegenpartij |
Auriculas asini quis non habet |
Wie heeft er geen - zij het slechts ook kleine - ezelsoren? |
Ave Caesar |
Gegroet, Caesar |
Bis vincit, qui se vincit in victoria |
Tweemaal overwinnaar is hij, die bij een overwinning zichzelf overwint |
Boni pastoris est, tondere pecus, non deglubere |
Een goed herder scheert zijn schapen, doch vilt ze niet |
Calcanda semel via leti |
De weg des doods moet eenmaal betreden worden |
Calcat jacentem vulgus |
Het gepeupel vertrapt den gevallen man |
Candore notabilis albo |
Opmerkelijk door haar blanke onschuld |
Canes latrantes non mordent |
Blaffende honden bijten niet |
Carpe diem |
Pluk de dag |
Cave canem |
Hoed u voor de hond |
Cetero censeo birrum (vinum) bibendum esse |
en toch ben ik van mening dat er bier (wijn) gedronken moet worden |
Ceterum censeo Carthaginem esse delendam |
Overigens ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden |
Chi pecora si fa, il lupo mangia |
Wie zich tot schaap maakt, wordt door de wolf gegeten |
Cogito ergo sum |
Ik denk, dus ik besta |
Concordia res parvae crescunt |
|
Corpus Christi |
het lichaam van Christus |
Credo quia absurdum |
Ik geloof omdat het strijdig is met het verstand. |
Cuius testiculos habes, habeas cardeo et cerebellum |
diegene die je bij zijn ballen hebt, die heb je bij zijn hart en zijn ziel |
De mortuis nil nisi bene |
Over de doden niets dan goeds |
Divide et impera |
verdeel en heers |
E pluribus unum |
Uit velen één (Spreuk op de US$-cent) |
Emas, non qoud opus est, sed quod necesse est |
Koop, niet wat gij wel gebruiken kunt, maar wat gij niet missen kunt |
Epistula non erubescit |
Een brief bloost niet (Het papier is geduldig) |
Errare humanum est |
vergissen is menselijk |
Ex falso sequitur quodlibet |
Uit een onware uitspraak volgt wat je maar wil |
Faber quisque fortunae suae |
Ieder is de bewerker van zijn eigen geluk |
Fallitur augurio spes bona saepe suo |
Een goede verwachting wordt dikwijls teleurgesteld |
Fas est ab hoste doceri |
Het is goed ook van zijn vijanden te leren |
Fatetur facinus is, qui judicium fugit |
Die het gerecht ontvlucht, bekent zijn misdaad |
Fervet opus |
IJverig werk gaat voort |
Fortes fortuna adjuvat |
Het geluk helpt de dapperen |
Fortuna vitrea est; tum cum splendet, frangitur |
Het geluk is van glas; als het schittert, breekt het |
Fronti nulla fides |
Op het uiterlijk kan men niet vertrouwen. (Schijn bedriegt) |
Gladiator in arena consilum capit |
Een zwaardvechter vormt in het strijdperk zijn plan (Komt tijd, komt raad) |
Hannibal ante portas |
Hanibal voor de poort! |
Hic finis fandi |
Dat was het einde van het gesprek |
Hodie mihi cras tibi |
Heden ik, morgen gij |
Homo homini lupus |
De een zijn dood, de ander zijn brood |
Homo sacra res homini |
De mens is een heilige zaak voor zijn medemens |
Homo Sapiens non urinat in ventum... |
Een slimme vent pist niet in de wind... |
Honos praemium virtutis |
Eer is de loon der deugd |
Hora ruit; hora est! |
De tijd verstrijkt; het is tijd! |
Horresco referens |
Ik huiver als ik er aan denk |
Ignis mutatres |
Het vuur verandert de materie |
Immanis precoris custos |
Herder van een ontzaglijke kudde |
Impossibilium nulla obligatio est |
Tot het onmogelijke kan niemand worden verplicht |
Inter utrumque tene |
Houd het midden |
Interdum lacrimae pondera vocis habent |
Tranen hebben soms de kracht van woorden |
Juvat inconcessa voluptas |
Verboden genot is zoet |
Luctor et emergo |
Ik worstel en kom boven |
Lupus est homo homini |
De ene mens is een wolf voor de anderen |
Malus bonum ubi se simulat, tum est pessimus |
Nooit is een slechter mens slechter dan wanneer hij zich als een goed mens voordoet |
Manere te volo donec venero |
Blijf tot ik er ben |
Manibus pedibusque |
Met handen en voeten |
Manu armata |
Gewapender hand |
Marce, Marce, scholam non amas, sed tamen in scholam ire debes |
Markje, Markje, je houdt niet van school, maar toch moet je naar school gaan... |
Mea vota |
Mijn wens |
Mehercle |
Bij Hercules. |
Memento, homo, quia pulvis es et in pulverem revertis |
Bedenkt, mens, dat ge stof zijt en tot stof zult wederkeren |
Mens sana non potest vivere in corpore sicco |
Een gezonde ziel kan niet leven in een droog licha |
Miscemus utile dulci |
Laten we het nuttige met het aangename verenigen |
Momento mori |
gedenk de stervenden |
Moniti meliora sequamur |
Laat ons gewaarschuwd wijzer handelen |
Morituri te salutant |
Zij die sterven gaan groeten u |
Multa petentibus / desunt multa |
Hun, die veel begeren, ontbreekt veel |
Nec scire fas est omnia |
Men kan niet alles weten |
Nec semper feriet, quodcunque minabitur, arcus |
Geen boog treft altijd datgene, waarop hij gericht wordt |
Nihil novum sub sole |
|
Nitimur in vetitum semper cupimusque negata |
Wij streven altijd naar het verbodene en begeren hetgeen ons ontzegd is |
Nolens Volens |
Lett: niet willend willend. (met tegenzin) |
Nomen est omen |
De naam is een voorteken |
O fors, o fatum scelaratum atque impium |
O goddeloos en misdadig lot! Oftewel: 'godverdomme' |
O tempora, o mores |
ach wee, wat een tijden, wat een zeden |
Occasio mihi fertur |
De gelegenheid werd me gegeven |
Ora et labora |
Bid en werk |
Otium sine litteris mors est |
Vrije tijd zonder literaire bezigheid is de dood |
Pecunia non olet |
Geld stinkt niet |
Possunt, quia posse videntur |
Zij kunnen het, omdat zij ervan overtuigd zijn dat ze het kunnen. |
Qua patat orbis |
Zo wijd de wereld strekt (wapenspreuk korps marini |
Quamquam sub aquam maledicere temptant |
|
Qui non est hodie, cras minus aptus erit |
Die heden niet tot iets in staat is, zal het morgen nog minder zijn |
Qui se ipse laudat, cito derisorem invenit |
Wie zichzelf prijst, wordt spoedig uitgelachen |
Quid sit futurum cras, fuge quaerere |
Vraag niet, wat het morgen zijn zal |
Quidquid latine dictum sit, altum viditur |
Al wat in het Latijn gezegd wordt, wordt als verheven beschouwd |
Quieta non movere |
Wat rustig is, niet storen. (Geen slapende honden wakker maken) |
Quis custodiet ipsos / custodes |
Wie zal de bewakers bewaken |
Quod erat demonstrandum |
datgene wat te bewijzen was |
Quod licet Iovi non licet bovi |
Wat Iuppiter mag, mag een rund nog niet |
Rigor mortis |
lijkstijfheid |
Sapiente vince, rex, noli vincere ferro! |
Een verstandig koning overwint niet met het zwaard |
Semper avarus eget |
Een vrek lijdt altijd gebrek |
Sic transit gloria mundi |
Zo vergaat des werelds roem |
Spem pretio non emo |
Ik geef geen geld voor hoop |
Studeo linguae Latinae discendae |
Ik leg me toe op het leren van Latijn |
Sum quod eris |
Ik ben wat jij zal zijn (grafschrift) |
Tempus fugit |
de tijd vliegt |
Tu quoque, mei filii |
ook gij, mijn zoon |
Urbi et Orbi |
Voor de stad en voor iedereen |
Vana est sine viribus ira |
Haat, zonder macht om er aan te voldoen, is ijdel |
Veni etinam |
tot hier ben ik gekomen |
Veni, vidi, vici |
Ik kwam, ik zag en ik overwon |
Vivat, crescat, floreat |
Leef, geloof, bloei |