Zolang immers geen regularisatie van de onwettige toestand is uitgevoerd conform de daartoe afgeleverde vergunning door het verrichten van de daartoe nodige werken, dit is onder meer de afbraak van de verbinding, moet de – eventueel aan de gewijzigde regelgeving aangepaste – herstelmaatregel, voor zover het overige wettig, worden bevolen.
Art. 6.1.41., § 1, VCRO bepaalt: “Naast de straf kan de rechtbank bevelen de plaats in de oorspronkelijke toestand te herstellen of het strijdige gebruik te staken, en/of bouw- of aanpassingswerken uit te voeren en/of een geldsom te betalen gelijk aan de meerwaarde die het goed door het misdrijf heeft verkregen (...). De herstelvordering wordt ingesteld met inachtneming van volgende regelen:
1° voor misdrijven die bestaan, of onder meer bestaan, uit het verrichten van handelingen in strijd met een stakingsbevel of in strijd met de stedenbouwkundige voorschriften aangaande de voor het gebied toegelaten bestemmingen, voor zover daarvan niet op geldige wijze is afgeweken, wordt gevorderd:
a) hetzij de uitvoering van het herstel van de plaats in de oorspronkelijke toestand of de staking van het strijdige gebruik,
b) hetzij, zo dit kennelijk volstaat om de plaatselijke ordening te herstellen, de uitvoering van bouw- of aanpassingswerken;
2° voor andere misdrijven dan deze, vermeld in 1o, wordt de betaling van de meerwaarde gevorderd, tenzij de overheid die de herstelvordering instelt, aantoont dat de plaatselijke ordening hierdoor kennelijk op onevenredige wijze zou worden geschaad, in welk geval één van de maatregelen, vermeld in 1o, wordt gevorderd.
“Voor de diverse onderdelen van eenzelfde misdrijf kunnen verschillende herstelmaatregelen worden gevorderd, indien deze voldoende individualiseerbaar zijn”.
Deze bepaling beperkt de beleidsvrijheid van het handhavend bestuur bij de keuze van herstelmaatregel en stelt wat genoemd wordt “een prioriteitenorde” of nog “toewijzingsregels” vast in de opgelegde keuze van de herstelvorm.
Niet alleen het herstel van de plaats in de oorspronkelijke toestand kan worden gevorderd, maar ook het herstel door betaling van een meerwaarde .