Opzegging van de handelsagentuur zonder opzeggingstermijn
De handelsagentuur kan beëindigd worden wegens “dringende reden” (ernstige tekortkomingen) of uitzonderlijke omstandigheden.
Indien een geldige opzegging van de handelsagentuur wegens uitzonderlijke omstandigheden of ernstige tekortkoming wordt gegeven dient geen opzeggingstermijn gerespecteerd dan wel opzeggingsvergoeding of verbrekingsvergoeding betaald.
Zowel de principaal als de handelsagent kunnen wegens ernstige tekortkoming of uitzonderlijke omstandigheden de handelsagentuur beëindigen.
Een uitzonderlijke omstandigheid dient van aard te zijn elke professionele samenwerking tussen de principaal en de handelsagent definitief onmogelijk te maken.
Een loutere tekortkoming maakt geen grond uit tot opzegging zonder opzegtermijn. De tekortkoming moet van een partij aan haar verplichtingen moet ernstig zijn.
De overeenkomst kan niet meer worden beëindigd zonder opzegging of voor het verstrijken van de termijn, wanneer het feit ter rechtvaardiging hiervan sedert ten minste 7 werkdagen bekend is aan de partij die zich erop beroept.
Alleen de uitzonderlijke omstandigheden of de ernstige tekortkomingen waarvan kennis is gegeven bij gerechtsdeurwaardersexploot of bij een ter post aangetekende brief, verzonden binnen 7 werkdagen na de beëindiging, kunnen worden aangevoerd ter rechtvaardiging van de beëindiging zonder opzegging of voor het verstrijken van de termijn.
Het enkele feit dat er op zeker ogenblik tussen de agent en de subagent in de relatie van onderagentuur onenigheid is, maakt op zich geen uitzonderlijke omstandigheid uit die de principaal kan inroepen tegen zijn agent.
Op grond van artikel X.16, § 3 van het Wetboek economisch recht is de partij die de handelsagentuurovereenkomst beëindigt zonder de in § 1, tweede lid, vastgestelde opzeggingstermijn in acht te nemen of zonder een van de in artikel X.17, eerste lid, vermelde redenen aan te tonen, gehouden de andere partij een opzeggingsvergoeding te betalen die gelijk is aan de vergoeding die gebruikelijk is en overeenstemt met de duur van de opzeggingstermijn, hetzij met het resterende deel van die termijn.
In de rechtspraak zoals verder aangehaald, werd weerhouden dat de weigering om niet deel te nemen aan een handelsbeurs door een handelsagent weerhouden als een ernstige tekortkoming.
Wanneer de agent weigert deel te nemen aan de beurs omdat een eerdere factuur van de agent nog niet betaald werd maakt dit op zich nog geen voldoende reden uit om niet deel te nemen aan een handelsbeurs en aldus de overeenkomst te beëindigen zonder voorafgaande formele ingebrekestelling.
Een e-mail bericht met als inhoud ''Zou het mogelijk zijn mijn openstaande facturen te betalen?", kan geenszins als een tijdige en geldige ingebrekestelling tot betaling vaneen factuur temeer daar deze e-mail geen verdere precisering over de openstaande facturen bevat.
Een agent kan na een dergelijke verbreking van de overeenkomst geen aanspraak meer maken op enige opzeggingsvergoeding noch op een uitwinningsvergoeding en/of bijkomende vergoeding.
Een eenzijdige wijziging van de handelsagentuur, van de verhouding tussen de partijen bij een handelsagentuurovereenkomst (zoals bijvoorbeeld een eenzijdige wijziging door de principaal van het takenpakket van de agent) vormt een ernstige tekortkoming die een onmiddellijke beëindiging van de handelsagentuurovereenkomst rechtvaardigt. Dit is ook het geval wanneer deze eenzijdige wijziging wordt doorgevoerd , zelfs tijdens een regelmatig gegeven opzeggingstermijn.
De contractspartij die de handelsagentuurovereenkomst geldig opzegt wegens een dringende reden kan schadevergoeding vorderen vanwege de partij die de ernstige tekortkoming heeft begaan. Die schadevergoeding is, minstens naar analogie, gebaseerd op de opzeggingsvergoeding waarop de partij die de overeenkomst geldig heeft beëindigd, aanspraak had kunnen maken.