Uittreksel uit de grondwet
Artikel 19 Gw.: “De vrijheid van eredienst, de vrije openbare uitoefening ervan, alsmede de vrijheid om op elk gebied zijn mening te uiten, zijn gewaarborgd, behoudens bestraffing van de misdrijven die ter gelegenheid van het gebruikmaken van die vrijheden worden gepleegd.”
Artikel 25 Gw.: “De drukpers is vrij; de censuur kan nooit worden ingevoerd; geen borgstelling kan worden geëist van de schrijvers, uitgevers of drukkers.
Wanneer de schrijver bekend is en zijn woonplaats in België heeft, kan de uitgever, de drukker of de verspreider niet worden vervolgd.”
Uittreksel uit het EVRM
Artikel 10 – Vrijheid van meningsuiting
Een ieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen. Dit artikel belet Staten niet radio- omroep-, en bioscoop- of televisieondernemingen te onderwerpen aan een systeem van vergunningen.
Daar de uitoefening van deze vrijheden plichten en verantwoordelijkheden met zich brengt, kan zij worden onderworpen aan bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of sancties, die bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk (proportioneel en subsidiair) zijn in het belang van de nationale veiligheid, territoriale integriteit of openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen.
Merk op de vrijheid van meningsuiting enigszins verborgen staat in het artikel 19 van de grondwet alsmede de vrijheid “om op elk gebied zijn mening te uiten”.
De vrijheid van meningsuiting kan worden omschreven als “het recht om aan zijn filosofische, godsdienstige, politieke, persoonlijke of ideologische overtuiging
uiting te geven in woorden, geschriften of gedragingen”.
R. SENELLE, Commentaar op de Belgische Grondwet, Brussel, Ministerie van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, 1974, 37.
Procedures op eenzijdig verzoekschrift
Procedures op eenzijdig verzoek worden vaak gebruikt in perszaken
Zij beogen vaak een bekendmaking te vermijden of de aandacht te verminderen terwijl ze hierdoor juist het tegenovergestelde bereiken. Dit fenomeen heet het Barbra Streisand-effect (Streisand wou informatie van een obscure website laten verwijderen en trok de aandacht van de hele wereld op die info door haar procedure).
Er dient een onderscheid gemaakt tussen preventief overheidsingrijpen en de mogelijkheid om de pers achteraf te sanctioneren. sanctioneren achteraf.