Vaak wordt door niet Latijns geschoolde juristen gedacht dat cuius, de overleden erflater is en dat hiervoor dan maar het Nederlandse lidwoord "de" wordt geplaatst.
Niet is minder waar; "cuius betekent in Vlaams niet meer dan "den dienen waarover" voorbeelden:
cuius filia: "wiens dochter"
cuius anima requiescat in pace: "moge zijn ziel rusten in vrede"
cuius loco tenuit: "wiens plaats werd ingenomen door"
cuius loco y "in wiens plaats"
cuius regio eius religio ”wiens gebied, diens gebed”, ook cuius regio, illius religio. Dit is de Latijnse omschrijving van de rechtsregel waarnaar volgens de Godsdienstvrede van Augsburg (1555) in de diverse staten van het Duitse Rijk moest worden gehandeld ten aanzien van de godsdienst. De landsvorst moest beslissen over de vraag of de katholieke dan wel de lutherse godsdienst in zijn gebied de heersende zou zijn. De onderdanen bezaten alleen het recht om desgewenst ongemoeid, zij het met verlies van hun onroerend goed, het land te verlaten en zich elders te vestigen.
Maar wat is dan decuius of decujus?
Decuius is de Latijnse of ook juridische term voor de erflater, de overledene over wiens nalatenschap wordt beslist.
Decujus is eigenlijk een Latijnse verkorting van "de cuius (hereditate agitur)" [over wiens (erfenis gehandeld, gesproken wordt)], Het Latijnse "de" [over], + cuius, 2e nv. van het betrekkelijk vnw. qui [die, wie].
Dus "de-cuiu"s betekent letterlijk "over diegene" waarbij "diens nalatenschap (herereditate) werd weggelaten.
Decuius wordt aaneengeschreven en mag ook geschreven worden als decujus gezien tussen de letter "i" en "j" in het Latijn geen onderscheid wordt gemaakt. Dus Judex, of iudex maar liever "ius" dan "jus" om de verwarring met braadvocht te vermijden.