II. Overbruggingsrecht bij gedwongen onderbreking of stopzetting
Wie gedwongen wordt om je activiteit te onderbreken of stop te zetten en daardoor plots geen inkomen meer hebt, dan kan je aanspraak maken op het overbruggingsrecht.
a. In welke situaties van gedwongen onderbreking of stopzetting kan aanspraak gemaakt op het overbruggingsrecht?
Het moet onmogelijk zijn om de activiteit tijdelijk of definitief verder te zetten door een van de volgende gebeurtenissen:
- een natuurramp (overstroming, aardbeving, …)
- een brand
- je bedrijfsgebouwen of bedrijfsuitrusting zijn onbruikbaar door beschadiging
- een allergie die veroorzaakt is door de uitoefening van je beroep
- een beslissing van een derde economische actor of een gebeurtenis die economische impact heeft, die je activiteit rechtstreeks en aanzienlijk raakt
b. Waaruit bestaat het overbruggingsrecht?
- behoudtrechten op geneeskundige verzorging en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen gedurende maximum 4 kwartalen zonder bijdragen te moeten betalen.
- een uitkering en dit gedurende maximum 12 maanden.
Een persoon kan verschillende keren een beroep doen op het overbruggingsrecht. Voorwaarde is wel dat de totale duur tijdens de volledige beroepsloopbaan niet langer is dan 12 maanden voor de uitkering en 4 kwartalen voor de sociale rechten.
Indien gedurende minstens 60 kwartalen sociale bijdragen als zelfstandige betaald werden die pensioenrechten openen, dan verdubbelt de maximumduur tijdens de volledige loopbaan: 24 maanden voor de uitkering en 8 kwartalen voor de sociale rechten.
Ook de duur van het overbruggingsrecht bij faillissement en bij stopzetting om economische redenen telt mee voor die maximumduur tijdens de volledige loopbaan. De duur van het tijdelijke Corona-overbruggingsrecht telt niet mee.
c. voorwaarden moet ik voldoen?
- Hoedanigheid van zelfstandige, helper of meewerkende echtgenoot in maxistatuut.
- Hoofdverblijfplaats in België.
- Verzekeringsplichtig geweest in het kader van het sociaal statuut van de zelfstandigen gedurende het kwartaal van de stopzetting van de activiteit en gedurende de drie hieraan voorafgaande kwartalen.
- In de voorafgaande periode de bijdragen verschuldigd als hoofdberoep.
- Tijdens een tijdvak van zestien kwartalen, voorafgaand aan het kwartaal dat volgt op de stopzetting, gedurende minstens vier kwartalen effectief bijdragen betaald.
- Geen uitoefening beroepsactiviteit gedurende minstens 7 opeenvolgende kalenderdagen in een kalendermaand.
- Geen vervangingsinkomen vanaf de eerste werkdag na de stopzetting.
- Niet opzettelijk de omstandigheden veroorzaakt om het overbruggingsrecht of enig ander voordeel te verkrijgen.
- Het overbruggingsrecht niet verkregen door bedrieglijke handelingen of door valse of opzettelijke onvolledige verklaringen.
- Voor helper of meewerkende echtgenoot de geholpen zelfstandige moet ook slachtoffer zijn van dezelfde situatie (maar die laatste voorwaarde is niet van toepassing bij een allergie).
d. Hoeveel bedraagt de uitkering van het overbruggingsrecht?
De uitkering van het overbruggingsrecht is afgestemd op het minimumpensioen voor zelfstandigen. Het bedrag varieert naargelang er al dan niet een gezin ten laste is.
maandelijks zonder gezinslast: 1.291,69 euro
maandelijks met gezinslast: 1.614,10 euro
Wie zijn activiteit onderbreekt voor een periode die geen volledige kalendermaand omvat, ziet het bedrag van de uitkering afhangen van de duur van de onderbreking. Het gaat steeds om een periode van opeenvolgende kalenderdagen.
Onderbreking activiteit... | Zonder gezinslast | Met gezinslast |
28 dagen of meer |
1.291,69 euro |
1.614,10 euro |
Tussen 21 en 27 dagen |
968,77 euro |
1.210,58 euro |
Tussen 14 en 20 dagen |
645,85 euro |
807,05 euro |
Tussen 7 en 13 dagen |
322,92 euro |
403,53 euro |
Minder dan 7 dagen |
0 euro |
0 euro |
e. Aanvraag overbruggingsrecht
De aanvraag van het overbruggingsrecht gebeurt bij het sociale verzekeringsfonds. Doe dit voor het einde van het tweede kwartaal dat volgt op het kwartaal waarin je je zelfstandige activiteit hebt onderbroken of stopgezet. Voeg bij je aanvraag de nodige documenten waaruit de oorzaak van je onderbreking of stopzetting blijkt.
III Overbruggingsrecht bij stopzetting door economische moeilijkheden.
Wie door economische moeilijkheden zijn zelfstandige activiteit stopzet en daardoor geen inkomen meer heeft, kan aanspraak maken op het overbruggingsrecht.
a. Om welke economische moeilijkheden gaat het?
- Betrokkene krijgt een leefloon van het OCMW;
- De Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen of het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen gaf betrokkene in de voorbije twaalf maanden een vrijstelling van sociale bijdragen;
- De inkomsten uit de activiteit van de betrokkene zijn tijdens het jaar van de stopzetting en het voorgaande jaar niet hoger dan 13.847,37 euro (als meewerkende echtgenoot niet hoger dan 6.083,16 euro).
b. Waaruit bestaat het overbruggingsrecht?
- Behoud rechten op geneeskundige verzorging en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen zonder dat bijdragen moeten betaald.
- Maandelijkse uitkering.
c. Hoe lang kan het overbruggingsrecht verkregen
De duur van het overbruggingsrecht is verbonden aan de lengte van de loopbaan als zelfstandige (aantal kwartalen waarvoor sociale bijdragen zijn betaald die pensioenrechten openen).
Loopbaan: aantal kwartalen | Rechten: aantal kwartalen | Uitkering: aantal maanden |
Minder dan 8 |
0 |
0 |
Minder dan 20 |
1 |
3 |
Minder dan 60 |
2 |
6 |
60 of meer |
4 |
12 |
Een persoon kan verschillende keren een beroep doen op het overbruggingsrecht. Voorwaarde is wel dat de totale duur tijdens de volledige beroepsloopbaan niet langer is dan 12 maanden voor de uitkering en 4 kwartalen voor de sociale rechten.
Indien gedurende minstens 60 kwartalen sociale bijdragen als zelfstandige betaald werden die pensioenrechten openen, dan verdubbelt de maximumduur tijdens de volledige loopbaan: 24 maanden voor de uitkering en 8 kwartalen voor de sociale rechten.
Ook de duur van het overbruggingsrecht bij faillissement en bij stopzetting om economische redenen telt mee voor die maximumduur tijdens de volledige loopbaan. De duur van het tijdelijke Corona-overbruggingsrecht telt niet mee.
d. Voorwaarden
- Hoedanigheid van zelfstandige, helper of meewerkende echtgenoot in maxistatuut.
- Hoofdverblijfplaats in België.
- Verzekeringsplichtig zijn geweest in het kader van het sociaal statuut van de zelfstandigen gedurende het kwartaal van de stopzetting van de activiteit en gedurende de drie hieraan voorafgaande kwartalen.
- In de voorafgaande periode de bijdragen verschuldigd zijn als hoofdberoep.
- Tijdens een tijdvak van zestien kwartalen, voorafgaand aan het kwartaal dat volgt op de stopzetting, gedurende minstens vier kwartalen effectief bijdragen betaald.
- Geen uitoefening van beroepsactiviteit meer geen vervangingsinkomen gekregen vanaf de eerste werkdag na de stopzetting.
- Het overbruggingsrecht niet bekomen door bedrieglijke handelingen of door valse of opzettelijk onvolledige verklaringen.
- Enkel in geval van een laag inkomen (dus niet in geval van leefloon of een vrijstelling van bijdragen) geld bovendien voor de zaakvoerder, bestuurder of werkend vennoot van een vennootschap mogen er op het ogenblik van de stopzetting een procedure tot ontbinding en opstart van de vereffening van de betrokken vennootschap(pen) geen vermogensvoordelen zijn ten gevolge van de stopzetting of de vereffening die hoger zijn dan 27.987,56 euro.
- Enkel in geval van een laag inkomen (dus niet in geval van leefloon of een vrijstelling van bijdragen) geldt voor de helper of meewerkende echtgenoot dat ook ook de geholpen zelfstandige aan die voorwaarde moet voldoen.
e. Hoeveel bedraagt de uitkering van het overbruggingsrecht?
De uitkering van het overbruggingsrecht is afgestemd op het minimumpensioen voor zelfstandigen. Het bedrag varieert naargelang het bestaan van gezinslast.
maandelijks zonder gezinslast: 1.291,69 euro
maandelijks met gezinslast: 1.614,10 euro
f. Aanvraag overbruggingsrecht
De aanvraag gebeurt bij het sociale verzekeringsfonds voor het einde van het tweede kwartaal dat volgt op het kwartaal waarin de zelfstandige activiteit wordt stopgezet.
IV. Verplichte stopzetting wegens coronamaatregelen
Zelfstandigen in hoofdberoep die hun activiteit verplicht moeten stopzetten door de federale maatregelen ten gevolge van de coronacrisis, hebben recht op de financiële uitkering van het overbruggingsrecht voor de maanden maart, april, mei en juni 2020.
Het maakt niet uit of de onderbreking volledig of gedeeltelijk is. Dus ook een handelszaak die op bepaalde uren moet sluiten of een restaurant dat zijn verbruikszaal sluit en overschakelt op afhaalgerechten, kan een beroep doen op het overbruggingsrecht. Er is geen minimumduur van onderbreking vereist voor deze zelfstandigen.
Vrijwillige stopzetting wegens coronamaatregelen
Ook zelfstandigen in hoofdberoep die hun activiteiten vrijwillig stopzetten gedurende minstens 7 opeenvolgende dagen, kunnen, als ze aan alle andere voorwaarden voldoet, gebruikmaken van het overbruggingsrecht. Het gaat bijvoorbeeld om zelfstandigen die hun zelfstandige activiteit moeten onderbreken omdat werknemers in quarantaine geplaatst zijn, wegens onderbroken leveringen of door een sterke daling van de activiteit (daling reservaties, afname bezetting, toename annuleringen, …) waardoor het voortzetten van de activiteit verlieslatend wordt.
Ook zelfstandigen die een zorgberoep uitoefenen, zoals kinesisten, tandartsen en specialisten (vb. oogarts, ...) komen in aanmerking.
Verdere versoepeling overbruggingsrecht door coronamaatregelen
De federale regering heeft aangekondigd om het overbruggingsrecht ingevolge de coronacrisis ook mogelijk te maken voor zelfstandigen in bijberoep met een jaarlijks netto belastbaar inkomen tussen 6.996,89 en 13.993,77 euro op voorwaarde dat zij minstens 7 dagen sluiten. Ook gepensioneerden die nog actief zijn als zelfstandige en binnen bovenstaande inkomstencategorie vallen, kunnen deze gedeeltelijke uitkering aanvragen. De uitkering bedraagt maximaal 645,85 euro/maand zonder gezinslast of 807,05 euro/maand met gezinslast. Hoewel het ontwerp van Koninklijk Besluit (KB) dat deze uitbreiding regelt nog officieel moet goedgekeurd worden, kunnen de zelfstandigen reeds een voorregistratie doen bij hun sociale verzekeringsfonds.
Lees meer over het overbruggingsrecht op de website van VLAIO.