De wekelijkse rustdag
Alle kleinhandelaars zijn onderworpen aan een wekelijkse rustdag.
Onder een wekelijkse rustdag verstaat men een ononderbroken periode van 24 uur, beginnend op zondag om 5 uur of om 13 uur en eindigend op de volgende dag op hetzelfde uur.
Op deze dag is de toegang van de consument tot de vestigingseenheid verboden, evenals de rechtstreekse verkoop van producten aan de consument. Thuisleveringen zijn eveneens verboden.
De wekelijkse rustdag moet minstens voor zes maanden dezelfde blijven.
Een handelaar mag een andere dag dan de zondag als wekelijkse rustdag kiezen. In dat geval moet hij op een duidelijk zichtbare manier de wekelijkse rustdag en het aanvangsuur vermelden.
Sluitingsuren
De kleinhandelaars moeten zich ook houden aan de wettelijke sluitingsuren. Voor de meeste winkels (die normaliter overdag open zijn) zijn, wil dat zeggen dat ze gesloten moeten zijn:
voor 5 uur en na 20 uur;
voor 5 uur en na 21 uur op vrijdag en de werkdagen die aan een wettelijke feestdag voorafgaan. Als de wettelijke feestdag een maandag is, dan mag de winkel de zaterdag daarvoor tot 21 uur open blijven.
Welk regime is van toepassing voor de nachtwinkels en de privébureaus voor telecommunicatie?
Nachtwinkels
Voor de nachtwinkels zijn de sluitingsuren gelegen tussen 7 uur en 18 uur, behalve indien een gemeentelijk reglement andere sluitingsuren vastlegt.
Te respecteren voorwaarden om een nachtwinkel te mogen uitbaten
Er zijn drie voorwaarden vereist om een nachtwinkel te kunnen uitbaten:
• de nettoverkoopoppervlakte mag niet groter zijn dan 150 m²;
• geen enkele andere activiteit dan de verkoop van algemene voedingswaren en huishoudelijke artikelen mag uitgeoefend worden;
• er moet op een duidelijke en permanente manier de vermelding “nachtwinkel” vermeld staan.
Privébureaus voor telecommunicatie
Een privébureau voor telecommunicatie (telefoonwinkels) is een voor het publiek toegankelijke vestigingseenheid voor het verlenen van telecommunicatiediensten.
Voor de privébureaus voor telecommunicatie zijn de sluitingsuren gelegen tussen 20 uur en 5 uur, behalve indien een gemeentelijk reglement andere sluitingsuren vastlegt.
Gemeentelijke reglementen
Een gemeentelijk reglement kan ieder ontwerp van nachtwinkel of privébureau voor telecommunicatie onderwerpen aan een voorafgaande vergunning verleend door het college van burgemeester en schepenen.
Deze vergunning kan geweigerd worden op basis van volgende objectieve criteria:
de ruimtelijke ligging;
de openbare orde;
de veiligheid;
de rust.
Deze criteria dienen verduidelijkt te worden in een gemeentelijk reglement.
Het gemeentelijk reglement kan op basis van dezelfde criteria de vestiging of de uitbating van nachtwinkels of privébureaus voor telecommunicatie beperken tot een gedeelte van het grondgebied. Dit mag niet leiden tot een algemeen verbod of een kwantitatieve beperking.
De burgemeester kan de sluiting van deze twee types van vestigingen bevelen die in overtreding zijn met het gemeentelijk reglement of de beslissing van het college van burgemeester en schepenen.
Afwijkingen
Er zijn vijf types van afwijkingen op deze wetgeving mogelijk.
1. Afwijkingen met betrekking tot de handelsvorm
Bepaalde sectoren zijn niet onderworpen aan de wetgeving:
• verkoop ten huize van een andere consument dan de koper (bijv.: "home party’s");
• verkoop aan huis op uitnodiging van de consument;
• verkoop en dienstverlening in de openbare stations (treinen, metro…);
• verkoop en dienstverlening in luchthavens en havenzones;
2. dienstverlening die dringend uitgevoerd moet worden;
3. de verkopen in tankstations of vestigingseenheden gelegen op het domein van autosnelwegen, van een assortiment algemene voedingswaren en huishoudelijke artikelen, uitgezonderd gedistilleerde alcoholhoudende dranken en gisthoudende dranken, met een alcoholvolume van meer dan 6 %, op voorwaarde dat de netto verkoopoppervlakte niet groter is dan 250 m².
4.. Het verbod is evenmin van toepassing op de vestigingseenheden waarvan de hoofdactiviteit de verkoop van één van de volgende productgroepen uitmaakt:
• kranten, tijdschriften, tabak en rookwaren, telefoonkaarten en producten van de Nationale Loterij;
• dragers van audiovisuele werken en videospelen, alsook de verhuur ervan;
• brandstof en olie voor autovoertuigen;
• consumptie-ijs in individuele porties;
• voedingswaren die in de vestigingseenheid worden bereid en er niet worden verbruikt.
Er is sprake van een hoofdactiviteit indien de verkoop van de productgroep die de hoofdactiviteit uitmaakt, minstens 50 % van het jaarlijkse zakencijfer vertegenwoordigt.
5. Afwijkingen voor bijzondere omstandigheden of beurzen en markten
Op initiatief van één of meerdere handelaars handelend in eigen naam of in naam van een groepering van handelaars, kan het college van burgemeester en schepenen in sommige gevallen afwijkingen toestaan:
ter gelegenheid van bijzondere en voorbijgaande omstandigheden (wettelijke feestdagen, solden, feesten, enz.);
ter gelegenheid van jaarbeurzen en jaarmarkten.
Het aantal afwijkingen is beperkt tot 15 dagen per jaar.
Deze afwijkingen gelden voor het ganse grondgebied van de gemeente of voor een deel ervan. In geen enkel geval mogen er individuele afwijkingen toegestaan worden.
Er bestaan verder afwijkende regels in toeristische gemeenten en in de badplaatsen en de gemeenten of gedeelten van de gemeenten die als toeristisch centrum erkend zijn.