De duistere praktijken van keukenbouwers: hoe bescherm je jezelf als consument?
Het aanschaffen van een nieuwe keuken is vaak een grote investering, maar helaas gaat die droom bij sommige kopers al snel over in een nachtmerrie. Onderzoek door HLN gepubliceerd in Het laatste nieuws van 14/12/2024 in een artikel van Evi De Witte en Jonas Muylaert, “Undercover in Vlaamse keukenverkoop” , bracht aan het licht dat bepaalde Vlaamse keukenbouwers regelmatig gebruik maken van misleidende praktijken om klanten te overtuigen. Van valse kortingen en fake reviews tot contracten met draconische clausules in kleine lettertjes—het is een wereld waarin de niet geïnformeerde consument bedot kan worden. (zie ook Evi De Witte, HLN 16/12/2024, De drie tenoren van de Vlaamse keukenverkoop: “Onze sector staat op ontploffen”
Valse kortingen: een wijdverspreide valstrik
Een van de meest voorkomende misleidingen is het aanbieden van zogenaamde unieke kortingen. Klanten krijgen te horen dat ze “enkel vandaag” kunnen profiteren van duizenden euro’s korting. Volgens het undercover onderzoek van HLN zijn dit echter fictieve prijsverlagingen: de zogenaamde “actieprijzen” worden eerst kunstmatig verhoogd om daarna als korting te worden voorgesteld. Dit is een verboden praktijk volgens de FOD Economie, aangezien het klanten misleidt en onder druk zet om snel te beslissen.
In het artikel van Evi De Witte, HLN 16/12/2024, De drie tenoren van de Vlaamse keukenverkoop: “Onze sector staat op ontploffen”, erkent een keukenbouwer volmondig dat er niet langer gewerkt wordt met nettoprijzen en stelt letterlijk "Natuurlijk betekent een promotie dat je er eerst een bedrag bijtelt om het er nadien weer af te trekken".
Fake reviews: laat je niet misleiden
Naast valse kortingen blijken ook online reviews niet altijd betrouwbaar te zijn. Verkopers worden soms aangemoedigd om zelf positieve recensies te schrijven op platforms zoals Trustpilot. Hiervoor krijgen ze zelfs een vergoeding, zoals HLN ontdekte. Klanten worden volgens het HLN onderzoek bovendien vaak gevraagd om een review te schrijven nog voordat hun keuken is geleverd. Deze schijnbare tevredenheid geeft een vertekend beeld van de werkelijke klanttevredenheid.
De grote vergeettruc – vage bestelbonnen
Een ander groot risico schuilt in de bestelbonnen. Veel contracten zijn opzettelijk vaag, met onvoldoende details over de afwerkingsgraad, de gebruikte materialen of de uiteindelijke prijs. Dit laat ruimte voor de zogenaamde “vergeettruc”: bij de uiteindelijke afwerking worden zogenaamd vergeten onderdelen alsnog aangerekend, vaak tegen hoge prijzen.
Bedenken kost 30%
Bovendien bevatten veel contracten clausules die bij annulering een schadevergoeding tot 30% van het totaalbedrag opleggen. Dit is een onevenredig hoog percentage dat consumenten in de praktijk gevangen houdt in een overeenkomst die ze misschien liever hadden willen verbreken. Best grappig wordt het dat in bepaalde contracten hen zelf een onevenredig lage sanctie opleggen wanneer zij het contract zouden verbreken van 5%. Die praktijken zijn eveneens strijdig met het Wetboek van economisch recht.
Besef wel dat deze boetes kunnen aangevochten worden. Pijnlijk is het te moeten vaststellen dat na de vriendelijkheid bij de verkoop de ton omslaat naar agressie wanneer de consument zich wil bedenken. Niettegenstaande de verkoper niet meer deed dan zijn verkooppraatje, blijkt plots dat van de consument 30 % als schadevergoeding wordt gevraagd voor een keuken waarvan nog geen plankje gemaakt en waarvan het contract kan worden aangevochten.
Hoe bescherm je jezelf?
- Besef als je binnenstapt dat je binnenstapt in een wespennest waarbij je een als nieuwgierige vlieg in een honingpot dreigt gelijmd te worden.
- Neem je tijd: Laat je nooit onder druk zetten om onmiddellijk te tekenen. Neem minstens twee weken bedenktijd en vergelijk meerdere offertes.
- Geloof geen sikkepit van gratis toestellen, gratis GSM, bijzondere acties. Al deze cadeaus zijn fake en worden elders verrekend
- Controleer de bestelbon: Vraag om een gedetailleerd contract dat duidelijk vermeldt welke materialen, afwerkingen en prijzen in de overeenkomst zijn opgenomen.
- Vraag transparantie over de prijs: Als kortingen worden aangeboden, vraag dan naar de originele prijs en hoe deze tot stand is gekomen. Hoe duurder de toonzaal, hoe mooier de aangeboden cadeaus, hoe gladder de verkoper... hoe duurder de keuken.
- Vraag naar de technische beschrijving van de toplaag (malamine of laminaat) en naar de kwaliteit van het binnen hout (hardboard, MDF, multiplex, OSB, spaanplaten... en hun technische kenmerken) en laat deze samen met een beschrijving en merk van het meubelbeslag en scharnieren opnemen in de offerte.
- Wees kritisch over reviews: Geloof niet blindelings de positieve beoordelingen online. Onderzoek de bron en vraag naar ervaringen in je omgeving.
- Overweeg alternatieven: IKEA-keukens en schrijnwerkers kunnen vaak een kwalitatief alternatief bieden tegen een lagere prijs. Veel schrijnwerkers hebben ervaring als onderaannemers van grote keukenbouwers en kunnen je helpen aan een zelfde keuken aan een scherpere prijs. Wees voorzichtig met het zogenaamde middensegment. Vaak onderscheiden ze zich in niets anders dan een duurdere prijs dan de zogeheten goedkopere keukens.
- Maak het onderscheid tussen op maat gemaakte keukens en keukens die samengesteld worden met in het buitenland aangekochte goedkope modules
- Vermijd verborgen kosten: Vraag om een volledige prijslijst en zorg dat er geen ruimte is voor “vergeten” onderdelen die later worden aangerekend.
- Geloof geen woord van de uitlating dat uw handtekening op de bestelbon enkel maar dient om de prijs vast te zetten en u dus louter garandeert dat u in de komende 2 jaar aan die prijs een keuken kan kopen. Dit is een leugen. Eens u tekent zit u aan hen vast en zullen ze vaak 30% aanrekenen indien u de koop wil ongedaan maken.
- Indien u toch tekent, schrap dan de algemene voorwaarden en vermeldt dit uitdrukkelijk en laat uitdrukkelijk een mogelijkheid voor u voorzien tot het opzeggen van het contract zonder schadevergoeding gedurende een voldoende lange periode.
- Neem het verkoopgesprek op zodat u de beloften later kan bewijzen
- Aanvaard geen drankje en al zeker geen alcohol
- Wees wantrouwig zowel met onmiddellijk te betalen voorschotten als met de belofte dat u pas enkele weken later een voorschot moet betalen
- Leg klacht neer bij de FOD economie, deel uw ervaringen op sociale media en raadpleeg een advocaat indien u met de keukenbouwer zelf niet tot een oplossing komt. Let hierbij zelf wel op wat u op papier zet.
Achter de schermen bij Vlaamse keukenbouwers
Het undercover onderzoek van HLN bracht ook de concurrentiestrijd tussen Dovy Keukens, Keukens De Abdij en DSM Keukens aan het licht. Verkopers van DSM Keukens en Keukens De Abdij bleken regelmatig misleidende uitspraken te doen over hun concurrenten. Zo werd beweerd dat een andere firma financieel in slechte papieren zat—een claim die bij navraag ongegrond bleek te zijn. Deze strategieën zijn niet alleen ethisch twijfelachtig, maar kunnen ook strafbaar zijn volgens de Belgische wet.
Transparantie of misleiding?
Terwijl sommige keukenbouwers zoals Dovy Keukens volgens het onderzoek een meer transparante aanpak lijken te hanteren, blijven veel praktijken in de sector problematisch. Het is belangrijk om te beseffen dat een mooie toonzaal, een vlotte verkoper en aantrekkelijke tekeningen geen garantie zijn voor een keuken van topkwaliteit. Veel keukens worden samengesteld uit goedkope modules die worden voorgesteld als maatwerk, terwijl de afwerkingskwaliteit vaak te wensen overlaat.
Conclusie
Wees als consument altijd op je hoede en laat je niet verleiden door gladde praatjes of ogenschijnlijk onweerstaanbare kortingen. Door kritisch te blijven en goed voorbereid te zijn, kun je ervoor zorgen dat je keuken een droom blijft en geen nachtmerrie wordt.