Een addendum is een aanvulling van een document. (Latijn: "addendum est", zijnde de gerundivum vorm van het werkwoord addo, addere, addidi, additum, "te geven aan, toe te voegen aan", en betekent aldus "(wat) moet worden toegevoegd". Addenda is de meervoudsvorm met als oorsprong "addenda sunt", "(die dingen) die moeten worden toegevoegd".
Een Nederlandse vertaling voor addendum kan gegeven met de woorden aanhangsel, aanvulling, appendix, bijvoegsel, toevoeging, toevoegsel.
Een addendum kan inconsistenties verklaren het bestaande werk uitbreiden uitleggen of actualiseren. Het addendum kan dienen als errata (Latijn voor fouten, erratum in het enkelvoud). Errata zijn fouten van derden die vreemd zijn aan de auteur. Een corrigendum (wat verbeterd dient te worden; mv. corrigenda) wijst niet op een fout van de drukker of uitgever, maar van de auteur zelf.
In juridische documenten is een addendum een aanvullend document dat het hoofdocument aanvult zonder hiermee strijdig te kunnen zijn, behoudens voor die bepalingen van het hoofdcontract die uitdrukkelijk in het addendum worden aangepast of herschreven en zonder dat het addendum de overige bepalingen van het hoofdcontract wijzigt.
Een addendum is te onderscheiden van bijlagen bij een juridische tekst die specificaties, bepalingen, standaard formulieren of andere informatie die zijn afgescheiden van de corpus van de tekst bevatten.
Een addendum vergt steeds een verwijzing naar het hoofddocument en dient specifiek te verwijzen naar de bepalingen die gewijzigd worden. Bepalingen waarnaar het addendum niet verwijst blijven in het hoofddocument ongewijzigd.
Addenda in Contracten (het addendum versus het hoofdcontract)
Een hoofdcontract (Hauptvertag) is een contract waaraan alle latere contracten ondergeschikt zijn en dat op zich zelfstandig kan uitgevoerd worden.
Een hoofdcontract kan als dusdanig als "hoofdcontract" of "basiscontract" worden benoemd. Een "gewoon" contract kan ook impliciet een hoofdcontract uitmaken ten aanzien van latere overeenkomsten. Dit is het geval wanneer in een addendum een nieuwe regeling wordt voorzien die in strijd is met een ongewijzigde bepaling in het hoofdcontract, zeker wanneer in het addendum gesteld wordt dat de (overige) bepalingen (waaronder de met het addendum strijdige regel) van het hoofdcontract behouden blijven.
Een basiscontract of hoofdcontract is in het commercieel verkeer handig wanneer partijen de regels die hun rechtsverhoudingen bepalen, vooraf willen vastleggen, zonder telkens opnieuw over het geheel van regels te moeten negotiëren en waarbij en waardoor latere contracten binnen de krijtlijnen van het hoofdcontract kunnen uitgewerkt zonder hiermee tegenstrijdig te kunnen zijn. Aldus heeft een hoofdcontract een beschermende werking ten aanzien van de partijen, die hierdoor in de loop van het contract geen nieuwe contracten of addenda kunnen opstellen, zonder heronderhandeling van het hoofdcontract, dan wel de termen van het hoofdcontract die strijdig zijn met de nieuwe contracten of addenda.