Wie geen hoedanigheid als handelaar heeft of niet het aangepaste ondernemingsnummer heeft of niet over de vereiste aansluitingen of machtigingen beschikt kan geen betaling van u afdwingen voor een commerciële transactie
Wie niet ingeschreven is in de KBO en geen ondernemingsnummmer heeft of geen nummer voor de betreffende activiteit, kan geen vordering tot betaling instellen voor deze activiteiten. Zie ondermeer Gent 12 april 2012, NJW 2013, 79
Let wel, het gebrek aan inschrijving in de KBO dient in limine litis, dus voor elk ander verweer ingeroepen.
Tip Geen hoedanigheid: niet betalen
Volgende vraag werd ons voorgelegd:
Ik ben in contact geraakt met een persoon die mijn bedrijf, een stuk grond of een gebouw van mij wou verkopen. Ik hoopte 400.000 euro te bekomen. Hij stelde mij de mooie vraagprijs voor van 500.000 euro en stelde voor dat al hetgeen boven de 400.000 euro kon bekomen worden zijn commissie zou zijn. Dit alles werd op papier gesteld en de verkoop werd afgesloten na 1 week voor 500.000 euro. Hij stuurt mij thans een factuur van 100.000 euro. Dit lijkt mij toch wat veel. Kan ik hier iets tegen doen?
Antwoord:
Zeer zeker. Vooreerst kunnen de commissielonen van makelaars gematigd worden door de rechtbank. Volgens recente rechtspraak kan wel degelijk een dergelijk exorbitant hoog commissieloon verminderd worden tot de gebruikelijke 3%.
Bovendien kan geargumenteerd worden dat de makelaar in deze zaak meer gedaan heeft dan zijn eigenlijke opdracht, met name, koper en verkoper met mekaar in contact te brengen. In dit geval heeft hij eigenlijk geparticipeerd in de transactie, waardoor hij zij taak niet naar behoren heeft uitgeoefend. Dit kan niet alleen deontologisch ten aanzien van diens beroepsvereniging worden uitgespeeld, maar ook ten aanzien van de rechtbank.
In deze werkelijk bestaande zaak bleek er nog meer onregelmatig te zijn; De briefwisseling van de makelaar bleek doorspekt met taalfouten. De advocaat die met de zaak belast was, stelde zich hierdoor de bedenking of de makelaar wel een erkend makelaar was die aldus ingeschreven was in het handelsregister, lees een ondernemingsnummer had met toegelaten beroepsactiviteit als makelaar. De betrokken makelaar bleek op het eerste zicht geen BTW nummer te hebben wat op het eerst zicht verdacht leek. Even verdacht was dat hij elke betaling zonder factuur wou en ondanks het geschreven contract tot verregaande toegeving bereid was, mits contante betaling.
Met dit verweer geconfronteerd stuurde de zogeheten makelaar een factuur uitgaande van zijn schoonzus, die wel BTW plichtig was, doch een tuinbouwbedrijuf voerde (en dus geen makelaar was).
Na enig onderzoek bleek de zogeheten makelaar een loutere particulier te zijn die zich zelf had uitgeroepen tot zakenman, weze het zonder enige inschrijving. In het Vlaams een handige arrangeur.
De advocaat van de verkoper riep met succes in dat de makelaar in kwestie geen hoedanigheid had om als makelaar op te treden en dus ook geen vordering kon instellen. Aan de vermeende makelaar werd geen centiem betaald, zonder dat deze zich voor de rechtbank hiertegen kon beklagen. De schriftelijke overeenkomst kon dus niet voor de rechtbank worden hard gemaakt. In het recht heet dit dat de makelaar geen rechtsvordering kon instellen.
Tip: Ga steeds na in hoeverre uw zakenpartner beschikt over een inschrijving in de kruispuntbank der ondernemingen met een ondernemingsnummer (art. 14 wet 16 januari 2003), voorheen het handelsregister voor de activiteit die hij u factureert. Bij gebreke hieraan kan hij geen eis tot betaling tegen u stellen. Om een en ander na te gaan zie de handelsinlichtingen die u kan kan bekomen op het net: vb. via www.Vanhecke.com
Rechtsleer: de bijzondere ontvankelijkheidssanctie wegens niet-inschrijving in het handelsregister van een handelsvennootschap en of niet vermelding van het handelsregister in de inleidende dagvaarding. Zie B. Tilleman in Proceshandelingen van en tegen vennootschappen, p. 230.