Een vaak gehoord excuus bij zware beledigingen of uitspraken is dat de woorden uit de context werden gerukt of precies in een bepaalde context dienen gezien. Geen belediging kan door context worden goedgepraat. Een belediging is een woord of een groep woorden die rechtstreeks het zelfbeeld raakt, dan wel de waardigheid van de persoon van de andere. De string woorden of het beledigende woord hecht zich vast in het geheugen en laat een blijvende kwetsuur over van minachtig, gebrek aan respect. De communicatie wordt hierdoor compleet verstoord en onmogelijk gemaakt, behoudens indien de woorden onmiddellijk worden ingetrokken en er een onmiddellijke spijtbetuiging volgt die voldoet aan 4 voorwaarden.
• onmiddellijk
• onvoorwaardelijk
• zonder zichzelf hierbij goed te praten of begrip te vragen
• waar nodig herstel van de schade
Merk op dat we de term spijt betuigen gebruiken, nog beter is de zuivere erkenning van fout die in de communicatie en in het relatieherstel bijzonder efficiënt is.
Men biedt de uitdrukking van excuses aan zonder te weten of dit aanvaardt zullen worden. Wanneer de uitdrukkingen van excuus voldoen aan deze voorwaarden en er daarnaast beloofd wordt dat deze woorden niet voor herhaling vatbaar zijn en het gedrag zal aangepast worden zullen ze in de regel aanvaard worden.
Men excuseert zich niet, hetgeen al neerkomt op het verwachte resultaat. Men verontschuldigt zich niet (men neemt immers zelf zijn schuld niet weg.
Spijt betuigen of fout erkennen is een zuivere eenzijdige uiting. Spijt betuigen is een mildere vorm dan fout erkennen omdat men ook spijt ken betuigen zonder fout te erkennen. Een spijtbetuiging met erkenning van fout is meer helend.
Verontschuldigingen aanbieden is meer vragen dan excuses aanbieden, men vraagt bij het aanbieden van verontschuldigingen aan het slachtoffer letterlijk dat de dader geen schuld treft.
Zelfs het aanbieden van excuses is letterlijk gezien een ongelukkige uitdrukking, aangezien men letterlijk vraagt dat de daad, de belediging wordt goedgepraat door een excuus, het betekent een rechtvaardiging van de belediging.
Correcter is dan ook zijn fout te erkennen. "Ik was fout, zwaar fout, het spijt me zeer kan je het mij vergeven, het zal niet meer gebeuren, mag ik het goed maken". Hoe meer uitleg, zoals: "maar..." hierbij gegeven wordt hoe erger men het maakt en het is zeker niet nodig de bewoordingen van de beledigingen of de context te herhalen. Dit ontkracht de uiting van het spijt en rationaliseert de uitspraak, spreekt deze weer goed door een ongepaste verdediging. Een echte erkenning van fout is een eenzijdige ontwapening, lees ontmijning.
Men mag niet kleinzerig doen. Vaak worden woorden als "gek" of "zot" gebruikt zonder enige beledigende connotatie. Anders ligt het met seksueel getinte uitlatingen of uitlatingen die een bepaalde verhouding tussen personen benoemen.
Rechtspraak:
rechtbank Eerste Aanleg Oudenaarde, niet uitgegeven september 2005. (kantooref 03952). In deze zaak werd een bandopname als echtscheidingsgrief aanvaard. Op het fragment was te horen "je zou beter een stok in je preute steken en ik zal je door de vleesmolen halen als Adras Pandi, dat verdien je..." Zelfs al beweerde de tegenpartij dat de bandopname slechts een partiële weergave was van het gesprek, toch oordeelde de rechter deze uitspraak al dan niet geknipt voldoende om de grief als ernstige belediging te aanvaarden.