Discriminatie en diversiteit
Ik ben het slachtoffer van discriminatie wegens mijn nationaliteit, mijn huidskleur, mijn geslacht, mijn burgerlijke staat, mijn seksuele geaardheid, mijn politieke of religieuze overtuiging, mijn leeftijd, mijn handicap, ... Kan ik klacht indienen? Waar kan ik terecht?
Je hebt een job niet gekregen omdat je van vreemde afkomst bent. Je hebt een handicap en je werkgever weigert je werkpost aan te passen. Je werkgever ontslaat je omdat je seropositief bent. Al deze gedragingen zijn verboden. Op het vlak van de arbeidsbetrekkingen in de ruimste zin, is het verboden iemand te discrimineren. Dat geldt zowel in de openbare als in de privésector. De wet geldt voor alle stadia van de arbeidsloopbaan, van selectie en aanwerving tot loonvoorwaarden, promotie en ontslag.
Er is sprake van discriminatie indien een verschil in behandeling niet objectief en redelijk gerechtvaardigd is en gebaseerd is op geslacht, ras, kleur, afkomst, nationaliteit, etnische afkomst, seksuele geaardheid, religieuze of politieke overtuiging, gezondheid, handicap enz.
Discriminatie kan direct of indirect zijn. Ook aanzetten tot discriminerend gedrag wordt beschouwd als discriminatie. Op het vlak van de werkgelegenheid kan een werkgever een verschil in behandeling slechts rechtvaardigen als het om doorslaggevende arbeidsvoorwaarden gaat met betrekking tot de aard van het werk of de manier waarop men het werk moet verrichten.
BESCHERMING VAN DE WERKNEMER
Als je het slachtoffer bent van discriminatie moet je niet vrezen voor je beroepsleven wanneer je deze situatie ter sprake durft brengen. Je bent immers tegen ontslag beschermd. Je werkgever mag de arbeidsverhouding niet beëindigen of de arbeidsvoorwaarden niet eenzijdig wijzigen als je een gegronde klacht hebt ingediend bij de Arbeidsinspectie of als je een rechtsvordering hebt ingesteld. Je werkgever kan dat wel om redenen die vreemd zijn aan die klacht of aan de rechtsvordering.
MOGELIJKE RECHTSMIDDELEN
Je kunt je als werknemer rechtstreeks richten tot het Toezicht op de Sociale Wetten. De inspecteurs kunnen een verzoeningsprocedure opstarten om een einde te maken aan de discriminatie. Indien de werkgever dit weigert, kunnen de inspecteurs in ernstige en overduidelijke gevallen een proces-verbaal opstellen. Ze kunnen ook een rapport van de feiten opmaken dat de arbeidsrechtbank kan opvragen.
Het Centrum voor Gelijke kansen en Racismebestrijding staat ten dienste van slachtoffers of getuigen van racistische handelingen of discriminatie. Een team van specialisten kan je informeren, de situaties die je voorlegt analyseren, je oriënteren naar de bevoegde diensten, je klacht ontvangen, bemiddeling voorstellen of, naargelang het geval, samen met jou overwegen om naar de rechtbank te stappen. De bemiddeling of verzoening is bedoeld om een dialoog op gang te brengen met de andere partij om tot een minnelijke schikking te komen. De gerechtelijke weg is immers niet altijd de beste oplossing.
BEVORDERING VAN DE DIVERSITEIT OP HET WERK
Discriminatie is slecht voor de goede werking van ondernemingen. Ze komt vaak voort uit vooroordelen en stereotypen. Om deze te bestrijden en discriminatie te voorkomen, opteren meer en meer werkgevers voor een personeelsbeleid (human resources) dat zo goed mogelijk een afspiegeling is van de diversiteit in de samenleving. Deze diversiteitplannen bevatten meerdere aspecten en kunnen verschillende vormen aannemen: maatregelen rond aanwerving en selectie, voorschriften voor goede praktijken, charters, informatiebrochures, acties naar klanten enz.
Sanctionering naar burgerlijk rechtEen slachtoffer van discriminatie dat een vordering tot burgerlijke sanctionering van discriminatie wil instellen moet niet met zekerheid het bestaan van discriminatie bewijzen. Het volstaat de feiten aan te voeren die het bestaan van discriminatie
kunnen doen vermoeden.
Deze de aangevoerde feiten moeten voldoende sterk en pertinent zijn. Het volstaat daarbij niet dat een persoon aantoont dat hij het voorwerp is geweest van een voor hem ongunstige behandeling. Hij dient tevens de feiten te bewijzen die erop lijken te wijzen dat die ongunstige behandeling is ingegeven door ongeoorloofde motieven.
(Zie art. 30, § 1 Antiracismewet; art. 28, § 1 Antidiscriminatiewet; art. 33, § 1 Genderwet.en GwH 12 februari 2009, nr. 17/2009, RW 2009-10, 1045, overw. 93.3.).
Eens het slachtoffer van discriminatie erin slaagt een vermoeden van discriminatie aan te tonen, verschuift de bewijslast naar de vermeende discriminator. Deze vermeende discriminator draagt dan de bewijslast dat er geen discriminatie is geweest.
Burgerlijke sancties van discriminatie zijn:
- Nietigheid van de rechtshandeling zoals door de rechter uit te spreken
- Vordering tot staking, dwangsom en openbaarmaking
- Vordering in schadevergoeding
Contacten
Voor informatie of een klacht over discriminatie op de arbeidsmarkt
Neem contact op met de Gewestelijke directie van het Toezicht op de Sociale Wettenbevoegd voor je werknemer. (Zie Nuttige adressen.)
Centrum voor Gelijke kansen en Racismebestrijding
Koningsstraat 138
1000 Brussel
Tel. 02 212 30 00
Tel. 0800 12 800 (gratis nummer) (klachten en adressen van de gedecentraliseerde diensten)
info@unia.be
www.unia.be (mogelijkheid om je klacht online in te dienen)
Federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Cel Kleurrijk Ondernemen Ernest Blerotstraat 1
1070 Brussel
Tel. 02 233 43 85
www.werk.belgie.be