Letterlijk betekent "codificatie" een boek maken.
De term wordt in het recht gebruikt als term voor het op schrift stellen van recht, waaraan de overheid uitsluitende gelding (exclusieve werking) verleent.
Door deze exclusiviteit verkrijgt de codificatie tevens de onterechte pretentie van volledigheid.
Codificatie kan betrekking hebben op een bepaald rechtsgebied, bijvoorbeeld het privaatrecht.
Alvorens recht gecodificeerd werd, bestonden de rechtsregels uit loutere gewoonten, gebruiken, rechtspraak, tradities en algemene rechtsbeginselen. Onmiddellijk dient opgemerkt dat door de codificaties, voormelde rechtsbronnen niet verdwenen maar naast de codificaties bleven bestaan, ter uitlegging en aanvulling van de codex, dan wil rechtsvoorziening wanneer het op schrift gestelde recht geen antwoord bood.
De codificering van het recht bood niet alleen rechtszekerheid en vereenvoudiging van rechtsbeding, maar was ook een element van politieke machtsuitoefening en eenheid
Codificatie komt al voor sinds de Oudheid. Tot de oudste codificaties behoren de Codex Hammurabi en de Leges duodecim tabularum (Wetten van de Twaalf Tafelen) in het Romeins recht. Het begrip verwijst ook naar bijvoorbeeld de napoleontische Code Civil en wetboeken die daarna tot stand zijn gekomen, zoals het Duitse Bürgerliches Gesetzbuch en de Burgerlijk Wetboeken van België en Nederland.
zie TPR 1996, 357