Over de oorzaken van prostitutie wordt veel onzin geschreven. Vooreerst vertrekt de zoektocht naar de oorzaken vanuit een stigma en een maatschappelijk deviant gedrag waarvoor er een verklaring moet gezocht worden. Deze uitgangsstelling vertrekt van een eigen waarden en normenstelsel.
Een onderscheid dient gemaakt tussen vrijwillige prostitutie en de prostitutie onder dwang (waarbij de dwang kan bestaan uit geweld maar ook uit een sociale noodsituatie). Een verklaring zoeken voor prostitutie onder dwang is het antwoord geven: dwang, geweld, honger, wanhoop.
De vraag die hier wordt gesteld is naar de oorzaak (lees beweegreden) van vrijwillige prostitutie.
Een deel van de sociale wetenschap stelt dat vrijwillige prostitutie niet bestaat. Hiermee bedoelen zij dat er steeds een materiële of psychologische nood aan voorafgaat. Deze benadering vertrekt van de hypothese van een wereld van normen en waarden waarin de norm van seksualiteit gekoppeld wordt aan liefde en voortplanting. Een daad die "om niet" wordt gesteld zonder enige wederprestatie
Het deviant van de norm afwijkend gedrag wordt dan verklaard door mythes als incestverleden, gebrekkig zelfbeeld, misbruik, armoede, verslaving...
Vrijwillige prostitutie kan nochtans ook benaderd worden als een keuze. Vanuit die visie wordt vaak de term betaalseks gebruikt.
Een studie van de Nederlandse Ineke Van Wezenbeeck over het welzijn van prostituees maakt een vergelijking tussen prostituees en niet-prostituees. Daaruit blijkt dat 1/4de van de prostituees een negatief zelfbeeld heeft, de helft zit op hetzelfde niveau als de gewone vrouw en 1/4de van de prostituees scoort hoger. Vraag hierbij stelt zich of er dus niet evenveel prostituees zijn met een negatief zelfbeeld dan de "niet-prostituees".
Het werkt storend dat de samenleving voor prostitutie een verklaring moet hebben om deze keuze van een vrouw te kunnen begrijpen. Deze drang naar verklaren resulteert in onbegrip en verkeerde conclusies.
Sommige prostituees beschouwen zichzelf als hulpverlener, sociaal werker.
De vrijwillige prostituee of sekswerker, kiest voor het beroep als een beroep, als een mogelijkheid om geld te verdienen en in het levensonderhoud te voorzien.
Seks is zelden of nooit een beweegreden. Seks hebben is voor prostituees niet het delen van intimiteit en heeft voor hen niets met emoties te maken.
Vrouwenhandel, gedwongen prostitutie en door de prostituee zelf gekozen en vrij bedreven prostitutie kunnen niet samen benaderd worden, wat in vele benaderingen en wetteksten gebeurt.
Prostitutie wordt in de regel gezien als een identiteit, niet als een activiteit. Wie zich prostitueert wordt aanzien als een prostituee in alles wat ze doet en wordt zo ook benaderd door de overheid, door de familie, door de rechtbank bij geschillen met kinderen.
Maar wie zich prostitueert is in de eerste plaats een vrouw (of een man) en is ook partner, moeder, vader, kind.
Deze visie wordt evenwel niet universeel erkend. Een aantal organisaties verdedigt de stelling dat ook de vrijwillige prostitutie een miskenning en onderdrukking van de vrouw inhoudt in een kapitalistische mannenmaatschappij waarin alles te koop is en sommige vrouwen de prostitutie, zijnde een destructief proces, als enige uitweg zien.
Let wel (update):
De wet van 21 maart 2022 met betrekking tot het seksueel strafrecht decriminaliseert het sekswerk en voorziet in een aantal bepalingen met betrekking tot sekswerkers. Klik hier voor de krachtlijnen van deze wet.
Actuele Wetgeving:
Wet 21 maart 2022 houdende wijzigingen aan het Strafwetboek met betrekking tot het seksueel strafrecht (klik hier)
Uittreksel uit het strafwetboek geconsolideerde versie : Misdrijven tegen de seksuele integriteit, het seksueel zelfbeschikkingsrecht en de goede zeden: (klik hier)