Advocatenkantoor elfri.be

Hof van Cassatie,  – 17 oktober 2014, C.13.0604.N juridat en RW 2015-2016, 661

samenvatting

Het openbaar ministerie kan een vordering tot ontbinding van een vennootschap instellen op grond van de artikelen 138bis, §1, van het Gerechtelijk Wetboek en 634 van het Wetboek van Vennootschappen; het openbaar ministerie streeft in dit geval geen gelijk na, maar de vrijwaring van de belangen van de maatschappij en van de economische openbare orde.

tekst arrest

Nr. C.13.0604.N
OPENBAAR MINISTERIE, in eerste aanleg in de persoon van de Procureur des Konings bij de rechtbank van eerste aanleg te Leuven, met kantoor te 3000 Leuven, Smoldersplein 5, en in hoger beroep in de persoon van de Procureur-generaal bij het hof van beroep te Brussel, met kantoor te 1000 Brussel, Poelaertplein, 1,
eiser,

tegen
Gerry VERSCHUREN, wonende te 3210 Linden, Eikenstraat 1A, handelend in zijn hoedanigheid van curator van het faillissement van Eyetronics nv, met zetel te 3001 Heverlee, Kapeldreef 60, ingeschreven in met KBO-nummer 0462.767.796, voor geopend verklaard bij vonnis van de rechtbank van koophandel te Leuven op 17 juli 2012,
verweerder.

I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF
Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Brussel van 9 september 2013.

II. CASSATIEMIDDEL
De eiser voert in zijn verzoekschrift dat aan dit arrest gehecht is, een middel aan.

III. BESLISSING VAN HET HOF

Beoordeling

Tweede onderdeel

1. Krachtens artikel 1017, eerste lid, Gerechtelijk Wetboek, verwijst, tenzij bijzondere wetten anders bepalen, ieder eindvonnis, zelfs ambtshalve, de in het ongelijk gestelde partij in de kosten, onverminderd de overeenkomst tussen partij-en, die het eventueel bekrachtigt.

Krachtens artikel 1022, eerste lid, Gerechtelijk Wetboek is de rechtsplegingsver-goeding een forfaitaire tegemoetkoming in de kosten en erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde partij.

2. Krachtens artikel 138bis, § 1, Gerechtelijk Wetboek komt het openbaar mi-nisterie in burgerlijke zaken tussen bij wege van rechtsvordering, vordering of ad-vies. Het treedt ambtshalve op in de gevallen die de wet bepaalt en bovendien tel-kens als de openbare orde zijn tussenkomst vergt.

3. Krachtens artikel 634 Wetboek van Vennootschappen kan, wanneer het net-to-actief gedaald is tot beneden 61.500 euro, iedere belanghebbende de ontbinding van de vennootschap voor de rechtbank vorderen. In voorkomend geval kan de rechtbank aan de vennootschap een termijn toestaan om haar toestand te regulariseren.

Uit de wetgeschiedenis blijkt dat de wetgever beoogde dat onder de term "elke belanghebbende" ook het openbaar ministerie is begrepen. Bovendien vergt de openbare orde de tussenkomst van het openbaar ministerie wanneer het netto-actief van een vennootschap daalt onder het wettelijk minimumvermogen, aange-zien een dergelijke toestand het handelsverkeer ernstig kan aantasten.

Het openbaar ministerie kan aldus een vordering tot ontbinding van een vennoot-schap instellen op grond van de artikelen 138bis, § 1, Gerechtelijk Wetboek en 634 Wetboek van Vennootschappen.

4. Het openbaar ministerie streeft in dat geval geen gelijk na, maar de vrijwa-ring van de belangen van de maatschappij en van de economische openbare orde.

5. Het openbaar ministerie dat in het algemeen belang optreedt krachtens arti-kel 634 Wetboek van Vennootschappen is aldus onderworpen aan een bijzondere regeling die onverenigbaar is met de toepassing van de gemeenrechtelijke bepa-lingen inzake de gerechtskosten die deze kosten volledig ten laste leggen van de in het ongelijk gestelde partij.

6. De appelrechter die de gemeenrechtelijke bepalingen inzake de gerechtskos-ten toepast en op grond hiervan oordeelt dat de kosten van de procedure ten laste moeten worden gelegd van de procureur des Konings wiens vordering tot ontbin-ding van een vennootschap krachtens artikel 634 Wetboek van Vennootschappen werd afgewezen, verantwoordt zijn beslissing niet naar recht.

Het onderdeel is gegrond.

Dictum
Het Hof,
Vernietigt het bestreden arrest.
Beveelt dat van dit arrest melding zal worden gemaakt op de kant van het vernie-tigde arrest.
Houdt de kosten aan en laat de beslissing daaromtrent over aan de feitenrechter.
Verwijst de zaak naar het hof van beroep te Antwerpen.
Dit arrest is gewezen te Brussel door het Hof van Cassatie, eerste kamer

C.13.0604.N
Conclusie van advocaat-generaal Vandewal

Feiten en procedurevoorgaanden

1. Volgens de stukken waarop het Hof acht vermag te slaan dagvaardde de Procureur des Konings te Leuven bij deurwaardersexploot van 14 maart 2012 de N.V. EYETRONICS in ontbinding wegens ontoereikend netto-actief, zulks bij toepassing van de artikelen 633 en 634 van het Wetboek van Vennootschappen.

2. De rechtbank van koophandel te Leuven verklaarde bij vonnis van 17 april 2012 de vordering ongegrond en veroordeelde de Procureur des Konings te Leuven tot de kosten, voor de vennootschap begroot op 1.320 euro rechtsplegingsvergoeding.

3. Bij verzoekschrift, neergelegd op 22 mei 2012 ter griffie van het hof van beroep te Brussel, stelde eiser tegen dit vonnis hoger beroep in en vroeg hij het hof van beroep "het vonnis van de Rechtbank van Koophandel van 17 april 2012 teniet te doen en te zeggen voor recht dat de initiële vordering van appellant tot ontbinding van geïntimeerde ontvankelijk en weliswaar ongegrond is, doch evenwel zonder dat appellant veroordeeld wordt tot de kosten van het geding". Eiser stelde dus tegen het beroepen vonnis hoger beroep in, in zoverre hij werd veroordeeld tot de kosten van het geding.

4. Op 17 juli 2012 werd de vennootschap op bekentenis in staat van faillissement verklaard.

5. Bij arrest van 9 september 2013 verklaarde het hof van beroep te Brussel het hoger beroep van het Openbaar Ministerie ontvankelijk, doch ongegrond, bevestigde het het beroepen vonnis, veroordeelde het het Openbaar Ministerie in de kosten van de beroepsprocedure en stelde het deze kosten vast op 0 euro in hoofde van het Openbaar Ministerie en op 0 euro in hoofde van mr. Verschuren q.q.

6. Het cassatieberoep van eiser tegen dit arrest maakt het voorwerp uit van de huidige cassatieprocedure.
Bespreking van het eerste onderdeel van het enig cassatiemiddel

7. In het eerste onderdeel voert eiser een motiveringsgebrek aan omdat het hof van beroep niet heeft geantwoord op zijn verweer waarin hij op uitvoerige wijze de redenen uiteenzette waarom het Openbaar Ministerie, dat voor de rechtbank van koophandel was opgetreden in het algemeen belang bij toepassing van artikel 138bis, § 1 van het Gerechtelijk Wetboek, niet kon worden veroordeeld tot betaling van een rechtsplegingsvergoeding aan de vennootschap, waarvan het de ontbinding had nagestreefd.

Minstens laat de overweging van het hof van beroep dienaangaande volgens eiser het Hof niet toe zijn wettigheidstoezicht uit te oefenen, nu zij in het ongewisse laat waarom de door eiser aangevoerde middelen en argumenten inzake de on(grond)wettigheid van de veroordeling van het Openbaar Ministerie tot betaling van een rechtsplegingsvergoeding niet ter zake dienend zijn dan wel niet opwegen tegen hetgeen het hof van beroep heeft overwogen.

8. Eiser heeft in zijn syntheseconclusies het verweer gevoerd dat het Openbaar Ministerie dat in onderhavige burgerlijke rechtspleging voor de rechtbank van koophandel optreedt krachtens artikel 138bis, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek, dit doet in het algemeen belang en geenszins kan worden beschouwd als een partij die een "gelijk" nastreeft zoals bedoeld in artikel 1017 e.v. van het Gerechtelijk Wetboek, en derhalve niet kan veroordeeld worden in de kosten, waaronder de rechtsplegingsvergoeding.

9. Het arrest heeft dit verweer naar mijn mening niet beantwoord.

10. Minstens maakt het gebruik door de appelrechter van de loutere stijlformule dat "alle overige door het Openbaar Ministerie ingeroepen feitelijke elementen, argumenten en middelen niet ter zake dienend (zijn) en in ieder geval niet (opwegen) tegen hetgeen hiervoor door het hof werd overwogen", zonder enige motivering op dit punt, de wettigheidscontrole van Uw Hof onmogelijk.

11. Het onderdeel komt mij dan ook gegrond voor.
De overige grieven

12. De overige grieven lijken mij niet tot ruimere cassatie te kunnen leiden en derhalve geen antwoord te behoeven.

13. Conclusie: verwerping