Bij de verkoop van een onroerend goed worden meestal eerst een compromis ondertekend en daarna een notariële akte.
Tot op heden waren er registratierechten verschuldigd van zodra de compromis ondertekend werd. Dit gaf in de praktijk heel wat problemen wanneer partijen om welke reden ook van de compromis wensten af te zien. Meestal gebeurde dit omdat de koper er niet in slaagde om de koopsom te betalen, of wanneer de koper zich bedacht en eerder voor een vennootschap of een kind wou kopen. Een en ander veronderstelde dan een nieuwe verkoop met nieuwe heffing.
Een en ander werd in de praktijk dan vaak verdoezeld door het zogenaamd scheuren van de compromis. Maar van zodra de compromis toch nog ergens opdook (middels een niet vernietigde kopie) kon de fiscus alsnog tot heffing overgaan.
Waneer de koper niet kon betalen konden koper en verkoper overeenkomen om de verkoop te verdoezelen, hetgeen wettelijk niet mocht en risico's inhield, dan wel kon de verkoper een vordering tot ontbinding van de verkoop instellen. De teruggave van registratierechten na de ontbinding of vernietiging van een overeenkomst, die door een rechter uitgesproken was hierna wel mogelijk. Voorwaarde was wel dat de rechter de ontbinding of herroeping van de overeenkomst moet uitspreken. Dit betekent dat een akkoordvonnis, een vonnis waarbij de rechter het akkoord van beide partijen vaststelt, niet voldoende is om de registratierechten terug te krijgen. Dit heeft als vreemd gevolg dat partijen gedwongen worden om het oneens te zijn over de ontbinding, willen ze een kans maken de registratierechten ooit terug te zien.
Vanaf 1 november 2007 geldt ingevolge een decreet van het Vlaamse parlement een nieuwe regeling.
Wanneer beide partijen akkoord gaan om het compromis te ontbinden, zou de verkoop slechts aan een vast registratierecht van 10 euro onderworpen worden. Het compromis en de minnelijke ontbinding, die ook 10 euro kost, moeten wel ter registratie worden voorgelegd. Er zijn dan geen bijkomende fiscale lasten verschuldigd. Als er al registratierechten betaald werden, kunnen die voor 100 procent terugbetaald worden.
Voorwaarden:
- De notariële akte mag nog niet verleden zijn;
- De ontbinding dient te gebeuren binnen het jaar na de datum van een compromis
Vanzelfsprekend betekent dit niet dat de koper thans het recht zou hebben om af te zien van een compromis. Een compromis blijft bindend tussen de partijen en maakt tussen de partijen door de loutere wilsovereenstemming de verkoop compleet. Enkel kunnen partijen ingevolge deze nieuwe wet in der minne terug afzien van deze overeenkomst onder de voorwaarden zoals door hen te bepalen en zonder hierop zware fiscaal te worden belast. Deze regeling geldt enkel in Vlaanderen.