Loon en vakantiegeld
Op welk loon heb ik recht? Wanneer moet het betaald worden? Hoe bereken ik het nettoloon op basis van een bepaald brutoloon? Op hoeveel vakantiedagen heb ik elk jaar recht? Hoe bereken ik mijn vakantiegeld?
In ons land worden de lonen in de privésector niet wettelijk vastgelegd, maar meestal afgesproken in een collectieve arbeidsovereenkomst (cao). De collectieve arbeidsovereenkomsten zijn akkoorden tussen vakbonden en werkgevers. Dat kan gebeuren op het niveau van je bedrijf of op het niveau van de sector waarin je werkt (in het bevoegde paritair comité).
Elke cao bepaalt het basisbarema, de voorwaarden voor loonindexering en de eventuele voordelen zoals de eindejaarspremie, maaltijdcheques, premies voor ploegenwerk, nachtwerk, weekendwerk enz. Het vakantiegeld valt daarentegen onder een andere specifieke wetgeving.
NETTO- EN BRUTOLOON
Je arbeidscontract vermeldt een brutoloon. Van dat bedrag moet je de afhoudingen aftrekken om tot het nettoloon te komen dat je werkelijk ontvangt (in baar geld of op een bank- of postrekening).
De twee belangrijkste afhoudingen zijn:
- de sociale bijdrage (die geïnd worden door de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid – RSZ) maakt de betaling mogelijk van vervangingsuitkeringen (pensioenen, werkloosheidsuitkeringen enz.) en aanvullende uitkeringen (kinderbijslag, terugbetaling van gezondheidszorgen enz.). In de privésector maken de sociale bijdragen 13,07% uit van het brutoloon;
- de bedrijfsvoorheffing is het deel van je personenbelasting dat men "aan de bron" afhoudt door het maandelijks van je loon af te trekken. Deze afhouding hangt af van je belastbaar brutoloon (= brutoloon vermeld in de arbeidsovereenkomst min de sociale bijdragen), de samenstelling van je gezin en van andere regels.
GEWAARBORGD MINIMUMLOON
Als er voor het bedrijf geen barema voor het loon bestaat, heb je recht op het gewaarborgd minimumloon. Dat is in een interprofessionele collectieve arbeidsovereenkomst vastgelegd. Jongeren onder 21 jaar hebben slechts recht op een verminderd wettelijk loon. Het (bruto) gewaarborgd minimumloon voor alle werknemers van 21 jaar en ouder die voltijds tewerkgesteld zijn, bedraagt 1.387,49 euro (op 1 oktober 2008).
JAARLIJKSE VAKANTIE EN VAKANTIEGELD
In de privésector is je vakantie gekoppeld aan het aantal dagen dat je het jaar voordien gepresteerd hebt. Sommige afwezigheden, zoals ziektedagen, worden gelijkgesteld met effectieve prestaties. Als je een volledig jaar hebt gewerkt, heb je het jaar nadien recht op 20 dagen vakantie in het stelsel van de vijfdagenweek en op 24 vakantiedagen in het stelsel van de zesdagenweek.
Je vakantiedagen geven ook recht op vakantiegeld.
- Arbeider of niet-zelfstandige kunstenaar. Je krijgt je vakantiegeld van de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV) of van een vakantiekas. Het brutobedrag komt overeen met 15,38% van het loon dat je het jaar voordien hebt gekregen, verhoogd tot 108%. Het vakantiegeld krijg je in principe in de maand waarin je de hoofdvakantie neemt en ten vroegste op 2 mei.
- Bediende. De werkgever betaalt je vakantiegeld uit. Het bestaat uit twee delen: bij het loon dat je normaal gezien zou verdienen tijdens de duur van je vakantie, krijg je een supplement per gepresteerde of gelijkgestelde maand van het jaar voordien. Dat supplement is gelijk aan een twaalfde van 92% van het brutoloon van de maand waarin je vakantie begint.
In de openbare sector varieert het aantal vakantiedagen waarop je recht hebt en het bedrag aan vakantiegeld naargelang van de instelling waar je werkt.
E-GOVERNMENT
Als je een arbeider bent in de privésector of een kunstenaar, dan kan de beveiligde toepassing "Mijn vakantierekening" (op de site van de RJV) je veel informatie verschaffen, zoals je persoonlijke gegevens, een simulatie (bedrag, duur, datum van de betaling), al uitgekeerde bedragen en eventuele inhoudingen door schuldeisers.
Sinds april 2008 is de toepassing "Mijn vakantierekening" uitgebreid. Je kunt ook zelf bepaalde gegevens inbrengen of wijzigen (de taal, het financieel rekeningnummer en een ander dan je officieel correspondentieadres).
VRIJE BESCHIKKING, BETALING EN DISCRIMINATIES
Je beschikt vrij over je loon. De werkgever mag deze vrijheid op geen enkele manier beperken.
De werkgever moet het loon van bedienden minstens één keer per maand uitbetalen, dat van arbeiders 2 keer per maand. Algemeen geldt de regel dat het loon ten laatste 4 werkdagen na de gepresteerde periode betaald moet zijn, behalve indien een collectieve arbeidsovereenkomst of een arbeidsreglement een andere termijn bepaalt (met een maximum van 7 werkdagen).
Elke loondiscriminatie, onder meer op grond van het geslacht, is onwettelijk. Als dergelijke discriminaties zich voordoen en blijven bestaan, stelt je werkgever zich bloot aan sancties.
contacten
Voor informatie over lonen en vastgestelde barema’s, over inbreuken op de uitbetaling van het loon of loondiscriminatie, neem je contact op met de Gewestelijke directie van het Toezicht op de Sociale Wetten die bevoegd is voor je werkgever. (Zie Nuttige adressen.)
Informatie over de bedrijfsvoorheffing kun je verkrijgen op het plaatselijke belastingskantoor of bij de Federale overheidsdienst Financiën
Contactcenter: 0257 257 57
Voor informatie over vakantie en vakantiegeld van de arbeiders en de niet-zelfstandige kunstenaars
Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV)
Elyzeese Veldenstraat 12
1050 Brussel
Tel. 02 627 97 60
info.vakantiegeld@rjv.fgov.be
www.rjv.be
Voor informatie over vakantie en vakantiegeld van de bedienden
Federale overheidsdienst Sociale Zekerheid
DG Sociaal Beleid - Domein Regelgeving
Dienst - Jaarlijkse Vakantie
Administratief Centrum Kruidtuin Finance Tower
Kruidtuinlaan 50 bus 1
1000 Brussel
Tel. 02 528 63 97
dg-soc@minsoc.fed.be www.socialsecurity.fgov.be
Voor informatie over jeugd- en seniorenvakantie kun je contact opnemen met het werkloosheidsbureau van de RVA in je gemeente. (Zie Nuttige adressen.)
Wie buiten de Europese Unie of in IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland werkt of gewerkt heeft en bijdragen heeft betaald
Dienst voor Overzeese Sociale Zekerheid (DOSZ)
Louizalaan 194
1050 Brussel
Tel. 02 642 05 11
info@dosz.fgov.be www.dosz.be
meer weten
- "De jaarlijkse vakantie van de werknemers", RJV, 2008, 136 p.
Deze brochure is gratis. Bestellen bij de RJV of downloaden van de site www.rjv.fgov.be
Bron Belgopocket