Stoornissen in de impulsbeheersing is een groep psychische aandoeningen waarbij de persoon geen of weinig beheersing heeft van zijn natuurlijke impulsen. Dit houdt in dat de persoon inherente neigingen niet kan beheersen en remmingen verliest.
Voorbeelden:
Woedeaanvallen
onaangepaste uitlatingen
koopverslaving
gokverslaving
kleptomanie
Het verschil dient hierbij gemaakt tussen dwang en drang te zien. Er is bij stoornissen in de impulsbeheersing primair geen sprake van dwangmatig gedrag (zoals bij een obsessieve-compulsieve stoornis), maar van een gebrek aan beheersing van eigenlijk alledaagse vormen van aandrang, opwelling of lust. Iedereen wordt wel eens kwaad, waagt wel eens een gokje, vertoont agressie of is een beetje jaloers op het bezit van een ander.
Maar een normaal persoon heeft een ingebouwde 'rem' om te voorkomen dat er problemen ontstaan door al te impulsief gedrag. Wie een stoornis van de impulsbeheersing heeft, mist deze rem en is niet in staat zijn impulsen in goede banen te leiden. Dit kan zich uiten in een breed scala van symptomen.
Naast de echte impulsstoornis is er een restgroep van stoornis van de impulsbeheersing. Hieronder vallen stoornissen die wel afwijkingen van de impulsbeheersing betreffen, maar niet onder klassieke classificaties vallen.
De periodieke explosieve stoornis is een psychische aandoening. Wie aan deze aandoening lijdt, kan zijn woede of drift niet beheersen en vertoont buitensporig of grensoverschrijdend gewelddadig of beledigend gedrag. De woede staat niet meer in verhouding tot de gebeurtenissen die ertoe hebben geleid. De uitspraken zijn onaangepast en kwetsend Vaak begrijpt de persoon later niet hoe hij tot zijn daden is gekomen en heeft er spijt van, maar is vaak niet in staat dit spijt te betonen, waardoor hij sociaal geïsoleerd raakt. De aandoening komt het meest voor bij mannen.
Voordat de diagnose kan worden gesteld moet worden onderzocht of er sprake is van een andere aandoening die woede en agressie als symptomen heeft, bijvoorbeeld een anti-sociale persoonlijkheidsstoornis, borderline of bipolaire stoornis.
Met medicatie en therapie zijn goede resultaten te bereiken, maar er wordt nog veel onderzoek gedaan, met name naar de oorzaak.
criteria voor de periodieke explosieve stoornis:
• Verschillende episoden van onvermogen om weerstand te bieden aan agressieve impulsen.
• Het gedrag is storend voor het de omgeving en de sociale interactie
• Het storend gedrag is niet permanent en kan zelfs lange periode achterwege blijven
• De mate van agressie tijdens de episoden is buiten proportie voor de bijbehorende psychosociale stressfactoren.
• De agressieve episoden kunnen niet beter worden verklaard door een andere psychische aandoening (bijvoorbeeld de anti-sociale persoonlijkheidsstoornis, borderline-persoonlijkheidsstoornis, een psychotische stoornis, manische episode, een gestoord zelfbeeld, een minderwaardigheidscomplex, het gevoel gefaald te hebben, gedragsstoornis of aandachttekortstoornis met hyperactiviteit) en zijn geen gevolg van de inname van een substantie (bijvoorbeeld drugs of medicijnen) of een somatische aandoening (bijvoorbeeld hoofdletsel of de ziekte van Alzheimer).