Verbintenissen uit rechtshandelingen of uit rechtsfeiten waarbij rechtshandelingen uiteenvallen in contracten enerzijds en eenzijdige rechtshandelingen anderzijds.
Uittreksel uit het NBW
“Art. 5.125. Definitie
Een eenzijdige rechtshandeling is de wilsuiting waarbij een persoon de bedoeling heeft om rechtsgevolgen te doen ontstaan.
De persoon die deze handeling verricht kan met name door zijn enkele wil een verbintenis aangaan ten voordele van een ander.”
Commentaar (bron Memorie van toelichting bij het wetsvoorstel houdende Boek 5 “Verbintenissen” van het Burgerlijk Wetboek)
De eenzijdige rechtshandelingen zijn bijzonder talrijk: de ingebrekestelling, de betaling, de eenzijdige opzegging van een contract, het testament of de verbintenis uit eenzijdige wilsuiting (bv. het aanbod tot contracteren). Deze handelingen brengen de beoogde rechtsgevolgen teweeg zonder dat dit een aanvaarding vereist.
Uittreksel uit het NBW
“Art. 5.126. Juridisch regime
Elke eenzijdige rechtshandeling is onderworpen aan de regels die er eigen aan zijn en, voor zover deze niet ervan afwijken, aan de regels die toepasselijk zijn op de contracten en aan het algemeen regime van de verbintenis.”
Commentaar (bron Memorie van toelichting bij het wetsvoorstel houdende Boek 5 “Verbintenissen” van het Burgerlijk Wetboek)
De vragen die rijzen bij de eenzijdige rechtshandelingen zijn in zeer ruime mate dezelfde als de vragen die aan bod komen bij de contracten. Hoe komen zij tot stand? Wat zijn hun geldigheidsvereisten? Wat zijn de gevolgen ervan? Hoe worden zij geïnterpreteerd?
Door de diversiteit van de eenzijdige handelingen en de wijze waarop zij door de wetgever worden behandeld, is het onmogelijk een eenvormig antwoord te geven op die vragen.
Derhalve moeten voor iedere eenzijdige rechtshandeling de regels worden toegepast die er eigen aan zijn. Zo zijn bepaalde rechtshandelingen plechtige handelingen (bijv. het testament) terwijl andere rechtshandelingen vormvrije handelingen zijn (bijv. de herroeping van de volmacht van een lasthebber); bepaalde rechtshandelingen zijn mededelingsplichtig (de opzegging of het aanbod tot contracteren, bijv.) terwijl andere dat niet zijn (bijv. het testament).
Voor de vragen die niet specifiek worden geregeld, moet worden verwezen naar het algemeen regime dat toepasselijk is op de contracten en naar het algemeen regime van de verbintenis. Aldus is de theorie van de wilsgebreken in zeer ruime mate van toepassing op de eenzijdige rechtshandelingen
In beginsel moet de eenzijdige rechtshandeling een oorzaak hebben en moet die oorzaak noodzakelijkerwijs geoorloofd zijn (Cass. 13 nov. 1969, R.C.J.B. 1970, blz. 326, noot P. Van Ommeslaghe). Het beginsel van de uitvoering in natura is van toepassing op de verbintenis uit eenzijdige wilsuiting